31/05/11

Eileiçones i porpaganda eileitoral


Cun respeito pulas oupeniones de todo mundo, nun puode este blogue publicar algo que puoda ser antendido [andependientemente de l oubjetibo de ls sous outores] cumo porpaganda eileitoral partidária, puis stamos an tiempo de campanha eileitoral, i esse nun ye esse l sou oubjetibo.
Por esso saquei dous artigos de Almendra i un de Fir, dambos a dous de sentidos cuntrairos i de que solo agora me dei de cuonta, mas que podien ser antendidos naquel sentido.

Admenistraçon de l blogue
Amadeu Ferreira




Ls anjos tamien chóran




I se chóran!

Este chorar nun ye só botar lhágrimas acá para fuora, que se calha até ye l que mais se bei i l de menos sufrimiento.



L que you quiero dezir, nien siempre ten que ser subre la fuorma dua torriente de lhágrimas, scorrendo pulas anrugas de la cara a baixo, quantas bezes l chorar ye seco, tan seco cumo un camino çpezinhado de las ruodras de ls carros acarrejando, adonde l sbolaciar dua buladeira alhebantarie la maior de ls pulberinos.

Ye esse chorar que duol, pula cierta mais que l outro, porque ye arrecolhido, queda ancerrado, aferrolhado ne l mais íntimo de cada un de nós, ye tan ruin i tan malino, que l sou poder çtruidor solo s’acumpara a uas cardas, arregunha i scarba tanto que nun hai sano que nun s’ancarbunhe i muorra.

Ye assi que se m’asparece que muita buona giente bai quedando nestes tiempos, i toda esta giente nun fai pantominas nien lhamúrias, porque esse nun ye l sou feitiu, sufre porque ye bítema, bota-se a fazer cuntas, cuontas que nun son de l sou rosairo, cuontas que nunca debie fazer.

Son homes i mulhieres que se bótan a percurar realizaçon porfessional, son eiletrecista, son técnicos de cuntas, d’anformática, comunicaçon, de paisaige, de arquitetura, de obras, de cultibo, son anfermeiros, porsores, eiducadores, dezenhadores, de moda, de las artes. Homes i mulhieres de todas las eidades i de mais bariadas porfissones, que quieren trabalhar, quantos deilhes yá dórun tanto de l sou sfuorço, mas agora fúrun caçados nua crise que nun ye deilhes, que nada fazírun para que benisse, puis eilhes nun tubírun bagar para zbanjar, porque só tenien que trabalhar.

Eilhes que fúrun la garantie dua eiquenomie, fúrun garantie de haber salude, ansino, cultura, pan, auga, lhuç, casas, stradas, eilhes fúrun cumo anjos que siempre stubírun d’atalaia.

Agora quedai-bos por ende, cumo arados, biendas, çachos, patarras, fouçes, maças, fraugas, lhagares que sóbran.

Agora la sociadade que nun s’aporcatou agarra-se al znorte eiquenómico, nun le fai l cuntra punto, nun le dá garanties, mas pide-le que s’aquemode, que se cunfuorme, que ten que ser deste modo.


Cumo ye malo i castigador, inda hai quien diga que ls anjos nun chóran.

Seremos

Nien siempre l mar sorbirá ls suonhos
Nien siempre la scuridon sorbirá ls dies.


Botemos ls suonhos al lhargo
Até que la bista nun alcance!
Seran canouas a beilar nas óndias
Seran lhunas, seran aire
Nun baibén de marés.

Pintemos la scuridon
Cun las quelores de la ourora clara
Pernúncio de un die caliente!
Soltemos ls paixaros aprisionados
Que mos pobouan la alma!
Seremos airicos, seremos aire
Nun baibén de amanheceres.

30/05/11

Neste rinconico


Stá fresco l Praino apuis que chobiu. L die stubo suberrolho i, apuis de meidie, l cielo acobelhou-se cun nubres guapas de algodon.

Hai ua cereijeira a la puorta de la mie cozina cun cereijas rés al chano, selumbreiro para ler i screbir anquanto l sol calece i agora que stá cargadica de pecados burmeilhos ye un paraíso de belheza i sabor.

De la mie cereijeira beio l cielo mais acerca, ls relhistros de la tronada parece que me cégan i ls truonos parece que me fázen barimbar ls galhos.

Dízen que las chiçpas se cáien siempre ne ls puntos mais altos, ye melhor abaixar que you nun me quiero morrer chamuscada a cheirar a toucino assado, pensei. Assi i todo, fui quedando para tirar mais uas poucas de las de las puntas de ls galhos de riba que son las mais maduras, sanas i scuras, puis que ls tordos inda ándan por outros cereijales de outras aldés. Nun repente las nubres abrírun l canalon ancho, las cereijas bolbírun-se inda mais relhamposas, las fuolhas mais berdes, ls relhistros mais fuortes i las mies piernas mais dalgeiras para abaixar.

Las bobideiras stán a botar las purmeiras folhicas i acéinhan a las nubres an seinha de gratidon.

Toda la sementeira bai salindo, apuis que las semientes abrolhórun cun la ceçon de la tierra. Há-de medrar la huorta, l batatal i, sobretodo, la yerba, pequeinhas lhumbrizes brancas agora inda ambaixo la tierra, mas fui que seran apuis fuortes cherinchos, yerbas mouras i yerba trigueira, se l çacho nun l fur einemigo.

Tubo suorte astanho quien sumiou batales cedo que bieno l tiempo al modo. Çque stou acá yá chobiu trés bezes.

Que se le há-de fazer!? Tu nun podiste benir mais cedo, senó outro galho le cantaba, diç mie mai; apuis teneran que se criar a poder de rega… Quien sabe alhá! Puode ser que tamien le chuoba no punto!

I assi se passa este tiempo de eileiçones i de pormessas, de guerras i ralhos antre ls percipales mandones. You stou a dezir porque se m'asparece que assi seia, por ser questumeiro, porque, an buona berdade nun tengo ligado la terbison. Nunca an dies de mie bida habie you passado un tiempo eileitoral tan çcansada.
La crise nun la sinto eiqui: nun hai zamprego adonde amprego nunca houbo, adonde cad'un iba arrincando de la tierra l sou sustento, rezando para que la tronada nun lhebasse la colheita na mundiada de graniço, la gilada negra nun queimasse ls panes, l mal nun le matasse ls cochinos antes de l tiempo de curar ls fumeiros. Nun hai fome adonde yá muita fome se passou. Assi la tierra baia cumprindo i ls carcanhales inda atínen cun l camino de la huorta.

I, neste rinconico, l tiempo ye tiempo de abrolhar semientes, nesta primabera que yá stonhou la piel de quien nun se apurcatou a poner un chapéu, mas tamien d´auga para criar l fruito, de paç, de serenidade, i... de muitos pecados burmeilhos.





28/05/11

Pequeinhos géstos




Para alhá de l anredo dua cuonta cuntada nun l filme, seia ne l cinema seia na telbison, para mi queda cumpleta se tubir ua buona música(ua buona banda sonora), anton si, i se me atrecir l coraçonito até l húmado me chega al cantico de l uolho.

Buono, mas hoije nun stou eiqui para bos falar de fitas, stou eiqui para falar de géstios, de pequeinhos géstios cumo l dixe ne l títalo. I ampeço por un dito, que s’oube muito assi a modos de frase feita “ua de las cousas que lhieba un home a nun tomar decisones, ye porque nun sabe de l que ye capaç”. I you acredito, porque assi ye.
L mais de las bezes , se un home sabisse de l que ye capaç, las cousas nunca chegában a amalinar, porque son muitas las cousas que serien defrentes, porque son muitas las cousas que se puoden demudar sien sfuorço nanhun, porque se fázen, mas fázen-se mal i cuntínan-se a fazer. Bundaba demudar l sentido, pequeinhos géstios, i l mundo era bien defrente i se l sou mundo fusse menos perberso, menos çacana, tamien era l mundo de ls outros.
A fazer fé ne l que dízen muitos studiosos, solo ua pequeinha parte ye que ben cun nós agarrado a la nacença, l genético, l demais ye acá ye que s’agarra, se fai. Anton se assi ye, porquei l mais de las bezes andamos cun lhamúrias i choradeiras que nun lhíeban a lhado nanhun, quando l que ye perciso ye un agarrar-se al que la bida le ansinou i a la spríencia.
Para dezir se l que fizo até hoije stá mal, nun presta ye demudar.
Porque nunca ye tarde para ua buona refleçon, cumo nunca ye tarde para demudar quando se chega a ua cuncluson de que s’andaba pul camino eirrado.
You puodie dezir que só ls burros ye que nun demúdan, mas esso quedaba mal, nun hai naide burro (cun to l respeito por esses guapos i balientes asnos).
Perfiro cuontar la cuonta de l studante que studaba a las scuras porque la bumbilha staba pocha (fundida).
L que daba muita cunsumiçon a sou pai.
Ua nuite anchiu-se de fuorças i percurou-le:
Porque stás a studar a las scuras?
L que el arrespundiu:
Porque la bumbilha nun da lhuç i ir por outra da muito trabalho.
L pai fui-se por outra bumbilha buona.
Mas el cuntinaba a las scuras.
Bolbiu a percurar-le
Porque cuntinas a las scuras
Porque da muito trabalho, ir por ua cadeira i zroscar la outra.
L pai bendo esta fita dixo-le:
Chobe-te eiqui ne ls mius ombros.
L que l studante fizo.
A las cuostas de l pai, alhá staba el de braços sticados cumo fai un pecador quando pide perdon a Dius.
Mas de lhuç nada.
Até que l pai le percura se el tardaba muito
L quel respundiu:
Tardo muito porque pai nun anda a las buoltas para anroscar la bumbilha.
Que naide se fie, nien to l mundo ten un pai para siempre cumo tubo l studante, para dar clareio a las cousas.
Ye a nós que cabe l deber de clariar las cousas, stá nas nuossas manos.

27/05/11

Fiç-me palabra...



Fiç-me palabra atafanhada
Meti l alfabeto nun spulcro
Fondo, cumo fondo ye l miu siléncio.
Palabras amarfanhadas
Ancerradas na boca
Smagadas cumo quien
Por sue mano bate stopa.
Quando suoltas
Son rebentos a medrar
An cuontas
Siempre cuontas de somar
Que quando la giente se dá de cuonta
Yá birou ua outra cuonta
Cuonta de multeplicar.
Fiç-me palabra screbida
Nua stória grabada an mi
Quando al sereno çquecida
Miro las streilhas, ambaída
Falando de mi para mi.
Un falar sien beiços
Sien palato nien gorja
Un falar sien cuontas
Cuontas para outra stória.

25/05/11

La fuonte de “Ls Raposos”



Yá alguas bezes screbi subre l património de la mie aldé, se calha menos bezes que debie, puis screbir subre l património dun pobo debe fazer-se muitas bezes, çque l screbir seia nun modo de dibulgar, puis cumo todo na bida naide gusta de l que nun sabe i naide daprende a gustar, a perserbal i melhorar se nun conhece.

Hai muito património na mie aldé, sendo las pessonas l de maior balor, l sou saber i conhecimiento stan acoquelhados, para alhá de l carátele spitaleiro i quemunitário de que siempre fizo uso i mantenéncia. Ye tamien a eilhas que se debe toda ua stória, lharga i rica de tradiçones i questumes l bastante para que la proua de ser un decendiente seia taluda. I se nun bundasse hai tamien spargidos por todo quanto ye lhado teçtemunhos, nas puortas, portaladas, umbreiras, alquedutes, scaleiras, chafarizes, fuontes, puiales, poços, cruzes i cruzeiros, paredes, lhagares, fraugas, palumbares, corriças, fincones, capielhas, Eigrija matriç, todo un munton de seinhas de la sue criatibidade i anteligéncia.

Ye nesta mimória que ne ls dies d´hoije qualquiera un de nós, decendiente ou recendido se puode reber i ourgulhar, ls marcos deixados puls nuossos antepassados para alhá de l muito que mos quérgan trasmitir, l que ye bien eibidente ye de que fui un pobo que stimou i cultibou l’ounion, la cunfraternizaçon i la eidentidade cumo quemunidade.

Cuido nun star loinge de la berdade, quando hoije, alhá i por esse mundo afuora ls Zenízienses s’ancúntran, se salúdan i cumbíben, stá bien persente toda ua bibéncia agarrada al modo cumo fúrun criados i eiducados. Nada na bida de cada un de nós ye por acauso, quando cumbibimos, nun podemos negar que ende inda reçúman alhembáncias de cachichos bibidos nas matáncias de ls cochinos, de las trilhas, de las segadas, de las bindimas, de l die d’ir a caminos, de la fiesta de nuossa Senhora de las Candeias, de la Fiesta de San Ceriaco, de ls binos ne ls casamentos i l correr de la rosca.

Este património inda nun se perdiu, quienquiera puode dezir que stá maribundo, mas esso nun quier dezir que steia muorto, ua cousa ye l dantes outra son ls tiempos d’agora, se houbira alguien que cuide que dantes las cousas stában paradas, nun demudában stá anganhado, las demudas fazien-se mais debagarico que hoije, por esso nun hai que stranhar, hai si que acreditar que esse sentimiento houmano de cumbíbir alhá i por fuora inda stá fuorte i de buona salude.

Assi nós cuntinemos dibulgando i pormobendo este património houmano que nun queda caro nien paga décimas, cumo l fazimos até agora al lhargo destes derradeiros anhos ajuntando las pessonas nas fiestas tradecionales, jogos, ne ls almuorços, ne ls passeios pul termo, besitando las lhagonas, las fuontes, ancruzilhadas, cruzes, nas atebidades culturales, ambolbendo las pessonas que ténen screbido na lhéngua materna (mirandés), l artesano de fierro, madeira, la pintura, l’arte de las marçcaras.

I para ancerrar esta crónica que yá bai lharga, solo querie poner ua queston que s’asparece a nun tener amportáncia, mas que ye dun balor stremo, se nun se fui fazendo estas atebidades, ne l die de manhana ls nuossos decendientes nien l chamadeiros de l termo quédan a conhecer.

Nós inda recebimos de ls nuossos pais i ábos esse conhecimiento, ye deber nuosso passa-lo als nuossos, nun sermos nós la caleija sien salida.

Hai que dibulgar. Para que se mantenga este património ne l feturo, só se l dir-mos a conhecer.

La Fuonte de ls Raposos, staba acobilhada de silbas, spineiros i fenascos, agora yá stá de cara çtapada, un die destes inda la habemos de ber amanhada.

Nun hai que perder la fé.

(La fuonte de ls Raposos dantes staba assi



22/05/11

Aranheiras







Saquei este retraticos un die a la purmanhana.

Benie oubserbando i asparciesse-me que bien cedico, inda antes de l’ourbalheira secar, era quando tenien mais ancanto estas obras d’arte.

Feitas puls aranhones que se crían ne l termo, adonde fázen la sue casa (buraco) i apuis toda ua manta de filicos cumo se fusse seda a modos de rede, ye rateira pa ls bechicos mais çtraídos caier neilhas.

Ls sous custrutores son dua fineza que nun fui capaç de ls caçar cula máquina de retratos, you bien abanaba la manta cun palico, mas çque bien que era falso arrecolhíen-se para nunca mais ls ber.

Quer-me parcer que ye assi que se regula la natureza destes afamados.

20/05/11

FMI, DSK i outros repórteres...

"L caso DSK", n° de Courrier International desta semana na berson francesa. Bien scusado!




Todos ls repórteres franceses que stan an Nuoba Iorque para falar subre l caso DSK i nun só -ls jornalistas franceses an giral cumo todos ls comentadores de ls partidos políticos seian eilhes de que lhado fúren aqui an França, a nun ser talbeç cumo nun ye d’admirar de la parte de l’atual secretaira giral de la Frente Nacional, l partido de la strema dreita francesa - nun só quedórun chocados cumo la grande maiorie de ls Franceses mas tamien ténen craticado de maneira quaije ounánima la forma cumo la justiça amaricana trata aqueilhes que cuntínan assi i todo a beneficiar de la presunçon d’einocéncia. Hai bozes que se lhebantórun nestes dies ne l paíç de Molière mas l que you noto antes de todo ye de la parte de muitos (na telbison, na amprensa i até antre nós quando mos ponemos tamien a fazer comentairos subre las anformaçones i las eimages que mos chégan) muita calma i la percura tamien de l mássimo d’oubjetibidade i de dignidade tamien. Nó, que naide s’anganhe !, nunca poderemos perdonar ou deixar passar crimes i antre eilhes crimes de carátere sexual mas l cierto ye que l processo inda nun chegou al sou termo i l réu cuntina a clamar la sue einocéncia… I neste caso, aquel que clama la sue einocéncia era un de ls políticos franceses mais respeitados até mundialmente i tamien mais brilhantes, aperpuosto pa l cargo de diretor de l FMI até pul próprio Persidente de la República Francesa atual anque dambos a dous seian até de partidos defrentes (Sarkosy ye de Dreita – aqui naide l nega – anquanto DSK ye de Squierda anque dua Squierda moderada) i candidatos potenciales dambos a dous mas oupuostos tamien nas próssimas eileiçones persidenciales que bamos a tener daqui a un anho an França.
Ora sabeis l que penso? Muitos franceses cumo yá fui dito se sénten tristes cul que se passou nestes dies… tristes, mas de forma ningua abalados porque aqueilha que tenerá que bencer tenerá que ser an purmeiro lhugar la Justícia i só eilha !

Bien loinge d’antender l que cheguemos a sentir nestes dies, nós ls Franceses, stá, quedei assi i todo cun essa ampresson, la repórter a quien la RTP pediu para comentar la situaçon zde Nuoba Iorque. Bien defrente de l’outra repórter (ambiada special para comentar regularmente l que se passa tamien ne ls Stados Ounidos) mas francesa que you questumo oubir i ber tamien ne l canal 2 de l serbiço público de la telbison francesa. Dues personalidades, dues sensibilidades na mie oupenion defrentes. Seia qual fur l tema ou l problema, fala siempre la repórter francesa cun calma i serenidade sien dar ua amportáncia eisagerada al sou aspeto físico mas ye guapa assi i todo. Guapa i simpres al mesmo tiempo. I son todas assi giralmente las jornalistas francesas.
Mas la pertuesa, çculpai de you dezir l que sinto, tan preocupada que stá puls bistos an fazer cun que ls outros le déen tamien amportáncia, la ouban i la béian, nun cunsegue assi i todo ou cunsegue mal, de l miu punto de bista, splicar las cousas cun serenidade. Ye ua beleza la dessa rapaza inda mui nuoba, beleza física i anteletual, que satura rapidamente i que einerba até…

Nun se trata de tolerar ou de nun tolerar. Mas trata-se de dezir tamien l que pensamos yá que stamos an Democracie.
Ye bien nuoba, ye eibidente, essa repórter de la RTP que fui mandada nestes dies para Nuoba Iorque, nuoba demais. Un Paulo Dentinho que questuma ser l repórter desse mesmo meio de quemunicaçon an Paris, parece-me cumparatibamente bien mais simpres, oubjetibo, discreto, bien anformado tamien, i subretodo bien menos histérico que essa tal rapaza loura (i nun ye eilha sola!), essa repórter de la RTP chena, cumo un puode facelemente adebinar mas antender nien por esso, d’ambiciones jornalísticas i porfissionales, i anfeliçmente i ye esso l mais amportante : ne ls antípodos de ls sentimientos que un pobo na sue grande maiorie, tengo la certeza, sentiu assi i todo, l pobo francés que se sentiu ancrédulo culas anformaçones que chegórun nestes dies mas que quier saber… la Berdade i simpresmente la berdade ! Mas nunca cun histerias jornalísticas ou outras porque esso, i nun percisamos de ser grandes repórteres para l saber, nunca serbiu para nada de jeito ou de custrutibo… a nun ser para alguns ganháren uns muntonicos de euros ou de dólares porque le fázen falta …



I anquanto i nó, debe de chegar tamien nestes dies la ajuda a Pertual benida de l FMI… ua ajuda paga mas cun altos juros, parece !

N.B. Ye eibidente que un caso cumo este nun debe fazer de nós uns ciegos. Tamien son amportantes ls einormes sacrefícios que un pobo anteiro, cidadanos de muitos países de l mundo na realidade, dében fazer para cunseguir ultrapassar muitos problemas muitas bezes ampuostos por outros, grupos financeiros por eisemplo, mais antressados ne ls sous benefícios pessonales que ne ls benefícios coletibos a que ls países ténen normalmente dreito de beneficiar antes de todo.




19/05/11

Cun mecha




Se habie cousas que m’aborrecien quando era pequeinho, ende culs mius siete uito anhos, era ber ls abiones a passar mui altos cagando fumo, deixando assi a modos duas riscas que s’íban çfazendo.

I quedaba cun tan malo feitiu que muitas éran las bezes que percuraba a mi mesmo, porquei miu pai ls deixaba passar porqui.

Eilhes rachában a meio l cielo de l miu termo cumo quien racha un melon. L miu termo era antendido assi por mi, biraba-me pa riba a caras a la Speciosa, tenie atrás de mi Bilasseco, a la dreita Malhadas i a la squierda Angueira, dende you julgar que benien de Lisboua i íban-se para Spanha.

I matinaba muito, mas porquei pai ls deixa passar porqui, debidindo l nuosso termo an dous cumo se fusse ua quemenéncia!

Hai uns dies datrás stube alhá, i nun ye que me dou cuonta que tal qual cumo quando you era garoto un desses abiones que cágan fumo passou cul mesmo tino que dantes, bruído nun fazie até peçque staba fugindo d’algua cousa que fizo alhá para baixo, melhor you nun l oubie, mas que debie ir bien carregadico i cumpremetido esso debie, pul modo cumo cagaba ls dous rastros de fumo.

Fui anton que me lhembrei que habie ancerrado la sumana que stubírun acá ls tius de la xeta (denheiro), ls fadistas de la CEE i sous cumpadres, a fazer l baliente negócio na capital, i que agora stában de mala abiadas a las sues tierras para festejar, sfregando las manos de cuntentos i un baliente munton de décimas (acordos) ambaixo de l braço assinadas puls nuossos gobernantes.

Nun habie d’ir l abion cun mecha, nun ye to ls dies que se fai un negócio destes, eilhes até andában an pulgas porque tardábamos an bater a la puorta a pedir.

Ah cumo you gustaba que alguas cousas fussen cumo dantes, desta beç nun me quedaba pulas antençones, habie de arranjar modo de dezir a pai que nun ls deixasse passar porqui, que nun ls deixasse rachar l miu termo, porque pula mie tierra nun queremos que passe giente chupona, giente sien cara.

Xeringadelas yá tubimos muitas.






18/05/11

DOMINGOS RAPOSO

PALHESTRA AN MIRANDÉS

L bideo diç todo

ASNO

Ne l curso de Medecina, l porsor dirige-s’al aluno i pregunta:
- Quantos rines nós tenemos?
- Quatro! – responde l aluno.
- Quatro? – replica l porsor, cun arrogáncia, daqueilhes que sénten prazer an tripudiar subre ls erros de ls alunos. – Traiei un feixe de capin, puis tenemos un asno an la sala – ourdena l porsor a sou ajudante.
- I pa mi un cafezico! – Replicou l aluno al ajudante de l mestre.
L porsor eirou-se i spulsou l aluno de la sala. L aluno yera l brasileiro Aparício Torelly Aporelly (1895-1971), l ‘Baron d’Eitararé’. Al salir de la sala, l aluno inda tubo l’oudácia de corregir l furioso mestre:
- Tu pregunteste-me quantos rines ‘NÓS tenemos’. ‘NÓS’ tenemos quatro: dous mius i dous tous. ‘NÓS’ ye ũa spresson ousada pa l plural. Que tengas un buon apetite i delicie-te cul capin.

La bida eisige muito mais cumprenson que coincimiento.
A las bezes, las pessonas, por tenéren un pouco mais de coincimiento ó acraditáren que l ténen, áchan-se ne l dreito de subestimar ls outros. I haba capin!

17/05/11

Stou anraibado



A mi nun me béngan cun cousas, un home ten dreito a scarafunchar ls sous frunchos.
Porra, tamien ye só l que falta.
Quando me bénen cun falicas mansas, que assi que assado, que hai que tener pacéncia, que cun fé a todo se chega i melhores dies beníran, dantes tamien fui malo, you ampeço lhougo a retrocer l nariç.
Puode, i you sei por spriéncia de bida que muitas son las bezes que ye por bien que fálan , nien to l mundo anda por ende atiçando l lhume, que son palabras de cunsuolo, que l queilhes quieren dezir ye que un nun debe suoltar ls perros. Mas todo ten un lhemite, siempre ls mesmos a lhebar bardascadas ye de mais i yá mie mai dezie que quien nun sinte nun ye filho de buona giente.
Todo ten un lhemite, i ten que haber ua beç, un die que tenemos que dezir bonda, esto de poner las brochas siempre an riba de quien yá nun puode mais, de quien stá derreadico, de quien tanto trabalhou i aforrou la bida toda, ten que acabar. Nun se puoden cuntinar a pedir, nien a scarranchar anriba de quien nunca soube l que éran bacances, a nun ser na santa terrica a pie de ls sous, que aforrou la bida toda, nunca botou fuora nadica, siempre robendo las unhas para nun deber ne l soto.
I agora inda dízen cumo dezie la tie “Crista” (nome de nomeada dua tie) pa l sou macho, tenes que aguantar.
Ne ls die que cuorren un passar-se de las stribeiras, scarafunchar ls frunchos, naide l puode lhebar a mal. Calhar ye pior, quien de sue justícia diç la justícia de todos fai.
A nun ser assi, ls mandones quando mos stan a dar porrada até cúidan que nós gustamos, i de porrada naide gusta, nien ls pregoneiros de ls buns questumes i de la moral.
Que naide se finte, las “Alices” son muitas, l paiç de las marabilhas ye que yá nun hai.

Hai un siléncio que me fala

Spertou-me la lhuna
cun sue lhuç a antrar pula jinela
nesta nuite de lhuna chena
an que l suonho se alborota
neste cuorpo an lhabuta.
Besti-me cun ls sonidos de la nuite
refresquei-me cun l recio
benido dun cielo algo anubrinado
na cercadura de la lhuna.
Matei las soudades i la nostalgia
ancarrapitadas por mies rodrigas
passando-me siempre
para alhá
de ls lhemites de l freijoneiro.
Antreguei-me a la nuite
de cuorpo anteiro
i d´alma a ressumar frescura
nua spertina
que hoije nun me anquemoda
nesta madrugada an que l´ourora
inda drume para outras lunjuras.
L moucho pia
ls grilhos nunca se cánsan
ls paixaros arrólhan ls ninos
acócan-los
an spertina sien fin
l suonho a bolá-l de las prumas.
Lhembra-se-me que será buono
ser paixaro
a anruseirar ls dies nas nuites
nua ourquestra afinada.
Stá guapa esta madrugada
i a esta hora
nien la yerba me parece tamanha
guardada pula gadanha
al sereno
a refrescar las madeiras
para mais un die de jornada.
La canseira
tira l cheiro nas narizes
i,
até yá me bieno a l´eideia,
que srá por isso que nun me cheira
a yerba cortada.
Nesta nuite de sonidos
hai un siléncio que me fala!

16/05/11

14 partidos !!

Cartaç an lhéngua spanhola :

« Todos mos queixamos. Quantos bótan ? Se nun botas : calha-te. Este 2 de Julho que naide decida por ti »


You yá l tengo : l boletin de boto para las Legislatibas de l 5 de Junho ! I desta beç nien tube que andar 50 kms i mais outros 50 para tornar para mie casa depuis de haber puosto l boletin na urna (cumo fui neçairo fazer nas últimas eileiçones presidenciales que tubimos an Janeiro). Fui la mie carteira que me-lo bieno a traier, eilha própia, a mie casa, an França, neste redadeiro Sábado. Staba un die de sol, cumo hoije, i pediu-me para assinar porque la carta staba registada. I agora ye mui simpres: bonda seguir todas las anstruçones que me fúrun quemunicadas juntamente cul boletin; yá sei anton que quando l tubir preenchido, tenerei que lo mandar outra beç para Lisboa, pa l Ministério de l’Administraçon Anterna eisatamiente, que queda na Abenida D. Carlos, tamien an carta registada, l mais tarde ne l die de l’eileiçon, sabendo que tamien haberá un prazo de 15 dies depuis de la data de l 5 de Junho durante l qual l boletin inda poderá ser tomado an cuonta nas cuntaiges.
Quedai a saber, caso inda nun sábades yá, que tenereis/teneremos que scolher nó antre cinco ou seis partidos ounicamente (L que yá serie bastante se pensarmos bien) mas antre, mui caros Amigos tamien futuros eileitores nestas próssimas Eileiçones Legislatibas, nada mais nada menos que 14 partidos defrentes ou pul menos cun nomes defrentes, l que talbeç nun seia bien la mesma cousa parecendo que nó!! L quei ?! - parece que yá stou a oubir alguns a dezir - inda falta alhá l buosso ?! Aquel i eissencialmente aquel que corresponderie a 100% a la buossa/nuossa sensibilidade, política ou you sei alhá que outra cousa mais ? A las buossas/nuossas spetatibas, aspiraçones, cumbicçones ou até ambiçones… ?!! Ou falta alhá até por eisemplo un Partido para la Defesa i la Balorizaçon de l Mirandés ?
Mas ye que 14 partidos, yá ye muito!! Digo esto porque nunca me lhembro de haber ancuntrado tantos partidos nua eileiçon aqui an França yá que cula nacionalidade francesa tamien tengo la possebilidade de partecipar an todas las eileiçones que hai neste paíç adonde bibo. I l que penso afinal ye que nun fáltan partidos ende an Pertual i políticos tamien, claro. Mas quien ye que se puode queixar?
Ye por esso que you nunca antenderei porque ye tan frequente an Pertual haber quaije siempre fuortes abstençones quando hai eileiçones. Normalmente até debie de ser l cuntrairo.
Mas you cumo yá cheguei a dezir botarei siempre i de qualquiera maneira porque acredito que ye tamien assi que se custrui la Democracie. Bien pior serie na realidade se nun tubíssemos esse dreito cumo yá fui anfeliçmente l caso durante muitos anhos i giraçones anteiras. Nunca hai que squecer esso.
I quanto a la mie scuolha, nun bai a ser nada cumplicada. Las mies cumbicçones cuntínan antactas cumo quando botei nas últimas Legislatibas i acho que l que beio aqui an França ne l plano político tamien m’ajuda a fazer la melhor scuolha. An poucas palabras : sei bien de que lhado bate l miu coraçon !
I outra cousa ye cierta. Que naide me pida para dezir mal de ls políticos an giral. Hai de todo i claro que uns son melhores que outros. I antre ls melhores, a ber se somos capazes nós tamien de tener l’anteligéncia de saber quien puode i mos debe representar de la melhor maneira. I que naide pense que esso ye fácele porque l que ye fácele, se furmos a ber, neste mundo hoije tan globalizado i tan defrente tamien an relaçon al que era inda poucos anhos atrás? Alguien ten la certeza de tener la respuosta cierta ? Talbeç seia demagógico dezir sien heisitaçon que si. Ampecemos mas ye por ser positibos an beç de starmos siempre a queixarmos-mos i se nun l somos ou custa assi tanto, dapréndamos a sé-lo assi i todo!! Stou cumbencida que esso tamien depende de nós i nó siempre de ls outros !

P.S. Inda me squeci de dezir ua cousa. L miu boto bai a serbir para eileger ls dous deputados (Podie haber mais se houbisse mais pertueses recenseados cumo deberie de ser l caso !) que mos ban a representar pul Círculo Eileitoral de l’Ouropa, nós ls Pertueses que bibimos ne l Strangeiro, ne ls países de l’Ouropa neste caso preciso.









LA CAMPANHA EILEITORAL



Carradas de purpaganda çpeijan
Subre ls ombros de Pertual
Falan daquilho que nun tenemos
I squecendo aquilho que stá mal

Falan daquilho que nun eisiste
Fazen de mintiras berdades
Mas naide ls oube falar
De las sues respunsabilidades

Respunsabilidades naide quier
Porque eilhas nun dan botos
I quando l son apuntadas
Caien siempre an sacos rotos

Culpas tamien naide las ten
Ban-se sacudindo als poucos
I quando las quieres dar
Mandan-se para anriba de ls outros

Assi bai la democracie
Ne l nuosso guapo Pertual
I naide ten respunsabilidade
Cun aquilho que bai mal

Bergonha nun precureis
Que ambergonha quien la trai
Tan pouco precureis la cuncéncia
Porque essa tamien nun la hai

Adonde stá la democracie
Que apregona aquel senhor
Que el la bai bibindo
De l jeito que l da melhor

A las bezes anté parece
Que l tiu nun ten respunsabilidade
I que aquilho que mos diç
Ye todo, todo berdade

I l pobo de bolsos bazios
Inda l stá a acreditar
Puis quedaran mais bazios
Depuis de ne l botar

Hai ouportunidade de cuorrer cun el
Abri ls uolhos, nun bos anganheis
Porque se l buobierdes a dar le boto
Depuis nun bos queixeis

Se las alternatibas son scassas
Bamos agarrar ne l arado
I lhabrar ne l adil de l feturo
I squecer l lhabrado de l passado

Squece-lo cumo quien diç
Que l cinto, d´apertado nun mos deixa
Ye melhor cuorrer cun el agora
Que cuntinar cula miesma queixa

Yá sabemos que assi ye
Por isso tenemos que rejeitar
Las carradas de mintiras
Que anriba mos stá a çpejar

Pouco mos puode oufrecer
Quien trai l bolso yá roto
Mas nós puodemos remediar
Se nun l dirmos l nuosso boto

Ye por isso que you digo
Que Pertual inda relhuç
I relhuzerá muito mais
Se punirmos bien la cruç

Se punirmos bien la cruç
I ne l sou lhugar cierto
Nuobo feturo nacerá
Deste presente ancierto

Nun son precisas mais mintiras
Que bengan alguas berdades
L que stá feito, feito stá
Assuman-se respunsabilidades…

José António Esteves

Cuonta



Quien puode ser cura (padre) nua parróquia cumo esta!

Diç l pobo, i cun toda la justícia, que fiesta de fin de berano (de las colheitas) que nun tenga, foguetes, missa cantada se possible cun cornetas para to l mundo que nun caba andrento de la capielha çcuitar la prática, i arraial a la nuite nun ye fiesta.

Por esso se cuonta na mie tierra mas naide diç adonde fui, só se sabe que nun acunteciu acá, puis ne l sou termo nun hai santuários, cumo ls de Naso, de la Trindade, de la Lhuç, de Santa Luzie, nua dessas missas cantadas cumo ye questume to ls anhos, l cura fizo un de ls mais balientes sermones de la sue bida, botou tanto ampeinho ne que dezie que até ls trampos se calhórun, birado pa ls pecados que hoije an die aflígen l mundo fúrun todos passados a lhimpo, nun deixando de calcer las oureilhas a las pessonas pulas sues faltas, squecendo-se de todos aqueilhes que ls ajúdan i de quien percísan, pula mala pustura que tóman delantre de ls deberes de crestianos i giente de Dius.

Mas nien todo l mundo l çcuitaba cumo era debido. L criador (sol) stába scarranchado subre l terreiro que acolhie todo un mar de giente, ua calor scaldante capaç de cozer ls miolhos ou assar un pito, salido de l scadal seco adonde nun caie pinga d’auga hai muito tiempo. Ls tius sgodában las anrugas de la tiesta culs lhenços ansopados de sudor por ambaixo de las gorras anquanto las ties alhebantában las puntas de ls lhénços negros que acubrien la cabeça cumo modo de antrar algun airico até las greinhas. Que scura, miu Dius, eilhes aguentában na cabeça i nas gorjas sien poder botar uns bunchos de l garrafon que speraba pula hora de la missa campal acabar i de la merenda nas alforjas.

L cura habie terminado cul sacristan, quedar na sacristie a tomar cunta de l çcuita falas (microfone), zlhigar-lo lhougo que acabasse la missa, mas l cuitado de l sacristan que tamien ye giente, nun fui poupado a todo aquel suberrolho, i andrento de la sacrestie la calor tamien nun era menos, fui botando uas pingitas abaixo de l garrafon, i cumo l sermon fui alhongado, adrumeciu sien se dar cuonta de que la missa habie acabado.

Quando l cura, bolbiu a la sacristie i nun se dando cunta de que l çcuita falas staba lhigado, bendo l pinche naqueilha lástima, botou-le un baliente quináu, anchindo-le de nomes, palabras que retembrórun puls arredores, i to l mundo que s’aprontaba para se regalar culas selombras i la merenda oubiu la sermoneta.

Quien puode ser cura nua freguesie destas?
Mas nien todo l que se diç na mie tierra ye para fazer causo, para lhebar a sério.

15/05/11

Manuel António Pina Bencedor de l Prémio Camões



“Ye la cousa mais inesperada que poderie asperar”, dixe l poeta Manuel António Pina, qu'acabara de saber que le fura atribuído l Prémio Camões de 2011, ne l balor de cien mil ouros. “Nin sabie que staba hoije a ser çcutida l'atribuiçon de l prémio”, acrecientou.

Todos ls jurados liebában nas sues listas l nome de Manuel António Pina i nun percisórun sequiera de meia hora para chegar a ua decison unánime na reunion que mantibírun esta manhana na Biblioteca Nacional de l Riu de Janeiro. Pina torna-se assi l 23º Prémio Camões i l décimo pertués a recebir esta cunsagraçon, se scluirmos l'outor angolano nacido an Pertual, Luandino Viera, que recusou l prémio an 2006.

Jornal Público, 12 de Maio de 2011.

Quien quejir, puode ler eiqui la ambora cumpleta. Parabienes, Manuel António Pina!

NINAS I NINOS MIRANDESES



Ninas i ninos mirandeses
Que studais la nuossa lhéngua
Para qu´eilha nun s´acabe
I nun se muorra a mingua

Studai bien la nuossa lhéngua
Que ye ua lhéngua tan querida
Se yá ye tan guapa falada
Se cumpleta se fuor screbida

Ye disso que stan a tratar
Ls nuossos famosos porsores
Para que l die de manhana
Bós seia-des buns Doutores

Agora cabe-bos a bós
Meter cousas na cabeça
Para que esta nuossa lhéngua
L die de manhana, nun zapareça

S´assi fússe, que serie de nós?
Por isso assi nun puode ser,
Porque se assi fuor
Cumo mos ban antender

Para qu´isso nun acunteça
A bós, bos stan a purparar
Haber se bós sois capazes
De la puoner ne l sou lhugar

I l lhugar deilha, cumo yá sabeis
Apesar de la buossa eidade
Ye qu´eilha siga siempre a lantre
Anté chegar a la ounebersidade

I quando eilha alhá chegar
Será mais pimpona i galana
I l dirá a todo l mundo
Qu´esta lhéngua nun abana

Qu´esta lhéngua nun abana
Apesar de l ançame
Por isso ninos i ninas
Purparaibos pa l eisame.

José António Esteves

TIU FRACISCO LHOUÇÃ



Tiu Louçã, Tiu louçã
Mais parceis analfabeto
Isto ye ua lhéngua oufecial
I nun ye un dialeto

Oulá tiu Fracisco Lhouçã
Isto eiqui ye l mirandés
La 2ª lhéngua oufelial de Pertual
Nun bos anganheis outra beç

Nunca mais buolba-des a dezier
Que l mirandés ye un dialeto
Porque ye la 2ª lhéngua de Pertual
I stá assinado por decreto

I stá assinado por decreto
Nun stubiestes mui atento
L die qu´eilha fui botada
Ne l nuosso parlamento

Puis bós cumo deputado
Dessas cousas debiedes saber
Son cousas de muita respunsabilidade
Para deilhas bós, bos squecer

Assi cumo bós quereis
Que nós bamos a botar an bós
Se bós ninchequier sabeis
La lhéngua que falamos nós

Agora que andais an campanha
Armado an bun fregués
Benie eiqui a pedir l boto
Mas fazei-lo an mirandés

Mas cumo nun mos cunheceis
Que çculpa ides bós arranjar
Nun sabeis cumo mos pedir l boto
I nós nun bos l pudemos dar

Un tiu cun tantos studos
Nun lhe lhebeis a mal
Que un analfabeto bos diga
Que l mirandés, ye lhéngua oufecial

José António Esteves

14/05/11

Malas lhunas

Ls grilhos cántan a mirar la lhuna, nua nuite frie que nien parece la nuite de l die que fui.



Yá ls tematos drúmen ambaixo de las mantas ou morgaços para que a la pormanhana nun stéian de oureilhas caídas i pochas las fuolhas.


Bamos a ber se las mantas nun se sóltan i se fai selada de temateiros antes de la flor l caie, dixe-l you.


Ui, carai, este que yá staba tan baliente, partiu-se cun l biento. Ye siempre assi, siempre ls melhores… Claro, ls mais altos son ls que mais barímban.Manhana ponemos outros, assi eilhes se lhíbren de la gilada.


La lhuna relhamposa mira las streilhas nesta nuite scalretada.


Agora stá anubrado mas se scampa, ye gilada cierta, dezie mie mai. Yá me bou pa la cama, cuntinaba.


Botei l nariç fuora de la jinela i bi que staba scampado, nien ua nubre, friu, muito friu. Ls tematos drúmen, las cereijas anténtian scunder-se debaixo de las fuolhas, la yerba barimba cumo se fura ua trigueira, las batatas ambaixo de la tierra ancúolhen ls gromos para atrasar la salida de las fuolhas, las flores sóltan sous puolos, ls paixaros acócan sous ninos ne l nial.


Maio, més de las flores stá a arreganhar ls dientes.


De la telbison chégan-me bózios de papagaios a pormeter salbar l paiç de la crise. Mal eilhes sáben que ne l Praino fai friu i que hai tematos an peligro de bida… Se soubíssen, decierto que habien de dezir que ls íban a salbar de la gilada de Maio, anque l pobo yá nun faga fé an tantas prelhiendras.


Manhana l sol tornará i la lhuna há-de-se ambergonhar i perder la farroma para que se puoden sembrar ls freijones i las bóbidas sien l peligro de que ls freijoneiros nácen pelados i las bobideiras bóten guias sien bóbidas.
Malas lhunas!...

Manos cun 25 000 anhos d'eidade





Para Leonardo,

Depuis de haber lido la cuonta que mos aperpuso de ls armanos que querien ser pintores dambos a dous, « oufreço-le » estas manos rupestres cun 25 000 anhos d’eidade (1a foto) i 27 000 (2a foto) que fúrun ancuntradas, ne l ampeço de l seclo atrasado nas grutas de Pech Merle i de Gargas, ne l Sul de la França.


I para quien quejir saber mais i s’antressa pula pre-stória i l'arte rupestre an giral , hai artigos subre essas dues grutas se furdes a ber aqui ou aqui (artigos de la Wikipédia tamien redigidos an Pertués)

Buona leitura !

Bai aquel tiu...


Georges Seurat (Paris 1859 -1891), Une baignade à Asnières (1883-1884), Londres, National Gallery.


Bai aquel tiu
ua beç por anho
a tomar banho
alhi ne l riu…

I lhieba un panho
que até ye miu !
Ah tiu !
Mas quien l biu ?

Anton esse tiu
quando sal de l riu
nun gusta de friu !

***********
De quien el gusta
ye de Marigusta !

Ua beç por die,
nun ye, Marie ?

Ou só ne l Outonho,
abó Antonho !

Naide triunfa solico

Ne l seclo dezoito bibiu, na pequeinha aldé de Zenízio, ua família cun bários filhos.
Para poner pan na mesa para todos, l pai trabalhaba cerca de dezuito horas diárias ne ls trabalhos d'agrícultura i an qualquiera outro trabalho que aparecisse.

Dous de sous filhos Nazário i Silbério tenien un suonho, querien dedicar-se a la pintura, mas sabien que sou pai nun tenie rendimientos para poner ls dous a studar.

Depuis de muitas nuites de cumbersas i troca d'eideias, ls dous armanos chegórun a un acuordo. Lhançarian ua moneda para tirar la suorte i l perdedor trabalharie na agricultura para pagar ls studos al que ganhasse. Al treminar ls sous studos, l ganhador pagarie anton, cun la benda de las sues pinturas, ls studos al que quedasse a fazer ls trabalhos d'agricultura. Assi, ls dous armanos poderien ser pintores.

Lhançórun la moneda i ganhou l Nazário, que fui studar pintura pa la Faculdade de Guapas Artes de l Porto. Anton l'outro armano, Silbério, permaneciu puls próssimos quatro anhos a trabalhar na agricultura, para pagar ls studos de sou armano, que zde acabou l curso se tornou un sucesso na pintura i ampeçou a ganhar cunsidrables somas culas bendas de ls sous quadros.

Quando l joben pintor regressou a Zenízio, la família reuniu-se para fezer ua cena an sue houmenaige. Al finalizar la memorable cena, Nazário puso-se de pie an sou lhugar d'honra na mesa, i propus un brinde a sou armano Sibério, que tanto se habie sacrificado, trabalhando na agricultura para que l sou suonho de studar se tornasse ua rialidade. I dixe:
- Agora, miu armano, chegou la tua beç, puodes ir pa l Porto i rializar l tou suonho, que you te pagarei todos ls tous gastos.

Todos ls uolhos se buoltórun, chenos de spetatiba, pa l lhugar de la mesa qu'acupaba sou armano Silbério, mas este, cul rostro molhado de lhágrimas, puso-se de pie i dixe:
- Nó, armano Nazário, nun puodo ir pa l Porto, ye mui tarde para mi. Estes quatro anhos de trabalho na agricultura çtruíran las mies manos i l'artrite de a mie mano dreita ten abançado tanto que me custou a lhiebantar l copo pa l tou brinde. Nun cunsigo fazer lhinhas dreitas nin puodo manejar l lhápiç i l pincel. Nó, armano, para mi yá ye tarde. Mas stou feliç que las mies manos çformes téngan serbido para que las tues agora téngan cumprido l tou suonho.

Para render houmenaige al sacrifício de sou armano, Nazário zenhou las manos maltratadas de Silbério i chamou l'esta pintura "Manos de Armano”. Pendurou-lo an frente de la mesa de pintura para que, siempre que se sentisse demasiado ourgulhoso de l que fazie, se lhembrasse de que, na bida, naide triunfa solico.

Leonardo

13/05/11

Eidade Média





Ne ls redadeiros 15 dies, las nobidades más amportantes subre l abanço de l mundo fúrun:


fazímus Santo a un Papa; casemos un príncepe; fazímus ua cruzada i matemos a Saladino, l bardugo xefe de ls mouros anfieles.





Bien-benidos a la Eidade Média.




I purparai-bos: ne ls 15 de dies que fáltan anté die 5, nun há de faltar l cheiro a auga chuoca de zgoto - i chicha assada - an to las rues i praças de l Reino.



Abarie



Por bias dua abarie técnica de l blogger onte i parte de l die de hoije nun fui possible meter nuobos testos i tamien zaparecírun ls testos de onte i alguns comentairos.


Pedimos-le als outores que tórnen a poner ls testos, puis yá stá todo bien.



Amadeu Ferreira










11/05/11

L caráter anternacionalista de l pobo pertués

Se ten un porblema antrincado. Bei-se griego.
Se nun cumprende algo. Aqueilho ye chinês.
Se trabalha de manhana a la nuite. Trabalha cumo un mouro.
Se bé ua ambençon moderna. Ye ua amaricanice.
Se alguien fala mui depriessa. Fala cumo un spanhol
Se alguien bibe cun lhuxo. Bibe a la grande i a la francesa
Se alguien quier causar buona ampresson. Ye solo para anglés ber
Se alguien tenta regatear un précio. Ye pior qu'un cigano
Se alguien ye agarrado al denheiro . Ye pior qu'un judiu
Se bé alguien a adbertir-se. Stá a gozar que nin un negro
Se bé alguien cun un fato claro bestido. Parece un brasileiro
Se bé ua lhoura alta i buona Parece ua outéntica sueca
Se quier un café curtico Piede ua eitaliana
Se bé horairos séren cumpridos Trata-se de pontualidade británica
Se bé un melitar bien fardado Parece un suldado alman
Se ua máquina funciona bien Ye cumo un reloijo suíço
Mas quando algo corre mal Ye "a la PORTUGUESA"

(Em Português)

O CARÁCTER INTERNACIONALISTA DO POVO PORTUGUÊS

Se tem um problema intrincado Vê-se grego
Se não compreende alguma coisa "Aquilo" é chinês
Se trabalha de manhã à noite Trabalha como um mouro
Se vê uma invenção moderna É uma americanice
Se alguém fala muito depressa Fala como um espanhol
Se alguém vive com luxo Vive à grande e à francesa
Se alguém quer causar boa impressão É só para inglês ver
Se alguém tenta regatear um preço É pior que um cigano
Se alguém é agarrado ao dinheiro É pior que um judeu
Se vê alguém a divertir-se Está a gozar que nem um preto
Se vê alguém com um fato claro vestido Parece um brasileiro
Se vê uma loura alta e boa Parece uma autêntica sueca
Se quer um café curtinho Pede uma italiana
Se vê horários serem cumpridos Trata-se de pontualidade britânica
Se vê um militar bem fardado Parece um soldado alemão
Se uma máquina funciona bem É como um relógio suíço
Mas quando alguma coisa corre mal É "à PORTUGUESA"

10/05/11

L beneiro de las palabras

Se me ansinasses l beneiro de las palabras
Agora que l miu ribeiro stá quaije seco
I las mies palabras quaije muortas
Cumo las xardas ne l charco cun pouco auga.


Se me´ansinasses l beneiro de las palabras
Daqueilhas bien fresquitas
Garimpaba cumo quien garimpa ouro
Quien sabe a torna jeira
Ó de qualquiera outra maneira
Cumo quien percura un tesouro.


An pagas
Cun eilhas screbie-te un poema
Cun las letras anrosairadas cumo quien
Anfila ua buolta de sartas
Cun la métrica l bestie
I cun la rima çpie l´alma.


Se m´ansinasses l beneiro de las palabras
Colherie desse manancial
La palabra que siempre me falta.

08/05/11

Reberdegar







Hoije tengo l gusto de trazer más ua ambora a acrecentar a tantas buonas amboras de la cultura mirandesa: la salida dun nuobo disco todo el feito, tocado i cantado por personas de l Praino, de la Raia i de las Arribas.


Las modas deste registro, ua obra de referéncia de "La Çaramontaina", son dedicadas a las mocidades de Palaçuolo, Pruoba, Fuonte Aldé, Custantin, Miranda, Freixenosa, Sendin, Dues Eigreijas, San Martino, Cicuiro, Malhadas ...


Un bien haia a "La Çaramontaina" por repartir l sou "Reberdegar" cun todo mundo, trabalho de l qual eiqui podeis espirulhar un cachico para afilar l diente ... perdon! l'oubido.

La lhuita




Quaije puodie, sien selombras de dúbedas dezir, afirmar, que l que esta tie i este tiu de l retrato stában a fazer era por pan.

Se nun era, las possiblidades de m’anganhar son poucas.

Nun ye por que you seia un adbino, nien aspirante a tal, nien porque l tenga bisto muitas bezes assientado nas cadeiras de qualquiera cinema de la capital, mas porque este filme me ye mui conhecido, mas porque conheço ls atores i ls figurantes, porque conheço ls senarios, porque fiç parte dessa mesma rodaige.

L sítio adonde fui sacado este retrato, pul retratista ou cineasta, tubo tanto termo por adonde scolher que nun le fui fácele, fusse ne l de Prado Gaton, Quinta de Cordeiro, Anfainç, Malhadas, Pruoba ou Naso, Zenízio ou Lhagona Grande, Réfega ou Bila Chana, Bal de Mira ou Senhora de l Monte, i tantos outros que eiqui quédan por alhembrar, mas todos eilhes fazendo parte de un só termo, l praino Mirandés.

Dues juntas a lhabrar tocadas pula guilhada i pula fé, seia a relbar, bimar ou na sementeira, era pula cierta para pan, esse debino que custaba tanto a fabricar, que mos daba tanta cunsumiçon, mas que pagaba tan bien, dando-mos tanta alegrie tener-lo na mesa i na cerrona, que mos sabie tan bien untado cun chicha ou seco cun cebolha, assi arreciu la fame tantas bezes i a tanta giente.

Homes i mulhieres agarradas a ua rabiça, fazírun i ganhórun la lhuita de ls anhos cinquenta i sessenta de l seclo datrás, acuontra un tiempo madraço, salido de las guerras que bien a pie de nós se trabórun i inda se sentie l oulor i la pouca certeza de habéren ancerrado para siempre.

Refunfenhigar



Inda refunfenhegamos

Dius mos balha, dende i de l nuosso querer, de l acreditar ne l nuosso trabalho, de l sermos capazes de fazer las cousas, podemos i debemos tener fé i spráncia.

Mas de ls outros, nun mos benirá debrebe nien nada de buono.

07/05/11

Sposiçon de scultura de José António Nobre an Bal de Cambra



Apuis de Lisboua, será an Bal de Cambra que l scultor mirandés José António Nobre bai a apersentar la sue sposiçon MÁÇCARAS - A DUALIDADE, agora acrecentada cun nuobas pieças.
Ye ua scultura que fala la nuossa lhéngua i respira la nuossa cultura. Quien podir ir nun se bai a arrepender.





SAN MIGUEL



San Miguel de l sou altar
Stá siempre a reparar
Haber quando chega l die
De l quereren afuogar

Alhá d´anriba de l sou andor
Bai el siempre bien atento
Para se puoder defender
Se ye chegado l mumento

Mas nels dies que cuorren
Nun ye preciso tener miedo
Yá antupírun la lhagona
Acabou-se l sou degredo

Anté l chafariç
Fui mudado de l lhugar
I ne l sitio qu´agora stá
San Miguel nun puode antrar

Puoder antrar el puodie
Ó nun fusse el santo,
Mas you digo la sue eimage
Nun fagas essa cara de spanto

Puis fui essa que s´afogou
Ne l meio daqueilha tormienta
Que S. Miguel, cun auga
Só s´afoga cun auga benta

Deixou-se botar na lhagona
Sien na altura reclamar
Para dezier que nun gustou
Quedou-se alhá a refufunhegar

Ls garotos cun miedo
Quel se puodi-se lhebantar
Cun uas baras cumpridas
L staban a spetuchar

Hoije l Santo stá ne l Cielo
I la eimage stá ne l altar
I aquilho que you nun digo, agora
Quedou-se na lhagona a nadar

I tu cumo listo que sós
I se quejires caçoar
Ye aquilho que you nun dixe
Que debes tu ir alhá a sacar

Esta tela fui ourdida
L Pobo la teciu ne l telar
San Miguel, yá nun s´amporta
I la giente nun stá para s´anquemodar

Biba l nuosso San Miguel
Biba tamien la nuossa giente
Que toda aqueilha stória
Hoije ten un gusto çfrente

I neste uito de Maio
La stória quiero rebibier
Cun muitos beisos i abraços
Para toda la giente que ls quijier.

José António Esteves



Sacudirmos-mos

Un die l burro dun campesino caiu nun poço.

L'animal zurrou durante horas, anquanto l duonho tentaba çcubrir algua forma de cunseguir tirá-lo d'alhá.

Finalmente l camposino zeistiu de ls sous sfuorços i decidiu que, dado que l'animal yá staba bielho, l poço staba seco i a necessitar de ser tapado, rialmente nun balia la pena resgatar l burro i l melhor serie mesmo anterrá-lo.

Cumbidou ls sous bezinos para que benissen ajudá-lo. Todos pegórun nas sues palas i ampeçórun la lhançar tierra al poço.

Depuis de mais uas quantas paladas de tierra, l campesino spreitou pa l fondo de l poço i
surprendiu-se cul que bie... Cun cada palada de tierra, l burro sacudie-se de la tierra i daba un passo parriba. Anquanto ls bezinos iban lhançando mais i mais tierra parriba de l'animal, el iba-se sacudindo i alhá iba chubindo.

Depriessa todos podírun surprender-se cumo l burro chegou até a la boca de l poço, passou porriba de l bordo i saliu a trotar.

La bida tamien bai atirar-mos tierra, to l tipo de tierra... L truque para salirmos desse poço ye sacudirmos-mos i darmos un pequeinho passo arriba.

Sacudirmos-mos de ls nuossos porblemas lhiebamos a chubir na bida.

03/05/11

Salimiento de lhibro




Stimados amigos i lheitores deste blogue

Tengo l gusto de bos anformar que ne l Demingo die 22 de Maio, pulas 15:30 horas ten lhugar l salimiento de l lhibro «Aves do Sapal de Corroios e doutras zonas ribeirinhas do concelho do Seixal» no Moinho de Maré de Corroios, de l outor i ambestigador, porsor Manuel Lima.

Queda assi l cumbite a todos ls que podíren i quejiren star persentes.


..................................................
(Em pertuguês)
Sobre l lhibro:

A presente publicação, com 155 fotos a cores, descreve-nos, em texto e em imagens, captadas por mim localmente, 94 espécies de aves diferentes, que se podem encontrar na nossa região, mostrando-nos surpreendentemente a riqueza natural que nos rodeia e que muitas vezes não temos tempo para apreciar.


Esta publicação (edição de autor) resultado de ano e meio de investigação, mais de duzentas saídas de campo e milhares de horas em recolha fotográfica é seguramente imperdível, especialmente para quem goste da natureza e muito em particular de avifauna.


L deseado d'Ana Rosica




Aquel filho tan querido i tan deseado, habie benido a este mundo cumo ua bençon.

Ana Rosica era salida dua catrefa d’armanos i armanas, mas agora pul lhado deilha até peçque era machorra, degradada de la mai, por bien bezes que scarranchasse las piernas pa l tiu (l único derriço que tubo na bida) dende nun benie barriga grande.
Nas horas de maior solidon bien sfregaba por riba de las partes, mas s’algua cousa ancuntraba era l’anchaço de pan seco ansopado de las gorjadas d’auga que íba buendo nas fuontes de l termo.
Pastora de porfisson i acupaçon nun le restában muitas ganas de tocar la bida palantre a botar feturaçon pa ls decendientes, mas habie ua cousa queilha nunca le faltou fui la buntade i la spráncia, agarraba-se a eilha i l serbício dun modo nunca bisto, mais que las beatas a San Gonçalo. Arrapazada cumo siempre fui nun éran las pormessas nien las deboçones que le roubában tiempo, acreditaba ne l natural, i nas calenturas que tenie. De l sou home (asparcido a un cartaginés) nunca tubo queixas, siempre pronto i sien dar parte fraca, duro i arrojado, poucos éran ls abrigadeiros, touçones i scundideiros que nun fússen duonhos de segredos i teçtemunhos dun haber nacido pa l outro i se nun quedaba preinha la culpa nun era deilhes.
Moçatona, nunca caíu ne l zanimo i siempre que lhimpaba ls beiços apuis duas gorjadas ne l púcaro, colgado de las angrideiras ne l poço de la Senhora de l Picon, alhá pa ls Chanos, salie ua risica malandra daqueilha cara trigeira, como se antre eilha i Nuossa Senhora habisse algun trato.
I cumo quien nun quier la cousa percurou-le semba de bezes:
-Ah Nuossa Senhora, siempre ye berdade de que quien nun buber auga de l buosso poço, nun ten ninos? (las falas eiqui tenien que ser de mansico, i d’eiducaçon, puis claro antre ties nun se speraba outra cousa)
I nesta troca de pensamientos, quaije siempre benie ua respuosta mais prática:
-"Nun te metas tu ambaixo de l tou tiu i puodes asperar assientada la bida toda para que la barriga te medra".
Mas si medrou, i Ana Rosica fui mai, nun sabie adonde l habie feito, las camas éran tantas, ou bós cuidais que ua pastora se puode al luxo de para fazer un filho ten que ser an cama amanhada de lhénçoles de lhino cun trabesseiro i todo, nada desso, ten que l fazer adonde le dir la gana. Mais, i será feito cul mesmo amor, será tan deseado i querido cumo ls demais.
L querer a un crio, cumo Ana Rosica querie l sou nun stá cumo i adonde fui feito, stá cumo i l que se quier para el apuis de benir a este mundo, stá ne l modo cumo se purpara l sou feturo, cumo se lhimpa l mundo adonde el ten de bibir. Stá ne l respeito que se ten puls dreitos de l nino, ne l berço, na scuola, n’anfáncia, na sue formaçon i eiducaçon, stá nas garanties i aliçarçes que ls crecidos son capazes de fazer para quel lhougo a la nacença nun seia melado (marcado).
Guapo, traie uas greinhas pequerricas i ondiadas mas era pul narizico que nun deixaba dúbedas a naide que era un cartago (nomeada de la família), habie de se criar, puis nun era tan deseado i agora l mais querido?
Mas tamien nun habie muitas dúbedas que habie de medrar atrás de las canhonas de sue mai i pai, nun tenie assegurado l dreito de suonhar cun mundo melhor.

Al robés na bida de Ana Rosica agora yá habie un certeza, yá habie dous machos.

02/05/11

L cumbíbio de l’ACRNB (1º de Maio 2011)







Onte die 1 de Maio, cumo yá ben acuntecendo hai muitos anhos, mais ua beç l’Associaçon Cultural i Recreatiba Nial de la Boubielha (ACRNB) lhebou a cabo mais un almuorço/cumbíbio i la realizaçon de jogos populares.


Ne l sprito (senda) de mantener ls cumbíbios i porbomer ls jogos tradecionales antre todos ls associados, sous familiares, cunterráneos i amigos, la Direcion de l’Associaçon (uorgano repunsable pulas atebidades de l’Associaçon) nunca se poupou nien poupa a todo fazer para que estes eibentos cúorren siempre bien i que séian momientos d’ounion, un lhocal adonde todos puodan benir i star an família


Siempre acunteciu até l die d’hoije, ls eibentos pormobidos son cachicos çtinados a renobar tiempos yá bien dantes, chamar l de riba las cuontas d’anfáncia i bibéncias que se negórun al squecimiento i percísan de momientos destes para séren de nuobo cuntadas, son eibentos cul perpósito sano de partilhar, son momientos adonde la nuossa fala ten lhugar cumo lhigaçon stórica a las nuossas raizes, adonde se pon i recibe eideias, se trócan nuobas mais tempranas, porque esso quemido tamien mos fai falta, son momientos que miu specials.



Quando peçque todo s’acabou, ende stan estes ancuontros para fazer la defrença, porque you que nunca me lhembro de haber faltado, an todos eilhes beio seinhas de sastisfaçon i alegrie. Puode qualquiera cuidar que puodie star mais este ou mais aquel, aqueilha família que benie i agora nun ben, mas nun debe ser por ende que mos debemos agarrar ou perder. Bénen queilhes que quieren i puoden (porque tamien hai quien querga star i l momiento nun dá), se ls que bénen quedáren sastisfeitos yá ye buono, debemos balorizar siempre l que se fai, l coletibo debe star siempre arriba de l andebidual, só nun ben quen nun quier ou nun puode i este querer pertençe a cada un de nós, tenemos que respeitar. La direcion de l’Associaçon debe mantener-se cumo l fizo até agora, siempre neste carreiro, todo fazer para l coletibo, nun sprito de pormoçon de l associatibismo.



Partecipar, ajudar i trabalhar culs uorganos, antes, nesse die i apuis tamien debe ser balorizado, i l sprito de ls Zenizíenses yá probou para quien tenie dúbedas que las cousas nun quédan por fazer, son muitas las upas i ls que arrefúcen las mangas.



Este anho cun alguas demudas, la spriéncia yá fui buona, i als poucos i poucos las cousas stan arrimando-se a las ourigens, de cerrona, cadeira i mesa yá todos fúrun chegando al terreiro, i l’eideia de retornar al que acuntecie hai trinta i tal anhos datrás stá ne l bun camino, puis nesse tiempo lhebabamos la manta de trapos para poner ne l chano, l guizado de pito ou canhono, la fogaça, l chouriço, l persunto i l bino.



Todo corriu de feiçon, até l tiempo que ten stado anraibado, stubo ua marabilha, ambora nós séiamos uns perbileijiados, puis gráçias a la Junta de Freguesie de Corroios, sou Persidente i demais colaboradores, mos çponeblizar la antrada pa l terreiro de la Quinta da Marialva, ls assadores i WCs, a quien nós todos debemos star agradecidos por esta logística i demais ajudas, mesmo que l die stubisse malo, tenemos cundiçones de lhebar alantre estes cumbíbios.

Quemiu-se i bubiu-se, jogou-se i ambersou-se, ls prémios (taças i medalhas) fúrun sçtribuidos, zde ls mais bielhos até ls ninos todo l mundo fui amportante, cumo amportante ye fazer la felcidade daqueilhes que gústan de stan cun nós an paç i harmonie.



Parabienes a todos, i muito an special aqueilhes que ajudórun i trabalhórun ne l perparo de las sardinas i febras, aqueilhes que nun se squecírun de la pinga.



Para aqueilhes que nun stubírun a pie de nós, ne l próssimo eibento speramos por bós.


(calcar para ber l bídeo)

Bideo - http://www.youtube.com/watch?v=G76-U5Zlivk