14/12/20

Buonas Fiestas - Boas Festas


 - Deseio a to l mundo que scribe i eidita neste blogue assi cumo als leitores i leitoras un Santo Natal de 2020 

- Desejo a toda a gente que escreve e edita neste blog assim como aos leitores e leitoras um Santo Natal 2020.

Saludos -Saudações

Faustino Antão


.

15/10/20

La pastorica


L die habie sido cumo ls demás, lhargo i atafanhado.

L que fazie agora por tierras de la Bélgica derreába-lo, nun podie queixar-se de las cruzes, porque tamien la rinzeira i la barriga de las piernas querien trato.
 Botou l cuorpo ne l scanho de brime que staba na baranda birada a naciente, sticou las piernas subre l talhico de trés pies, cuntemplou l’amponiente muntanha, qu'eilhi staba to ls dies, serena cumo se fusse planton para quien se quier scapar desta bida anguiçada.
 Mas inda stá pa nacer muntanha i criar argolhas q’acantónen ls pensamientos, ls del nistantico bolórun pa la cortina de las "Houmedas", que quedaba a uns buns dous dies de biaije de lunjura, l tino nun perdiu tiempo açumou-lo para outros tiempos, para quarenta anhos datrás.
 Aquel refreno de suidade atou-lo cumo ua garanheira ata un manolho, tomou cunta del, cumo se todo stubíra arrimado a la silbeira aonde staba abrigada la cabanha i l chequeiro de las canhonas. Cumo se nun tubisse passado tiempo nanhun, cumo se fusse ua nuite scura cumo la de hai quarenta anhos datrás.
Serena, sien bruídos que naide s'atrebiu a anterrumper i las streilhas se negórun a alhumbrar.
 
Solo l cuorpo ye que quedou apegado aquel scanho de brime.
 Demudou-se todo, anté s'asparecie que alhebantaba las botas para nun tropeçar nien fazer rastro ne ls calhaus que habie ne ls cerros de ls sucos de la arada. Fizo ua festica a la perrica cumo fazie siempre, que yá l benie sperar, yá se habie afeito a estas besitas.
 Lhadrar para quei?
 Caminou dreito a la cabanha, debagarico nun fusse l ganado spantar-se i arrodear, botando las canhiças al chano. Eilha tamien nun drumie, çpuis de las redadeiras falas dessa tarde. Cumo íba eilha drumir!?
 Sabie qu'iba a quedar sien el!
 
Quando las cousas ténen este çfecho, nun hai coraçon que s'aquemode nien suonho que nun se spante.
 L sou cumbersado, l sou primeiro amor íba-se a passar la raia essa nuite sien lhunar.
 Acercou-se de mansico, querie bolber a ber-la, a falar cun eilha, teimar que la querie muito, que nun l’íba squecer, que tamien nun se querie scapar, mas tenie que passar la raia essa nuite, nun l fazer podie ser malo.
 
Querie jurar-le más ua beç, que un die bolberie por eilha. Fazie-lo de sunriso ne l beiços, cumo pormessa debina para que las cousas nun quedássen tan anubradas, mas eilha nun podie ber-lo, la scuridon era cumpanheira de l’ancerteza que nesse anstante s’assenhoraba de todo.
 
Sentiu las manos molhadas de sues lhágrimas quando acarinou sue cara, era cousa pouca, acumparada cun todo l q’eilha derramou lhougo que quedou solica, cada beç mais aqueilha partida atelundraba sou coraçon. Acocada ambaixo de sue cabanha, palabras nun tenie, apius de algun tiempo alhá agarrou fuorças i antre saluços saliu la percura.
 Al que benes?
 Al que bengo, respundiu-le firme.
 Bengo dapeto para dezir-te más ua beç que te quiero muito, que te juro que bolberei, que todo l que passemos dambos a dous, bai cumigo i, dar-te un abraço i un beisico de çpedida.   
 Mas yá me lo dezis-te hoije a la tarde, honte, trasdonte i trasdontonte, porquei esta nuite outra beç? Solo benes a poner las cousas mais malas.
 Puxou-la para fuora de la cabanha, aonde staba tolhida de mauga i choro, botou-le ls braços a la cinta, para que ls dous cuorpos quedassen bien junticos. Apertórun sous braços, ounirún sues bocas, sien priessa, seilhórun sues pormessas.
 Estas berdadeiras juras d'amor, fúrun feitas ambaixo dun cielo securo, que tamien el, cumo la cabanha, la perrica i l ganado se negórrun a teçtemunhar.
 
Tamien nun amportaba se nun habie teçtemunhas.
 Las juras de ls amantes nunca dében ser teçtemunhadas, solo ls juradores dében saber deilhas.
 Cumo quien spierta dun suonho, oubiu agora la mesma boç, nun benie d’ambaixo de la cabanha mas si de la cozina de casa.

Adonde tenes l sentido home que yá te chamei un munton de bezes para benir a cenar!  

Era la sue tie.

Faustino Antão

Nota: Esta cuonta tamien fui publicada ne l Jornal Nordeste na "Fuolha Mirandesa"

03/10/20

Ne l "instagrame" screbi assi:

 


La palabra "Genísio" an mirandés scribesse Zenízio, ou seia cun "z".

Neste berano quando por alhá andube bi que an dues antradas de l'aldé tenie, quien ben de la Speciosa i de Bilasseco, nas placas l nome cun "s" l que stá mal screbido. Yá quien de Caçareilhos i de Malhadas bei l nome bien screbido cun "z".

Nun ye por esso que l'aldé deixa de ser la más guapa i spitaleira, ye cumo las rapazas pimponas se poniren uas argolhas çfrentes an cada oureilha , son pimponas na mesma mas damos por eilha.

You yá falei cul nuosso persidente de la Junta de Freguesie, puis nun ye de la sue respunsablidade, para dar ua palabrica al respunsable desse cargo, para poner las cousas bien.

Ls Zenizienses merécen puis ye un pobo que siempre screbiu, falou, scribe i fala muito i bien mirandés

Esta mensaige solo ten cumo oujetibo dar ua upa para que to l mundo beia la çfrença e quede a saber qual y l nome que stá bien screbido.

I biba Zenízio

26/09/20

Apuis scapeste

 

Apuis que scapeste nunca mais las grietas scabadas ne ls mius lábios curórun, de tan secos, nunca mais ls mius uolhos spelhórun ua eimage de breton an flor, de tan loinge l mirar.


Era Setembre cumo se fusse Outubre. Nun mos quedou tiempo para acabar de bendimar de la boca todas las ubas de la binha, para sorber todo l mosto a arramar, para chupar l sumo todo.. Era tiempo de colheita de beisos retesados ne ls cestos a pingar.


Nistante será Outubre, seran nubres chenas d´auga, pormeiros borrascos que fágan nacer ls suonhos sumiados, scarabanadas a molhar sien séren speradas i, na Primabera hán-de ondiar, an Júlio seran grano, multeplicados.


Éran tan biciosas las palabras que de l coraçon mos salien, éran tan berdadeiras las risadas que mos amboubában, tan amerosos ls bestidos que bestidos mos çpien l mirar, tan fresca la naciente que mos sastifazie l querer!


Era Setembre, quaije que Outubre, tiempo de colher frutos i, assi mesmo, era tiempo an que fumos capazes de fazer poda, anxertie, poner jardins, amprenhar flores, ferber mostos, licores, porba de binos, abrolhar cebolhicas, ramos de flores.



Era l tiempo an que todo se passaba antre un i outro berso. Bondaba mirar i l poema nacie. Ls poemas florien i las grietas nun dolien.
Apuis scapeste de l camino i broça fui anchindo las baletas.

23/09/20

Curso

 

 

Camino para chegar a la anscriçon ne l curso de Lhéngua Mirandesa – nible d’ampeço

  

https://forms.gle/NegoVtBfWnmqTv4y7

 

28/07/20

Cumbite





Entrar na reunião
 Zoom
https://us02web.zoom.us/j/83143083614?pwd=Y2pnNnV2anFoQjRTbUNBUFZ5b1R2Zz09 

ID da reunião: 831 4308 3614

Senha de acesso: 239967
Dispositivo móvel de um toque +16465588656,,83143083614#,,#,239967#

Estados Unidos da América (New York) +16699009128,,83143083614#,,#,239967#
Estados Unidos da América (San Jose) Discar pelo seu local +1 646 558 8656
Estados Unidos da América (New York) +1 669 900 9128
Estados Unidos da América (San Jose) +1 253 215 8782
Estados Unidos da América (Tacoma) +1 301 715 8592
Estados Unidos da América (Germantown) +1 312 626 6799
Estados Unidos da América (Chicago) +1 346 248 7799
Estados Unidos da América (Houston) ID da reunião: 831 4308 3614
Senha de acesso: 239967
Localizar seu número local: https://us02web.zoom.us/u/kbBiazD8OM

15/07/20

Çtino. Çtinos... L lhibro que l "Cobid-19" parou



- Çtino. Çtinos... ye l títalo de l lhibro que tengo pronto para publicar, mas que por bias de l "Cobide-19" queda l sou salimiento para quando un die las cundiçones l permitíren.

Este pequeinho remanse celras – celras tamien se diç de las franjas de lhana de las canhonas que stan torcidas, l mesmo que tramas – ten cumo oubjetibo poner ls leitores i leitoras a pensar, ne l sufrimiento daqueilhes i daqueilhas que sendo defrentes éran eiguales na defrença, alguas geraçones datrás, que por bias de nun séren antendidos nien antendidas éran apartados i apartadas. Éran bítimas. Marcados ou marcadas cun melas que las quemunidades amponien. Cunceitos sociales q’atéiman an se mantener.

Tamien este lhibro ben ne l seguimiento de ls outros siete que publiquei, fazer l registro de todo un património lhenguístico que la lhéngua mirandesa ten.

Las cundiçones, ou seia l'eipedemie bieno assi anterrumper, l que benie fazendo ne ls redadeiros quatro anhos, la pormoçon dua atebidade lhigada a la cultura i salimiento dun lhibro an mirandés, aonde bibo, Corroios-Seixal i an Zenízio-Miranda de l Douro, mie aldé, tierra de nacimiento i criaçon, pulas fiestas de berano.

(Em português)
- Destino. Destinos...é o titulo do livro que tenho pronto para publicar, mas que por vias do "Covid-19" fica o seu lançamento adiado para quando um dia as condições o permitirem.

Este pequeno romance tramado - tramas também se diz da lã das ovelhas que está enrolada, lã grosseira - tem como objectivo pôr os leitores e leitoras a pensar, no sofrimento daqueles e daquelas que sendo diferentes eram iguais na diferença, algumas gerações atrás, que pela razão de não serem compreendidos eram postos de lado. Eram vítimas. Marcados ou marcadas com rótulos, marcas que as comunidades impunham. Conceitos sociais que teimam em se manter.

Também este livro vem no seguimento dos outros sete que publiquei, fazer registo de todo um património linguístico que a língua mirandesa tem.

As condições, ou seja a epidemia veio assim interromper, o que vinha fazendo nos últimos quatro anos,
a promoção de uma actividade ligada a cultura e lançamento de um livro em mirandés, onde vivo, Corroios - Seixal e, em Genísio - Miranda do Douro, minha aldeia, terra onde nasci e me criei, pelas festa de verão.

(alguas eilustraçones de l lhibro)







25/06/20

Suonhos





Quando ls suonhos nun guían bien la bida, un nun ten muito por adonde scolhir.
Corrie-se pul’aldé habie pouco tiempo.  L falatório era bien asparecido na grandura i ne l modo cumo fui quando el se scapou – que fizo mal, que fui ua boubada scapar-se – lhebando a Marie, sue tie, l filho mais nuobo i la filha de inda mui nobica. Que l rapaç más bielho yá nun podie acumpanhá-los por bias de l’eidade s’arrimar a las suortes. L regime que gobernaba ne l Paíç habie decretado que purmeiro tenie que fazer la tropa.
Manuol fui-se deiqui, abandonou l’aldé que lo biu nacer, que l’ampuso fame, sacrafícios i nun l daba spráncias de l die de manhana, de l feturo ser melhor. Çfizo-se de sous haberes assi cumo de ls tarecos eili bien an pie de la puorta de morar nun deimingo a la tardechica. L pobo alhá se fui arrimando, mandando i regateando ne l que necitaba, splorando la fatalidade de quien tenie que se çfazer deilhes, fazer uas crouas para pagar la passaige de nabiu pa las tierras d’adonde habie benido la carta de chamada.
Era l suonho que lo guiaba.
L suonho d’achar un sítio, un lhugar, ua tierra, un Paíç que tubisse l’ouportunidade de cunseguir i de dar ua bida melhor als sous. Prancipalmente aqueilhes q’el  más la sua amada tie habien botado neste mundo. Mesmo que fusse la decison más custosa de sue bida, anté porque deixaba para trás l rapaç más bielho.
Mas tubo que l fazer, cumo diç l pobo – “l suonho comanda la bida” – i l del, nun era solo comandado pula gana de la çcubierta dun mundo melhor, era ampurrado por ua pobreza agarrada al culo zde l tiempo de sous pais i abós.
L pobo nun s’anganhou, peçque ye sábio, nun tardou muito i yá se dezie que Manuol nun buolbie porque nun tenie cumo. Nun s’afizo, nun habie alhá todo aquilho que el bie nas nuites que passaba an claro. Nun habie alhá modo d’anchir la barriga a la família, d’anchir la sue casa. Sina la sue, se acá nada tenie, alhá tamien nada habie.
Agarrando que fazer nua mina de carbón, era apreitado, soldo pequeinho, ruin paga, splorado, cula lomeada de strobilho i de strangeiro. Nun tardou an quedar culs bofes negros, la maleita, por bias de l puolo respirado ne l poço de la mina.
La carta para Sabel chegou, era lebe cumo ua pruma i a las riscas, porque era correspundéncia que benie pul aire, d´abion, mas l’ambora era bien pesada.
Manuol yá nun bibie.
Sabel, l’armana mais achegada quedou amargurada, triste i zacarcionada de la bida, perdiu l sou primeiro amor, puis amou-lo zde pequerrica, bien antes d’amar sou tiu. Porque era armano, carinhoso, portetor, biu siempre nel un home de suonhos i agora la cunfirmaçon de l que las malas lhénguas xaldrocában era berdade. Las lhágrimas soltórun-se de sous uolhos scorrendo cara abaixo, las manos que assigurában la mensageira tremien.
Mala suorte la sue i quando la suorte nun dá ua upa, mesmo pequeinha que seia, anté ls más lhuitadores ténen deficuldade an bencir.
Rializar ls suonhos.
 Faustino Antão

17/06/20

"La checharra i la formiga"


(cuonta traduzida pa l mirandés de l testo ambiado pul Dr. Manuel Bento Fernandes)


La cuonta "La checharra i la formiga" bersion Pertual 2020

La burra de la formiga trabalha ne l duro l'anho todo, custrói la sue casa i ajunta probisones pa l ambierno.
Anquanto esso, la checharra passa ls dies fazendo eisercícios corporales ne l salon, ne l café ou ponendo las unhas guapas, a Dius te me dou. Las nuites son na rambóia – bibá la noche, culas amigas. Trabalhar nada.

Lhougo que chegou l ambierno, la formiga recolhiu-se an casa aonde tenie todo l que percisaba anté que benisse la primabera.
La checharra, chenica de friu i de fame, bai-se al porgrama de la TBI – “la casa de Cristina” – i lhamúria-se a tie Cristina Ferreira, que nun ye justo que la formiga tenga dreito a casa i quemido, quando outros, cun menos suorte qu'eilha, pássan friu i fame.
L mandilete que siempre l’acumpanha, tiu Hernani Carbalho,  diç que ye ua bergonha.
La CMTB nun perde l'ouportunidade i fai un porgrama n’hora a la puorta de casa de la formiga, eiditando eimaiges de la formiga ne l calentico cula mesa chenica de quemer.

L pobo queda reboltado al saber que sou paíç, dezido zambolbido, deixa sufrir la pobre checharra, anquanto que outros ándan a bibir a la farta i a la francesa.
Ye ourganizada ua caminada pa dar upas a la checharra.
Tamien s’ourganiza ua palhestra special -  “Prós i Cuontras – RTP” - aonde se questiona cumo ye que la formiga anriqueciu a custas de la checharra.
Dun lhado de la bancada, ls defensores de l'eigualdade (pró-checharra).
De l outro lhado, ls sien-coraçon (que defénden l'eigoísta i ansensible formiga).

Cumo repuosta a las mais recientes sondaiges. L gobierno purpara ua lei subre l'eigualdade eiquenómica i que cunte d’atrás (zde l berano).
 Ls ampostos de la formiga ouméntan bastante i inda ancorre nua multa por nun tener prestado assisténcia a la checharra. Las prestaçones a la sigurança-social tamien quédan taludas, de modo a séren justamente partilhados cula checharra.
Çpuis la casa de la formiga ye penhorada pula finanças porque nun fui capaç de pagar ls ampuostos.
La formiga, zeiludida, fai las malas i eimigra para un paíç aonde l sou sfuorço seia reconhecido i aonde puoda saborear ls fruitos benidos de l sou trabalho.

L'antiga casa de la formiga ye cumbertida nua habitaçon social para checharras.
Que, eirrepunsabelmente, nun páran de fazer filhos i que bíben de donaçiones de quemido, bebendo cerbeija i coca-cola. L pouco que recíben de ls çcuntos de la formiga mal dá pa ls bienes eissenciales, cumo por eisemplo çapatilhas de la Nike i caps de l’Oubey.

La casa queda un sbarrulho por falta d’amanhos.
L gobierno inda ye mui falado porque nun pon serbícios a la çposiçon de la checharra, que bibe agora an cundiçones quaije zoumanas.

L'ouposiçon purpon ua comisson d'ambestigaçon multi-partidaira que custará milhones d'ouros.

Mientres la checharra muorre-se d'oberdose.
La “comunicaçon social” bótan nuobas i dízen a boca chena que la muorte de la checharra ye culpa de nun haber upas sociales por parte de l gobierno, que falhou an acabar culas zeigualdades sociales i l'anjustiça eiquenómica.
La casa acaba por ser acupada por ua família d'aranhas eimigrantes, traficantes de droga i qu'aterrorízan la bezinança.
L gobierno ourgulha-se pula dibersidade cultural de Pertual.

Biba Pertual 2020

...........................................................................
O conto "A cigarra e a formiga" versão Portugal 2020

A burra da formiga trabalha no duro o ano todo, constrói a sua casa e acumula provisões para o Inverno.
Enquanto isso, a cigarra passa os dias no ginásio, no café ou a arranjar as unhas de gel e o caraças.
As noites são no Bibá la noche com as amigas.
Chegado o inverno, a formiga refugia-se em casa onde tem tudo o que precisa até à primavera.
A cigarra, cheia de frio e de fome, vai ao programa da Cristina queixar se à Cristina Ferreira que não é justo que a formiga tenha direito a casa e comida quando outros, com menos sorte que ela, passem frio e fome. O Hernáni Carvalho diz que é uma vergonha.
A CMTV não perde a oportunidade e faz um directo à porta de casa da formiga, passando imagens da formiga ao quentinho com a mesa cheia de comida.
O povo fica revoltado ao saber que o seu país, dito desenvolvido, deixa sofrer a pobre cigarra enquanto que outros andam a viver à grande e à francesa.
É organizada uma marcha de apoio à cigarra.
É feito um episódio especial do Prós e Contras - RTP onde se questiona como é que a formiga enriqueceu às custas da cigarra. De um lado da bancada, os defensores da igualdade (pró-cigarra). do outro lado, os sem-coração (Que defendem a egoísta e insensível formiga).
Em resposta às mais recentes sondagens. O governo prepara uma lei sobre a igualdade económica com efeitos retroactivos (desde o verão).
Os impostos da formiga aumentam consideravelmente e ainda incorre numa multa por não ter prestado assistência à cigarra. Os descontos da segurança-social também sobem, de modo a ser justamente partilhados com a cigarra.
A casa da formiga é penhorada pela finanças por não ter conseguido pagar os impostos.
A formiga, decepcionada, faz as malas e emigra para um país onde o seu esforço seja reconhecido e onde possa desfrutar dos frutos do seu trabalho árduo.
A antiga casa da formiga é convertida numa habitação social para cigarras. Que, irresponsavelmente, não param de fazer filhos e que vivem de doações de comida, cerveja e de coca-cola. O pouco que recebem dos descontos da formiga mal dá para os bens essenciais, como por exemplo sapatilhas da Nike e caps da Obey.
A casa deteriora-se por falta de cuidados.
O governo é fortemente criticado pela falta de meios colocados à disposição da cigarra, que vive agora em condições quase desumanas.
A oposição propõe uma comissão de investigação multi-partidária que custará milhões de euros.
Entretanto a cigarra morre de overdose.
Os media garantem que a morte da cigarra deveu-se à falta de apoio social por parte do governo, que falhou em acabar com as desigualdades sociais e a injustiça económica.
A casa acaba por ser ocupada por uma família de aranhas imigrantes, traficantes de droga e que aterrorizam a vizinhança.
O governo felicita-se pela diversidade cultural de Portugal.
Viva Portugal 2020

(Recuso o "Acordo Ortográfico")