23/07/22

Mai de Lhéngua / Mãe de Língua

Hoje a meia tarde recebi um telefonema de um amigo, Orlando Teixeira, a dizer-me que a "mai de lhéngua", doutora Manuela Barros Ferreira, nos tinha deixado. Ontem, eu e o Orlando, na Assembleia da Republica, num encontro com uma deputada, o seu nome referenciamos.

Tive o privilégio de diversas vezes estar na sua companhia e também na companhia de Amadeu Ferreira, pois foi através deste que a conheci. Li a sua biografia...uma história de vida exemplar... Amadeu, agora vais ter companhia para 'discutirem' e acertarem o modo de nos continuarem a 'spicaçar' para não esquecer o grande legado que nos deixaram...

Até um dia e 'Eiterno Çcanso'.

 
 
Aqui fica o texto onde Amadeu a intitula "Mãe de Língua"
domingo, janeiro 11, 2009
in blog – Cumo quien bai de camino
Amadeu Ferreira 
 
mai de lhéngua 
 
hoije pula tarde, bieno a besitar-me, a casa, Manuela Barros Ferreira, salindo yá cun de nuite: gustei de la reber, beciosa i cun seinhas de salude que, spero, nunca se le acáben: ye la mai de l mirandés moderno, si, que las lhénguas tamien ténen mai; las mais bótan ls filhos al mundo i apuis eilhes crécen i tórnan-se andependientes, mas nunca squécen la mai i siempre a eilha tórnan quando percísan, abinturando-se por caminos nuobos, abrindo-le la puorta a outros tiempos, indo mais alhá do que algun die la mai manginou, que mai de probe ten suonhos pequeinhos inda quando eilhes parécen grandes; ls brasileiros cuido que ténen la spresson «mai de santo», mas nós mirandeses passamos a tener «mai de lhéngua», que tamien ten la sue magie, l sou mistério, ua cousa de que outras lhénguas, cumo la pertuesa, nun se puoden agabar: ua mai ansina la filha a andar i dá-le quemido i bestido anquanto ye pequeinha i ajuda-la a çcubrir quien ye: l mirandés, anque tenga seclos, renaciu eiqui hai uns poucos de anhos i ye nesse renacimiento que tubo la suorte de cuntar cun esta mai; a la bezes ls filhos cúidan que las mais nun anténden l que se passa cun eilhes i las mais áchan esso todo mui anjusto i anrábian-se culs filhos, quédan fartos deilhes i chégan a quedar cun gana de nun ls ber delantre: cunflito de giraçones, cumo yá muitá alguien dixo a outros perpósitos, mas quien ye mai nunca mais puode deixar de l ser, nien que nun querga. Nun adelantra. Por mi, tamien gustarie que Manuela tubisse proua desta sue filha, destes sous filhos i que nunca se arrependa de ls haber adotado un die.
 
…//…
 
mãe de língua
 
hoje pela tarde, veio visitar-me, a casa, Manuela Barros Ferreira, saindo já de noite: gostei de a rever, viçosa e com amostras de saúde que, espero, nunca lhe faltem: é a mãe do mirandês moderno, sim, que as línguas também têm mãe; as mães deitam os filhos ao mundo e depois eles crescem e tornam-se independentes, mas nunca esquecem a mãe e sempre a ela voltam quando precisam, aventurando-se por caminhos novos, abrindo-lhe a porta a outros tempos, indo mais além do que algum dia a mãe imaginou, que mãe de pobre tem sonhos pequenos ainda quando eles parecem grandes; os brasileiros penso terem a expressão «mãe de santo», mas nós mirandeses passamos a ter «mãe de língua», que também tem a sua magia, o seu mistério, uma coisa de que outras línguas, como a portuguesa, não se podem gabar: uma mãe ensina a filha a andar e dá-lhe comida e roupa enquanto é pequena e ajuda-a a descobrir quem é: o mirandês, embora tenha séculos, renasceu apenas há uns poucos de anos e é nesse renascimento que teve a sorte de contar com esta mãe; às vezes os filhos pensam que as mães não entendem o que se passa com eles e as mães acham isso tudo muito injusto e zangam-se com os filhos, ficam fartos deles e chegam a ficar com vontade de não os ver pela frente: conflito de gerações, como já há muito tempo alguém disse a outros propósitos, mas quem é mãe nunca mais pode deixar de o ser, nem que não queira. Não adianta. Para mim, também gostaria que Manuela tivesse vaidade desta sua filha, destes seus filhos e que nunca se arrependa de os ter adotado um dia.
 

 

traduzido, antónio cangueiro, sábado, janeiro 09, 2016

 

22/07/22

quando l bolo te prendir ls uolhos / quando o voo te prender os olhos

Júlio 22, 2010

in blog – fuontes de l aire

fracisco niebro / Amadeu Ferreira

 

quando l bolo te prendir ls uolhos

nun te antregues al fraco cunsolo de zistir, mais bal que deias la buolta por outro camino sien perderes de bista l çtino que te chama, se fur perciso deixa passar l eimbierno cun sous frius, mas nun te afagas als scanhos i sou assossego: bien sabes que la muorte ben cul silenço, solene cumo son todas las perciones de antierro, i l que te sobrabará seran termientas que todo te lhebaran na mundiada que naide ha de ber i de que naide quier saber, un termienta feita mesmo al modo para ti; quando chubies las arribas al cumpasso agre i seco de las checharras, traien-te ls niebros l bolo cúrtio i raso de las tordelas, mal te dando de cuonta de l mar de tomielhos a arrebentar sues óndias roixas acontra las peinhas, i nunca falhabas ls marcos de l carreiron adonde çcansabas i mirabas la sien fin de ls cabeços ampossibles, que zistir nunca era palabra que relhuzira nessa huorta i querdar-se ye palabra que an mirandés tamien quier dezir morré-se i zistir, mas nunca te passou pula cabeça l quedares-te por alhá a nun ser para an cada mirada çfolhares l lhibro de la bida que se assoma, cumo tal a las rosas de las garrocheiras, se fur tiempo de rosas, i a las pingas de ourbalho que pónen brincos de cristal ne l pendon de las yerbas; quando l bolo te prendir ls uolhos, deixa-los seguir sou camino que nunca fuorças te faltaran para chubir al cabeço adonde bótan frol las almendreiras yá an janeiro, alhenas al friu, abiertas al passageiro sol; agora ye outra beç de nuite, dou-te un lhargo suonho, mas naturalmente spera las manhana anquanto fraugas la chabe para nuobos caminos.

…//…

quando o voo te prender os olhos

não te entregues ao frágil alívio de desistir, mais vale que deis a volta por outro caminho sem perderes de vista o destino que te chama, se for preciso deixa passar o inverno com os seus frios, mas não te habitues aos escanos e seu aconchego: bem sabes que a morte vem com o silêncio, solene como são todas as procissões de enterro, e o que te sobrará serão tormentas que tudo te levarão na torrente que ninguém irá ver e de que ninguém quer saber, uma tormenta feita mesmo de maneira para ti; quando subias as ladeiras ao compasso amargo e seco das cigarras,  traziam-te os zimbros o voo breve e raso das tordelas, quase não te apercebendo do mar de rosmaninho a rebentar suas ondas de roxo junto ao fragaredo, e nunca falhavas os marcos do carreiro onde descansavas e olhavas a infinidade dos cabeços impossíveis, que desistir nunca era palavra que brilhasse nessa horta e “quedar-se”/ficar-se é palavra que em mirandês também quer dizer morrer e desistir, mas nunca te passou pela cabeça o morreres por lá a não ser para em cada olhar desfolhares o livro da vida que se mostra, como por exemplo as rosas das roseiras do monte, se for tempo de rosas, e as gotas de orvalho que põem brincos de cristal no pêndulo das ervas; quando o voo te prender os olhos, deixa-os seguir o seu caminho que nunca força te faltará para subir o cabeço onde o florir das amendoeiras se mostra já em janeiro, indiferentes ao frio, abertas ao passageiro sol; agora é outra vez noite, chegou-te um longo sono, mas naturalmente esperam as manhas enquanto forjas a chave para novos caminhos.

 

 

Julho 22, 2022

traduziu: ac

obs.: Amadeu, há sempre o sentimento de não conseguir traduzir todo o sentir do original…mas é um enorme prazer prender os olhos nos teus textos e saborear o aroma das palavras