28/02/14

Amboras de www.nialdelaboubielha.com

Lhibros an mirandés na coleçon "An Mirandés"


Porque la lhiteratura mirandesa diç muito als associados de la nuossa Associaçon(ACRNB) i tamien a muita giente que ben a este sitio mesmo que nun screbindo nien falando, sáben ler-lo i esso yá ye amportante.
Assi sendo deixamos eiqui anformaçon deste porjeto custruido pul  ambestigador, studioso, tradutor, scritor, porsor Dr Amadeu Ferreira i als scritores i scritoras que eiqui bírun ls sous trabalhos publicados.
Sien la upa de l porsor Dr Amadeu nun tenie sido possible, sien l carino de la eiditora Zefiro, sien la amor de ls scritores i scritoras a la scrita i lhéngua, la coleçon “An Mirandés” nun tenie medrado.
Deixamos eiqui l’anformaçon de las obras i l modo de chegar a eilhas.
Ler fai bien i se fur an mirandés inda fai melhor.
(deixamos ls cuntatos de l’eiditora, mas solo l fazemos por amizade i gusto a la coleçon)
 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

EMAIL
Geral -  zefiro@zefiro.pt
Encomendas -
  encomendas@zefiro.pt
Assinaturas Nova Águia -  assinaturas@zefiro.pt
Distribuição e Departamento Comercial -  comercial@zefiro.pt
EditoresAlexandre Gabriel
Sofia Vaz Ribeiro

22/02/14

Retratos - Tarde Cultural an Cintra



Yá fui a uns anos datrás esta tarde cultural adonde se liu poesie, lhiendas i cuntas.

 Un ajuntouro d'amigas i amigos que áman la lheitura mirandesa, pormobida pul nuosso amigo, cunterráneo, studioso, ambestigador, scritor, tradutor Dr. Amadeu Ferreira.

 Publico agora este álbun de retratos porque sei que l mais de bós que eiqui benis gústan de relhembrar estes cachicos que passemos juntos.

 Outros beníran tengo la certeza, agora l que ye perciso ye lhuitar, tener fé porque ua certeza tenenmos todos, l patrimonho lhengistico i cultural que l Porsors Amadeu criou i zambolbiu, fui i cuntina a ser la maior upa que se dou ne ls redadeiros anos a las personas i al patimonho dua lhéngua i region.

ls retratos stan an:

 www.facebook.com/ACRNialdelaBoubielha  

Fotos - Álbuns

21/02/14

ÇUBIACO






La Cámara de Miranda de l Douro celebra la lhéngua materna c'un “Çubiaco”.

Esta sesta, die 21 de Febreiro, celebra-se l Die Anternacional de la Lhéngua Materna, data scolhida an 1999, na Cunfréncia Geral de l’UNESCO, para promober la bariadade cultural i lhenguística.
Para celebrar este die, la Cámara Munecipal de Miranda de l Douro publica l númaro 1 (um) de l Jornal ÇUBIACO, fuolha anformatiba de l Munecípio. Trata-se dua publicaçon screbida solo an lhéngua mirandesa, la lhéngua materna de grande parte de ls mirandeses, oufecializada an Pertual pula Lei 7/99. 
L Çubiaco tubo ua purmeira apersentaçon – númaro zero – durante l atrasado Festibal de Sabores Mirandeses, cun muita aceitaçon por parte de ls besitantes, salirá de 15 an 15 dies i será spargido (ye de grácia, de maneira que se puode dezir que nun ten précio) pulas scuolas, associaçones, outras anstituiçones i casas quemerciales de l cunceilho de Miranda de l Douro.
Todo mundo puode partecipar ne l "Çubiaco", bundando para isso que ambie ls testos (screbidos cunsante la Cumbençon Ourtográfica i la sue adenda) para ccubiaco@gmail.com ou cultura@cm-mdouro.pt

Justícia social ou la falta deilha...







Por rezones familiares biaijo de camboio (ne l camboio de la puonte 25 d’abril) muitas vezes i alguas deilhas a la purmanha, adonde stá çponible un jornal “ DESTAK”, nun custa nada, fácele de ler, mas grande l bastante para mos anformar de muita cousa.

Nuobas,que l jornal nun ten culpa nanhua, mas que mos déixan anrezinados l die anteiro

Ua deilha fui esta, que amostro ne l retrato, anton la justícia social an pertual ye esta? Isto stá pulas rues de l’amargura! …

Segundo las cuontas de la Eurostat «Gabinete de Estatísticas da União Europeia é a organização estatística da Comissão Europeia que produz dados...» ne l que diç respeito al ano de 2011, 27% de l rendimiento global de las famílias staba junto nua fatila de 10% de ls mais ricos de l paiç….(inda ténen la bergonha de screbir paiç cun lhetra grande)

Anton esta giente que mos goberna, que muorde i robe to ls meses ne l miolho de la miu fraco rendimiento ( i de milhares de pertueses aposentados cumo you) inda ténen bergonha de andar nas rues, ir a einouguraçones?

Si sou bien burrico!

Justícia social, que palabras tan guapas, mas carrégan ua falsidade tan taluda, tan bergonhosa, tan amargosa, fruito de las malas gobernaçones, de l camino que trilhórun para este paiç.


Zanganhesse quien inda acradita an palabras cumo estas, ditas por esta giente.

20/02/14

Crónica - L balor de las "redes sociales"




To l mundo sabe que las “redes sociales” ténen l balor que ténen, nuas cousas nun se puode cunfiar, noutras assi assi, assi i todo tenemos que quedar d’acordo que ténen cousas buonas i até bien buonas.
To ls dies tenemos eisemplos buonos, personas que nun se conhecien i por bias deilhas se conhecírun, giente que se dou al conhecimiento i a trocar amisade, amboras de bien loinge, resaibos de tiempos idos que s’amóstran al mundo, son a miu ber las “redes sociales” montras bien própias deste tiempo moderno que bibimos.
 Nesta temporada an que se fala muito de la globalizaçon, i que las cousas peçque ándan cun mecha, que l que ye agora, passa nun sfregante, an que hai balores que nun dúran mais tiempo qu'un stouro, que somos cumbidados a to la hora a ber, meter na cabeça, antender cousas nuobas.
Son muitas bezes las “redes sociales” las repunsables por mos lhigar, relhembrar cousas tan amportantes i tan buonas que yá stában squecidas, yá las habiemos metido na cerrona.
I quando toca a chamar al de riba, momientos que marcórun la nuossa bida, que fúrun l quemido de la nuossa alma, que fúrun un alargar de conhecimientos, daprendizaige, de camaradaige i ounion, anton las “redes sociales”, márcan la çfrença.
Zde la purmeira hora, que fiç fuorça para que la nuossa quemunidade (ou seia l’Associaçon  Cultural i Recreatiba Nial de la Boubielha) tubisse ua jinela abierta neilhas (redes sociales) porque antendie i antendo que só ten a ganhar, quedarmos ancerrados na nuossa chabola nun lhieba a lhado nanhun. Sendo l nuosso norte spargir balores culturales i associatibos, cuntinar ua cultura de perserbaçon (mantener) questumes de bida i tradiçones de ls jogos, oufícios dun pobo i region de quien pertencemos, dar a conhecer i dibulgar la lhéngua mirandesa, anstrumiento de comunicaçon, lhéngua ousada i mantenida puls nuossos antepassados, nun serie pula cierta la melhor fuorma de star na bida, nun mos rendirmos a l’andadura de l tiempo.
A las "redes sociales"

19/02/14

Ye ende la tierra de la capa de honras !


 

Bieno, nestes dies, ne l site de l « Município de Miranda » Ber aqui, este retrato dun quadro spuosto ne l Salon Nobre de ls Paços de l Cunceilho an Miranda cun estes dous comentairos : « Gusto (dixo ua pessona)...Quadro famoso (dixo outra) »


Pessonalmiente nun sei quien l pintou i quando mas nun stranharie que tubisse sido pintado por alguien que anfeliçmiente achou neçairo oubedecer a ua cierta eidiologie i tamien maneira de pensar: aqueilha que oubrigou quaije a cunsiderar durante décadas que la mulhier era un ser subalterno. Bede bien, se yá tal cousa nun bos saltou lhougo a la bista, qual l lhugar (bien mais restrito i lhemitado!) que oucupa aqui la única mulhier representada: sentada nun cantico al lhado de tantos homes, eilhes todos de pie i an representaçon... talbeç até nien seia por acaso que la tengan puosto a eilha percisamiente acerca dun perro... un perro ou ua canhonica... anfin, un animalico !


Cun que anton hai nesse quadro ua hierarquie afinal bien eibidente ?!!


Só falta l títalo que até podie haber sido cumo nalguas eimaiges ou cartazes de porpaganda que houbo an tiempos i que ampeçában todos assi : 
« La liçon de S - - - - - - " !


I nun dezirei nada subre l'amportáncia que l pintor quijo dar a la relegion... Puis ye !

 


18/02/14

Sabides que San Balentin morriu por amor al amor?


L'amperador Cláudio II, durante sou gobierno , proibiu la rializaçon de casamientos an sou reino, cul oubjetibo de formar un grande i poderoso eisército. Cláudio acraditaba que ls moços, se nun tubíssen família, alistar-se-iban cun maior facelidade.

Inda assi, un bispo romano cuntinou a celebrar casamientos, mesmo cula proibiçon de l'amperador. Sou nome era Balentin i las cerimónias éran rializadas an segredo.
La prática fui çcubierta i Balentin fui preso i cundenado a la muorte.
Anquanto staba preso, muitos moços jogában flores i belhetes dezindo que ls moços inda acraditában ne l'amor.

Antre las pessonas que jogórun mensaiges al bispo staba ua moça ciega, Artérias, filha de l carcereiro, la qual cunseguiu la permisson de l pai para bejitar Balentin.
Ls dous acabórun apaixonando-se i, milagrosamente, la moça recuperou la bison.

L bispo chegou a screbir ua carta d'amor pa la moça cula seguinte assinatura: “de sou Balentin”, spresson inda hoije outelizada.
Balentin fui decapitado an 14 de Febreiro de 270.

17/02/14

Salude an stado crítico

Este "cartoon" ye brasileiro i ten cumo finalidade denunciar la situaçon crítica an que se ancontran ls hospitales públicos naquel paíç. An Pertual ye possible que la situaçon nun seia assi tan grabe mas hai amboras que dan assi i todo que pensar...

Bien sei porque ye que, mesmo reformados, ciertos eimigrantes (muitos ?) que biben an França por eisemplo (Só falarei de l que sei) nun quieren ir a bibir outra beç an Pertual. 

Amboras cumo la que passou hoije ne l noticiário de la RTP Ber aqui i que mostran mais ua beç que l problema nun ye só de agora (Yá faç muitos anhos que esse problema dura!) porque cuntinua a haber filas de giente an Pertual, até na rue, a la spera de séren atendidos (zde las 4 de la manhana ?!) delantre de ls centros de salude mostran tamien l atraso que inda eisiste ne l nuosso paiç. 


Que you me lhembre nunca sperei nua fila an França dessa maneira ou pula mesma rezon, inda porriba na rue, a cada beç que precisei de ir a ber un médico a ampeçar pula mie médica de familha que you scolhi i cun quien m’antendo bien. Só faltaba essa: un ser oubrigado a sperar, ne l Ambierno, cun friu i chuba, até que mos abran la puorta dun Centro de Salude quando un inda porriba stá malo !


Ou sperar cumo tamien m’acunteciu an Sendin bai a fazer un anho (i nun era you que staba mala; you só fui a acumpanhar alguien que tenie cunsulta marcada mas mesmo assi essa pessona tubo que sperar!), nesse Centro de Salude adonde tamien habie muita giente a la spera i poucos médicos se calha tamien...


Acuntece esse stado de cousas ne ls outros países de l’Ouropa ?


De l'Ouropa Oucidental, pula cierta nó !

16/02/14

Anformaçon


Ver crónica an www.nialdelaboubielha.com 

Sposiçon "A arte na máscara" de Amável Antão an Auditório Municipal "Freixo de Espada á Cinta.



15/02/14

Un Xi-coraçon...



Yá que onte era die de San Balentin...

14/02/14

Cadena d'amor ó cadena de muorte?


 

Nun podemos fazer todo, eibidentemente,

Nun podemos saciar la tierra,

Nin tenemos l poder de ressucitar.

Cierta minte que ls muortos, gélidos,

Yá nun abriron ls uolhos chenos de spanto

Para sorrir, manhana, a la luç de l mundo,

Lhançámos na bala quemun

Milhones d'inocentes felcidades.

 

Mas restan-mos ls bibos,

Hai seres para proteger,

I l mundo para reconstruir,

Nun fazeremos todo,

Mas podemos fazer algo

 

Se todos, cada un de nós,

Todos juntos i yá,

Fazirmos l nuosso possible,

Quiero dezir, mais que l nuosso possible,

Alguns deilhes seran salbos.

 

Anton, arrastrados pul nuosso eisemplo,

Outros fazeran cumo nós,

Quiero dezir, melhor que nós,

I seran, por sue beç, eimitados.

 

I outros fazeran cumo estes,

Quiero dezir, melhor qu'estes.

 

Anton ua eimensa cadena d'amor,

Se eirá formando al redror de l mundo.

 

Cadeia d'amor ó cadena de muorte ?

Ye perciso scolher,


I para siempre.

 

Raoul Follereau

 

Por uma bida melhor



Este retrato yá se tornou célebre. Fui tirado, este e outros que hoije tamien puoden ser bistos (antre outros sítios) ne l Museu de l’Eimigraçon que fui criado an Paris hai uns anhos, por Gérald Bloncourt, un haiciano que cumbibiu muito ne ls anhos 60 cun eimigrantes pertueses anstalados nessa altura nun de ls maiores bairros de lhata que chegou a haber an França zde siempre, an Champigny-sur-Marne eisatamiente ne ls arredores de Paris,  cumo tamien Nanterre ou an Saint-Denis por eisemplo.   A mi chama-me muito l’atençon esse retrato porque tamien you fui ua garotica cun seis ou siete anhos cumo la que se bei na eimaige, nesses anhos 60 an que houbo milhares de Pertueses que eimigrórun i scolhírun la França cumo destino l mais de las bezes. Tamien you cheguei a tener, cumo eilha, ua boneca parecida cun essa que la rapazica guarda bien agarrada a eilha nun xalico cumo para quedáren dambas a dues mais calenticas; i talbeç cumo eilha tamien tubisse gustado de ser retratada cun esse tesouro que puode repersentar ua boneca para rapazicas daqueilha eidade, mesmo alhi, ne l meio de toda essa lama i de simpres barracas feitas cul que habie ou que ls homes aporbeitában ne ls « chantiers » adonde quaije todos trabalhában cumo pedreiros :  alguns palos, placas de zinco, cachos de plástico ou de carton, alguas telhas i tijolos…



Feliçmente, tube la suorte de nunca irmos parar nun sítio cumo esse, an cundiçones tan defíceles i ne l meio de tanta ansalubridade. Mas fui an Sendin, curjidosamiente, ne ls anhos 70, mesmo depuis de l 25 de Abril, talbeç ne l Ambierno de 1975 ou 1976 an que tubo l’oucasion de ir a passar alhá uns dies de férias (tenie anton uns 14 ou 15 anhos) que me lhembro - i por esso quedei mui ampressionada mas triste tamien al mesmo tiempo - de ber mais lhama que eu sei alhá nas rues, cumo por eisemplo na rue adonde you naci i que hoije se chama la rue 1° de maio. Inda l saneamiento nun habie chegado a ser feito corretamiente i habie quien inda aporbeitasse la lhama i l’auga que habie nas rues para poner anriba camadas de tomilho i fazer stierco cumo me splicórun na altura. Só cun botas ye que un podie andar nessas rues que mais se parecien finalmente cun essa mesma que se bei ne l retrato tirado por  Gérald Bloncourt… cumo se Sendin fusse tamien na altura un grande bairro de lhata!… Sendin cumo tamien muitas outras aldés de las tierras de Miranda ou de muitos outros sítios an Pertual na altura, quier dezir : yá depuis de ls anhos 60 (yá fazie 10 anhos que nós yá stábamos an França!) mas yá quaije tamien quando stábamos a chegar als anhos 80 ! Yá nun era sien tiempo anton que muitas cousas ampeçássen a mudar !