30/11/13

Prostituiçon




Zde hai uns tiempos  para acá, la prostituiçon ye un tema de debate an França. Nun quieren muitos franceses  an relaçon a esse fenómeno de  sociedade (outros dirán sien heisitaçon que ye un drama, un flagelo) que la França tome eisemplo na Almanha ou mesmo até na Spanha. Son esses dous por acaso ls países mais citados de momento  pula cierta por séren países bezinos i subre l’Almanha hai até quien diga que an matéria de prostituiçon esse paíç  ye l « bordel » de l’Ouropa...


Esta nuite finalmente fui botada ua nuoba lei ou cunjunto de leis até çtinadas a lutar de maneira mais eificaç contra aqueilho que ye cunsiderado tamien por alguns cumo ua praga de l’houmanidade bielha por bezes cumo l mundo. 


Nun se trata a partir de agora de julgar, cumo era muitas bezes inda l caso, las prostitutas cumo las únicas ou principales respunsables  mas de cunsiderar  ua beç para todas (i aqui stá pula cierta la nobidade desta nuoba lei) que ls berdadeiros respunsables son na realidade "ls clientes", quier dezir: todos aqueilhes (ou aqueilhas) que págan para que outros homes ou mulhieres satisfágan ls sous deseios cun atos sexuales, cuntribuindo para  fazer de la prostituiçon un tráfego cun antresses financeiros eibidentes i cun todos ls peligros psicológicos i houmanos que esse fenómeno tamien repersenta  na medida an que giralmente la prostituiçon puode rapidamente tornar-se  ua forma de scrabidon an que ls andibíduos cuorren tamien l risco de perder muita de la sue degnidade.


Quedou decidido anton antre todas las medidas que fúrun tomadas tentar dar mais apoio inda do que dantes a todas las pessonas que por rezones bárias acában anfeliçmiente por cair na prostituiçon mas subretodo i ye esso que dá agora que falar porque nun era l caso dantes: ua multa de 1500 euros çtinada a penalizar ls andibíduos a cada beç que  procúran i acéitan pagar atos  sexuales cun  prostitutas ou prostitutos mesmo quando estes ou estas son maiores de eidade …
  

Dua maneira ou doutra stamos delantre dun problema de sociadade sério. Hai que pensar nestas cousas i todos juntos ajudar a ancuntrar soluçones. Aqueilhas capazes de porteger siempre ls mais frágeles. Ye un deber. Ye ua obrigaçon.  
     

29/11/13

Las tradiçones inda stan bibas i las personas sáben deilhas


Hoije de 29 de novembre, sinto-me un tiu mais fuorte, cun mais amportáncia i mais bien anformado.

 Mirai bós que tube que ír-me a tratar de l belhete d’eidentidade (andaba eilegal zde febreiro dastanho sien saber, melhor nun dei por eilha, you que sou un anfernizado cun estas cousa de tratar las cousas a tiempo).

Ne ls serbícios (que fúrun dua prontidon i afeto eilebado) bota a tirar retrato. medir l miu tamanho i a  botar dados para un nuobo belhete d’eidentidade agora de cidadano, qual nun fui l miu spanto quando me percurórun se l nome Ramos, que tengo al meio era apelhido. Nun puode ser, respundi you, porque d’apelhidos só puodo ser, Antão, Raposo, Simão ou Afonso, de mius pais i abós, nunca naide me l dixo que Ramos era apelhido.

La senhora de serbício anformou-me, i bien, agora ne l nuobo carton de cidadano, nun puode haber nomes sien defeniçon , ou son nomes ou apelhidos. Todo bien, an causo de dúbedas l melhor ye meter Miranda de l Douro al barulho, i assi fui, chamórun Miranda, percurórun i la repuosta fui clarica cumo l’auga “esse tiu chama-se Faustino Dos Ramos, i nun puode haber dúbedas, naide de la famíla del até ben arreculado habie cun Ramos i quaije apostamos quel naciu ne l die de Ramos ou arrimado, ambora tenga outro registo, era tradiçon i fuorte, ls pais nesse tiempo lhigaren l nacimiento de ls sous filhos als dies festivos, i se fussen dies santos inda mais, nun se conhece naide que seia Ramos de nome que nun seia assi, até na tierra del acuntece cun mais personas”

Ora ende stá ua cousa que m’alegrou, quedar cul nome bien defenido, agora quando me percuraren l miu nome, sou Faustino Dos Ramos, de apelhido Antão, siempre l fui, i saber que las tradiçones son conhecidas. Porque era mesmo assi, you sei-lo todos al sabemos.

Pena mie, ye que quanto al miu nacimiento ou seia quando mie mai me dou de mamar pula purmeira beç (que era tradiçon) yá nun la tengo a pie de mi hai trinta anhos, para tirar todas las dúbedas, que Dius la tenga an sue companhie, que you acá mais ls serbícios bamos ancuntrando modos de resolber estes atalancadeiros.



26/11/13

Tan loinge... ou pul cuntrairo...





Ua de las reportaiges  que bi hoije nun de ls telejornales desta nuite an França (que pássan siempre ua hora antes de ls telejornales an Pertual) chamou-me muito l’atençon. Splicou l jornalista  que cierta chicha de baca cunsumida an França i noutros países de l mundo era chicha de bacas i de buis criados na Oustrália. Cousa que you nun sabie. Na Argentina i ne l Brasil ou tamien na Anglatierra, yá sabie porque  yá faç muitos anhos que ye l caso. Mas na Oustrália, para mi fui ua çcubierta. I mostrórun eimages: grandes porpietairos, duonhos de cabeças de gado sien cuonta criadas subre grandes stençones de tierra: hectares i hectares. I para ourientar esses animales todos, obrigá-los a tomar ua ou outra direçon, ls  meios outelizados son mui defrentes de ls tradicionales perros que siempre s’usórun ne ls nuossos países zde ls tiempos mais antigos : nada mais nada menos que modernos heilicópteros çtinados a ancaminhar ls rebanhos  na direçon deseada.


La chicha até parece que ye buona i procurada, cumo chegou a splicar l jornalista,  por grandes restourantes  franceses…


Claro que todo esso ye mui ampressionante. Subretodo se pensarmos an ciertas eimaiges que inda tenemos todos na cabeça : ua tie ou un tiu yá dua cierta eidade cun alguas bacas, por bezes cun ua sola até ou anton dues ou três; cumo tal alhi a la borda de la strada antre Sendin i Miranda, an Dues Eigreijas por eisemplo.  I un perro ou até dous para ajudar la tie ou l tiu a ourientar ls animales. I todo ou quaije todo cumo siempre fui, zde hai anhos, zde hai seclos… Ende, a milhares i milhares de quilómetros desse paíç que ye l’Oustrália i que mos parece inda quedar mui mui loinge... Mui  loinge,  ou pul cuntrairo afinal mais acerca que l que un pensa muitas bezes.

 

De “calças rachadas”



(Retrato de Belharino-Zenízio)


Inda ye questume antre personas de l miu tiempo dezir “ah, quien l biu i quien l bei, até peçque nun andubites culas calças rotas ne l culo cumo ls outros”

Dito deste modo yá se bei que se stá a tomar alguien de punta, alguien que se squeciu dadonde era l sou lhugar, alguien que s’afidalgou i se quier armar an grande a pie de ls outros. An fanfarron.

Mas esta cousa de andar culas calças rachadas ne l culo, cuido que todo al mundo sabe, acuntecie quando eramos ninos (ls rapazes, porque las rapazas andában de saias) i porque nuossas mais (mães) tenien mais que fazer ou serie mais heigiénico, las calças nun éra questuradas atrás, ne l sítio de l culo, quando teniemos que fazer las necidades (cagar) era só un agachar-se i botar acá para fuora todo, çpejar la tripa.

Mas s’esso era mui prático i lhimpo, tamien tenie las sues cuntradiçones i nun éran poucas, an special quando staba friu i fazie bentaneira, assi cumo hoije, esse dito buraco nas calças ou calçones era ua jinela abierta a todo l que benie de fuora. 

Tamien, i desso nun tengo dúbedas nanhuas, andar de calças rachadas nun éran seinhas de muita abundança, de luxo, de fartura, de tiempos gloriosos, dua época feliç, dua era de bacas gordas. Éran tiempos malos, çfíceles, se calha para quaije to l mundo, mas las cousas melhorórun. Se you andube i ls de la mie geraçon andubírun culas calças rachadas, ls mius decendientes i ls de la mie geraçon nun andubírun, i desso tenemos ourgulho, porque trabalhemos para tener i dar acunchego, ua bida melhor, atamemos, atafunhemos la probreza (cotra social=xaga), que staba scarranchada an nós.

Duolo tengo, i l miedo m’anferniza, s’un die ls ninos tórnan a andar de calças rachadas.

Hoije a la purmanhana, adonde mora stá un friu de rachar.

             (Retrato de Maçaneira-Zenízio)

25/11/13

tamien an mirandés




An mirandés, hai quien se tenga tamien lhembrado de eiditar na Biquipédia un artigo subre l "comandante" i para saber quien tubo l'eineciatiba i quando, bonda ir al "stórico de eidiçones"...  Puls bistos fui Cecílio ne l die 23 de junho de 2009.

L que quier dezir que esse artigo stá a percisar de ser atualizado...

I sabendo l que se passou inda nestes dies, quien soubir tratar desse assunto, yá sabe. Quien tubir tiempo tamien i ye fã desse atleta i campeon. You nó porque me falta tiempo i nunca cheguei a eiditar l quier que seia nessa anciclopédia an linha. Mas antre ls leitores de certeza que hai quien saba i guste destas nuobas ferramientas. Bonda anton querer. 






23/11/13

Que ls suecos nun chóren!


Fui nesta terça que Pertual ganhou un jogo cunsiderado cumo decisibo contra la Suécia. Mas que ls suecos nun chóren! Bien mais antressante i posetiba ye l’ambora dada pula RTP, bai a fazer agora dieç dies, segundo la qual « la Suécia bai mandar ancerrar cinco cadenas porque la criminalidade nesse paíç stá a deminuir zde 2004. Las cadenas suecas ténen cada beç menos reclusos a tal punto que l gobierno stá mesmo a pensar an bender dues prisones » Ber aqui
 
I an Pertual ?


An Pertual, hai dous dies, na Aula Magna an Lisboa,  Mário Soares por eisemplo dixo l seguinte : 


« Ls pertueses stan neste momento a bibir terriblemente mal… stan zasperados, rebuoltados, i alguns anfeliçmiente  a suicidar-se.  I outros para subsistir entrán na criminalidade. Nunca houbo tanta criminalidade cumo agora. I esso ye grabíssemo ! Ye preciso tener cunciéncia que la bioléncia stá a la puorta… » Ber aqui 
   

Se ua « Copa de l Mundo » cunseguisse resuolber todo i mais algua cousa! Mas nun ye l caso.  Las pessonas percísan que l antusiasmo i la sprança dúren mais que l tiempo que dura un jogo de futebol. Precísan que dúren siempre ou l mássimo possible. Ye ua necidade. Ye bital.

L més de ls santos (nobembre) stá a dar las últimas



 
Puis que se baia, que Dius l lhiebe i que outro benga cun melhores antençones.

Nun bonda ber ls outibales quedáren amarelhados, las arbles zudas i l chano todo atapetado de folharascas, porque yá sabemos que l outonho ten que ser assi, porque siempre l fui i la natureza sigue l sou caminho.

Nun bondaba todas aqueilhas çafardanices que mos fazírun culas facadas que dórun ne l çubedício, até peçque esta giente s’anstruiu a cortar nun persunto de cochino preto, cortórun, cortórun que agora yá se bei l uosso, fazírun cun que l més de la natabidade fusse fraquito, sien cunsuolo nanhun, curto demais, para podermos dar algua graçica als nuossos.

Nun bonda to ls dies i a todas las horas ls noticiários anfernizaren-mos las oureilhas cun amboras de zgráçias i de boubices que ban neste paiç i fuora de puortas, ls bota bozes solo son eigualados als perlhanguistas de las feiras quando bendien l unto de queluobra.

Nun bonda estes gobernantes cuntínaren de culeiros (fraldas) puostos para atafanhar l malo oulor de  las sues cagadas, inda andán por ende bendendo i apregonando baboseiras de to l tamanho.

Que l tiempo peçque s’ajuntou a eilhes i anda de mala cara. 

Mas que mal fazimos nós para nun tenermos squiera puntica de spráncia de dies melhores? 
Agabo muita giente que inda ye capaç d’ancuntrar seinhas de cousas melhores, de tener i transmitir als outros spráncia, fé, animo.

You nun sou capaç, agora digo até peçque s’ajuntórun todos contra nós


(Estes retratos fúrun sacados an Lisboua)

20/11/13

Lisboua: lhuç i eimoçones…




Çprende l sol sous raios de la manhana i la lhuç amostra-se refletida nas piernas anchas de l Aqueduto de las Augas Lhibres de Lisboua cun todo l berde de Munsanto a amostrar sperança nun die de muita claridade. Salie you de l camboio an Campolide i sbarrou-se l miu mirar naqueilhas scarranchas abiertas por adonde se sgueiran carros todo l tiempo. Mas foi l sol que se me agarrou al miu mirar a puontos de lo tener até agora a la nuitica para lo botar eiqui an palabras que se çprenden de ls mius dedos i quedan registradas ne la pantalha de l camputador. Apuis de mirar aqueilha lhuç toda botei-te para andrento de mi i pensaba you: hai uns tiempos al para cá la mie resisténça a la eimoçon quedou a la flor de la piel, a modos fuolhas d’outonho aburmelhadas que un solo assopro d’aire lhebe las bota al chano, assi las mies lhágrimas se arriman a mius uolhos quando algo fuorte se achega a miu sentir eimocional. Seinhas de quei?!

I mais inda subre arqueologie...





Todos ls que yá stubimos  an Biseu ou tamien an Zamora (que queda a uns 60 kms de Miranda de l Douro) sabemos  que hai nessas dues cidades ua státua que repersenta Biriato cunsiderado un heirói eibérico, por cunseguinte tanto an Spanha cumo an Pertual.


An Spanha, un de ls mais grandes specialistas, storiadores i tamien arqueólogos que cunsagrou tiempo i buona parte de la bida del para tentar saber l mais bien possible quien era Biriato parece ser Mauricio Pastor Nuñoz, porsor de stória antiga na Ounibersidade de Granada depuis de haber passado tamien pula ounibersidade de Salamanca…   

Nun artigo eiditado ne l jornal Público de 29 de Outubre de 2006, diç el a respeito de Biriato mas tamien de l’arqueologie an Pertual :


Público : L que hai por çcubrir i fazer na ambestigaçon subre Biriato i la Lusitánia ?

Mauricio Pastor Nuñoz : Hai muito por çcubrir i hai fuontes que puoden ajudar. Ua deilhas ye l’arqueologie que ye fundamental para l cunhecimiento de la bida diária i de las cundiçones an que bibien las tribus. An Pertual, scabou-se mui pouco. Hai muito por scabar. Nien se scabou nas « zonas » adonde se atribuen las ouperaçones de Biriato. Ende poderiemos ancuntrar armas, outensílios i outros eilemientos rebeladores de l’eiconomie i de la bida social de la Lusitánia… hai muitos eilemientos por studar… Tamien an Spanha, mas mais an Pertual...


Dende l’eideia que facelmente podereis partilhar comigo, a saber : l’amportáncia que reperséntan siempre todos ls achados arqueológicos que puoden ser feitos. Cumo ls de Crestelos sien dúbeda ningua.