31/12/11

L suonho (cuncurso)


1. Iba cunsemido. Habien salido de l pobo inda cun de nuite, i para alhá daquel ser un caminho que nun coincie i por adonde nunca habie passado, ls modos de ls companheiros de biaige nun le agradában nada: calhados, cismáticos, l home delantre a puxar l’arriata, i la tie atrás, cun ua bardasquica dun galho cun que le iba dando ne ls quartos donde an onde, nien palabra habien soltado çque habien salido de l pobo. Más a más, la cuosta que íban chubindo agora ampinaba-se i yá le custaba a angarrar culas sues piernas cada beç más brandas i bambas. Resfolhegaba i l bafo que le salie de ls narizes formaba nubres que se çfazien sien rastro. Un frio de rachar fragas, que ponie l camino arresbaladiço cula carambina que nun habie zaparcido de ls cachos adonde nun batie l sol i que l podie fazer atupinar a cada nuoba chancada.
Yá nun iba para nuobo. Anhos i anhos, siempre cul mesmo duonho, ua bida de canseiras i trabalhos, a acarretar dun lhado par’outro, dies i dies de nabego, barriga quando nó chena, remediada, graças a Dius, mas sien grandes grácias nien rasgos, tirando-se un agrado de la duonha de beç an quando, ua manada de grano solo para el, ua festica ne l cachaço, cousa pouca i sien zmandos; las grácias de l filho quando era garoto i, de l duonho, trabalho i uas porradas certeiras por to ls serbiços mal fazidos, a la par de l quemer que chegasse para ir bibindo.
I aquel ferron que nun se le tiraba de l santido. L burro nuobo, l burro que sou amo habie trazido para la corte, un burro na fuorça de la mocidade al lhado del na manjedoura. Muito serbiço haberie que fazer para ser perciso dous burros!, quando el mesmo habie dado siempre cunta de l recado. Pus más balie que houbírun traído l burro nuobo, que bun cuorpo tenie, para aquel carreto tan loinge i que nun habie maneira de ber quei iba a tener que alhumbeirar para casa na buolta.

2. Agradeciu bien quando parórun nun çcampado, yá zbiados de l camino, cerca de dues ó trés carbalheiras que anfeitában la borda daqueilhas paredes. Yá daba la cera bien barata, apuis de la caminada, que le fazie tembrar las piernas i resfolhegar l fuolhe de la caixa. Nada que se acumparasse a quando era nuobo, que nun habie cuosta nien lhadeira que l atermantassen, por taluda que fura la carga; quando le daba uas trepas balientes a las burrancas nuobas que acaçaba pul termo, a mordé-las ne l cachaço, a sentir l biento i l sol a berdascá-le l lhombo. Isso ye que era bida, i nó esta tristeza de ser un poldras que nun arrastraba las patas, por çcargado que fura.
Mas, afinal, quei diabos habien ido eilhi a fazer? Un çcampado, nun se bie un germo, nun habie nada que le puníssen anriba l lhombo. Cun un friu daqueilhes, a la purmanhana cedo, ua caminada assi para loinge, para l meio de nada, buona ambaixada nun habie de ser.
L home dou-le l’arriata a la tie i puso-se an zlhado del. L’ama falou-le a mod’ameroso i fizo-le uas festicas ne l cachaço i ne ls narizes, mas an beç de l assossegar solo l alberotou más l sprito. Quei stában eilhi a fazer? Que trejeitos éran aqueilhes que le dában aqueilhas quelobrinas na spina?
Mei de sgueilha, biu que l home staba a purparar ua ouparaçon qualquiera. La tie zanrebulhaba un farrapo de l bolso de l mandil i cuntinaba a fazé-le fiestas, agora culs uolhos rasos de auga.
-       Çpacha-te cun isso!
-       Nun chores mulhier. Chorar mas ye por ua alma de giente! Stá tan podre que nien ls ciganos le pégan. Ye melhor assi do que séian ls lhobos a dar cabo del.
Nun antandie las palabras, mas mesmo antes de l’ama l’ampeçar a atar l farrapo als uolhos, biu relhuzir la fuolha de ua nabalhota na mano de l home. Cumo un relhistro, fizo-se claro ne l sou antandimiento animal. Anton era isso! Ua muorte mesericordiosa para paga de ua bida anteira de trabalho i serbidon. Tirar l tropeço de casa antes que la belhice i la falta de fuorça le fazíssen más strobilho do que yá era. Cumo era admirable la gratidon houmana!
Nó! Antes ls caneiros de un lhobo sfamiado, que l fierro friu i traiçoneiro de l amo mal agradecido. De un tiron, soltou l’arriata de las manos afrouxadas de l’ama i scapou a fugir, nun scatrapolhar torpe i trubio, sien tino i ciego de ganas de bibir. La bida que l própio amo le querie negar.
3. Nun daba fé de quantos dies i nuites andaba yá por aqueilhes termos, a scundé-se de bichos i giente, zbiando-se de pobos i caminos, a rapar ls fenascos que ancuntraba i mal chegában para le aguantar la pouca chicha que le mantenie ls uossos juntos andrento de l saco de l çamarro. Frius i fames cumo dies, al Dius dará a bagamundiar puls montes, tenie bien cierto que se iba arrumando al fin i fazie las cuontas de arremate. Nun habie tenido ua bida mi mala, nada de luxos, mas inda assi remediado, a poder de muito trabalho, claro, mas adonde hai nada que pague la palha cierta na manjedoura al fin de l die? Nun fura la redadeira çfaçateç de sou amo i nun haberie rezones para muita queixa. Benie-le muita beç a la lhembráncia la mocidade, ls retouços culas burrancas puls lhameiros, l scatrapolhar a la suolta por caminos i prainadas cul biento i l sol a berdascá-le l lhombo, l retesar ls musclos quando era perciso fazer ber cumo se puxaba ua carga al cimo... passaiges que agora nun éran más que ua lhembráncia doce.
 Al treceiro die sien sequiera achar un ranqueirico de yerba para quemer, la fame ampurrou-lo para cerca de un pobico pequeinho adonde nun tubo coraige de antrar. Sien dar tino de l que fazie, anfunisgou-se para andrento de un buraco ambaixo uas peinhas, a modo corriça cun algua palha ne l chano i tumbou-se al fondo acontra las fragas, sien se dar de cuonta que ne l outro canto staba ua baca a mirar para el cun uolhos grandes i mansos.
Sentiu un friu que nun era l de la nuite a arrepassá-le ls uossos. Tenie pena de nun haber fazido parte de nada strourdinário i formidable durante to la sue bida, custaba-le que an menos que nada yá nun sobrasse lhembráncia daquel burro na stória de l mundo.
4. Deixou tumbar la cabeça anriba la palha cula lhembrancia de la duonha a chamá-lo anquanto el fugie trás de ua burranca pulas eiras de l sou pobo, lhembrou-se-le l filho de ls duonhos i l brincote que fazien nas eiras i ne l curral; sonhou cula corte caliente de palha i stierco nas nuites de ambierno, sonhou cula yerba fresca de ls lhameiros i l’auga que relhuzie prateada puls rigueiros, ó aquel relhampo friu era de la fuolha de la nabalhota de l duonho?... ambaranhórun-se-le ls suonhos i la rialidade i biu ancher la corriça de giente i de ua lhuç caliente que le apartaba l friu de ls uossos; biu streilhas, anjos, reis i pastores armanados de zinolhos delantre de un Nino znudo i deitado na palha als sous narizes, que se calcie cul sou bafo agora caliente i l miraba culs uolhos de l filho de sous amos; un Nino que scapou cun el a scatrapolhar pul aire poriba de cabeços i prainadas, arrepassando las nubres que le fazien fiestas amerosas, anquanto l Nino se agarraba al sou cachaço cuas risadas que le fazien renacer la sangre de la mocidade nas benas.
Sentie-se agora anchoquecido d’ua alegrie çcunhecida i nun era yá capaç de çtrinçar la frunteira antre suonho i rialidade, mas dua cousa l sou anstinto animal staba cierto quando ancostou outra beç la cabeça a la palha de l chano i cerrou ls uolhos nua drumideira doce: habie fazido parte de ua cuonta stroudinária i marabelhosa; durante muito tiempo aquel burro habie de quedar na lhembráncia de l mundo.

Sem comentários: