30/06/10

A la çtáncia de l pensar

Parece ampossíble stando an cuorpo nun lhugar i an sprito star noutro bien loinje.
Assi fui:
L cachico de tarte acabadica de zanformar soubo-me a cereijas, burmelhicas anrebuoltas an moras.
Lhambi ls beiços quando ls ambuznei ne l bolho de checolate, negrito cumo gusto.Botei-l ls dientes todicos, que se amólen ls quilos a más…
De la caldeirada de peixe que quemi a la cena, chegou-me un oulor a bolhos de bacalhau fregidos i douradicos cumo azeite birge. Tenien bacalhau i todo!... Si, porque a las bezes béian-se bolhos de bacalhau que nunca l biran, de bacalhau solo ténen l nome.
Bebi ua pinga de bino Lhéngua Mirandesa cun l oulor a bacalhau!
Cun todos me ri i bi-me ne l speilho de uns uolhos grandes dua rapaza alentejana, de nome Graça. Stube cun todos i lembra-se-me bien de tener bido ls uolhos azules guapíssemos de l amo de la casa. Quando se ri ls sous uolhos tamien se rien.
Uolhos, jinelas de l´alma!
Stou a oubir las risas de ls porsores apuis que cuntei ua lhona. Mira, mas you stou, cumo siempre, a ri-me más que naide! Yá me duolen las queixadas de tanto me dar la risa!
Antonho tamien yá me dixo, tu sós mui marota!
Quien you? Qu´anganhadico stás! Solo scribo muita baboseira, Antonho, falando cun la boca de ls outros; quien scribe ye mui anfingido!...
La mie bezina de l Toural rogou-me cun más un cachico de sou doce i de tabafeia, mas you dixe-l que querie un cachico de pito assado de l nuosso amigo cuntestatário, cun ua pinga de la jobe sendinesa que ten buon bino. Gustan-me muito las sues arganelas. A la cierta! La mie nuora tamien ten assi uas arganelas.
Agora bou-me alhá pala rue que eiqui delantre de la pantalha stá muita calor.
Deixo-bos. Torno para adónde habie stado to la sumana.
Gustei deste cibico bien passado, quemido i buido.
Alhá bos abéngades manhana cun ls altemóbles de la cidade.
You torno a molhar las panturrielhas, olé!...

PORTUG oooooooooooooooooooooooooL !!





Para ganhar un die l Mundial
Nun bonda dezir « Portugal »
Que naide lhiebe esto a mal
Mas p’ra ser ls reis de l futebol
Hai que dezir :

PORTUG oooooooooooooooooooooooooooooooL
!!

Anrodrigado un ti


Miro-te anrodrigado un ti! Caminas ampandeirado. Tues piernas resbalan rue abaixo squecidas de tu própria eisistença. Teus braços çpindurados de teus ombros ban seguindo teu caminar sien bontade. Tue sisudeç até faç delor, pouco falas i l que dizes son monossilabos ampercetibles. Angolhiste l'almuorço un silénço amborcando ua garrafa de tinto. Sós amostra de l que eras. Conheço-te hai poucos anhos mas beio la degradaçon houmana a cada die. Siempre teus falares ditan tues preocupaçones mas solo als poucos daprendi a ler-te ne ls antreditos. Teu saber era eiloquente, muitos benian ter contigo i tu çponibilizabas teus saberes i haberes mas yá bibias de aparénças. Todos a buoltas de algua anfluénça que ainda tenies, quedabas cuntento mas siempre soltabas tues abolhardas. Agora beio-te solico, acabronhado, nien un telifonema. Dromes toda la tarde anestesiado cun l eifeito de bino i algun comprimido, puoda ser que quando çpertares ls teus problemas seiam un pouquito mais lhebes.

29/06/10

Era guapa





Mais bal ser-lo que parcer-lo, quien de nós nun oubiu sembras de bezes este dito, ousado tantas bezes dantes, asparece-me que caiu an zuso.
Ousaba-se este i muitos outros, a menudas bezes, para sustituir muitas splicaçones, para un se fazer antender i deixar bien firmado al sou perposito. Chego a cuidar que las pessonas dantes nun sendo tan botadas a las lhetras, ousában ls ditos cumo chabes. Bota nun bota quando ambersában puxában destes ditos, singelos i puros pa la frente de la cumbersa.
Todo l mundo sabe bien que mais bal ser, hounesto, berdadeiro, puro, cumpridor, lhimpo i de palabra, mais bal ser possuidor de muitos perdicados, birtudes, que parcer que se ténen i a la fin nun se ten nada desto, solo se ten manha i coçeira.
Bien a perposito de l dito “mais bal ser-lo que parcer-lo”, quando era rapaç namorei ua rapaza, eilha tamien me namorou a mi, que nun tenendo muitos atributos de fermesura, you tamien sou feio que nien ua puorta, ousaba muito este dito para me dezir que staba chena de atributos guapos mas que nun se bien.
You nun daba por eilha, ls anhos passórun cada un de nós seguiu sou camino, eilha por un lhado you por outro i anton si me dei cuonta que babie muita berdade an todo l queilha dezie, tenie un coraçon de l tamanho de l mundo, era meiga i carinosa, antregaba-se als outros an perjuízo de l bien deilha, era ua rapaza cun muitos atratibos, nun éran aqueilhes que stában a la bista de todos mas si andentro, que le corrien n’alma cumo la sangre nas benas, que salien quando era perciso, you que nunca dezie nada desso sou cara-de-palo, de coraçon gelado i eiguista.
Todo ten la sue guapeç, la sue fermusura, pena ye que quando un se çpon a ber-la yá seia la mais de las bezes tarde de mais.
Eilha si era guapa, mas nun l parcie.
Sobrou muita i buona mimória

28/06/10

You sabie


You sabie
que un die me deixaries de amedruncar!
Antraba por ti adrento siempre arreciosa
que me quejisses lhebar.
Amei-te al pormeiro mirar,
l pormeiro sentir
mas tu mais fuorte que you
quejiste-me un die amarfanhar.
Tremi de miedo mas assí i todo,
an ti me refrescaba siempre que te besitaba
i quando me abinturaba
l miedo nun era mais grande que l amor.
L miedo chama l miedo…
Agora besito-te cumo se fura ua pruma dua gaibota
i miro para drento de ti

l que habie besitado an suonhos.
Cun ls braços a fazer de remos camino por ti
cumo se l miu peito fura ua peituga
dun barquito de papel na nineç dua augueira.
You sabie que un die t´haberie d´amar
sien arrodeios!
A ceçar,
salo de ti para me deitar
ne l caliente que me stendes,
liso, dóndio,
adonde cun l tou arrolhar,
te cuntino a nabegar.
Mar an mi,
an ti me deito
i an ti beilo...

27/06/10

Bola, Bola, siempre bola...

Dai-me bola
Que sien bola yá nun bibo
I sien aqueilhas fraitas todas
Yá até me duel un oubido!

Dai-me bola
Solo la bola me cunsola
Anquanto tebir la bola
You ando siempre ambaído!

Dai-me bola
Futebol cumo se diç
Dai-me-la to la bida
Que nun me sinta anfeliç...

26/06/10

Podemos siempre




Hai uns dies datrás, tamien nun antressa muito quando mas si l que dixo, ua personalidade de l’Eigreija Católica Pertuesa, pessona que you siempre admirei muito pula sue anteligéncia, capacidade d’anterbençon social i religiosa, algue mui amportante.
Que nós podemos amar l mundo sien tener que star da bien cun el, fui mais ou menos assi, estas i demais palabras fúrun para mi cumo pingas d’auga an scadal.
Benindo donde bénen i ditas de l modo que fúrun, solo las puodo antender cumo ua mensaige d’animo i de spráncia. Son palabras andicadoras para nunca zistir, i para que l amor adonde me tengo agarrado nun se muorra solo porque l’anchurrada fui tamanha que stá acobilhando la puonte que me dá passaige pa la outra marge. Este tiempo suberrolhado de tristeza i zánimo solo se puode acumparar als muitos que un camina ne l zerto de la solidon, na friura de las tristezas, atermentado de dúbedas, chegando a pensar que nun bal la pena cuntinar querendo i deseando.
Son estas mensaiges de pessonas de bien, cultas, que mos aníman.
Podemos siempre amar l mundo, steiamos ou nó da bien cul, sien perder l nuosso tino i demudar l nuosso carátele, dar-le la mano só adonde merece.

25/06/10

COOPERATIBA DE SENDIN

.
Júri de Eiceléncia abaluou ls melhores binos nacionales

Ls 20 persidentes de júri qu'apurórun quales ls melhores binos ne l Cuncurso Nacional de Binos Angarrafados 2010, que decorriu ne l Centro Nacional de Sposiçones, an Santarén fúrun:
Nuno Cancela de Abreu, Sandra Tavares da Silva, Anselmo Mendes, João Melícias, David Baverstock, Jaime Quendera, Óscar Gato, António Ventura, Manuel Vieira, Osvaldo Amado, Raul Riba D’Ave, António Luís Cerdeira, José Manuel Sousa Soares, Bento do Amaral, Vasco Penha Garcia, José António Fonseca, Cristiano van Zeller, Dirk Niepoort, Luís Pato, Manuel Lobo de Vasconcellos i Américo Pereira.


.
Reputados Einólogos que, juntamente cun un grupo de probadores de cerca de 250 personalidades ligadas al setor de l bino, nomeadamente Master Sommeliers, jornalistas anternacionales i brokers, nomeadamente Fréderic Lebel, Fabien Etienne, Patrice Tapia, Jorge Lucki i Lucas Souza, atribuíran las medalhas de prata i ouro i l Prémio Prestígio als melhores binos angarrafados de Pertual, cun chamaçon d'ourige (DOP).
Cuncorrírun 711 binos i mais ua beç la nuossa Coperatiba ganhou ua medalha de prata.

Zbocar


Tantas boubadas que fazes, tantas que dizes. I las que nun fazes i nun dizes...onte zboqueste, hoije atamaste, amaste... - quien ama sous males atama - rieiros de pensamientos de tu primabera. L que fuoste? L que sós? You sei alhá l que serei? La cierta: polo i tierra. Mas l pensamiento, la mimória, l registro? Soltos al l'aire, un lhuç, por ende..., piensa positibo, pensamiento malo sarna i apuis tenes que andar siempre a coçar. You nun quiero!
Pertual ye grande i de sprito fuorte!

24/06/10

MAIS DUN ANHO DE BIAIGES

Nun ye só al Nepal
que quiero ir ne l Natal,
yá antes de Febreiro
i até l die de Gordo
quiero star a bordo
ne l Riu de Janeiro.
An Abril, augas mil,
depuis de star ne l Brasil
ye até la ilha de Páscoa
que quiero ir na Páscoa.
Ambarcarei an Santos
antes de Todos-ls-Santos
i yá na Guatemala
terei de fazer la mala.
Quando starei ne l Canadá ?
Mas you sei... you sei alhá?
porque esse guapo berano
quiero que seia cubano.
Tamien irei até la Rússia
spera-me alhá la mie Lúcia
i ne l Japon l miu Simon
l miu rapaç tan pimpon !

Mas an Nobembre
se bien me lhembro...
Ye an Miranda
que quiero star !

An Miranda, si,
na mie baranda,
i cun Fernanda !

Alhi…
un nun dezanda…

Antes d’ir pa la Houlanda
ou tamien pa la Finlándia
l’Eislándia, la Gronelándia
l Ruanda, la Nuoba Zelándia
l Ouganda, la Suazilándia...

i Disneylándia !

23/06/10

Quelores de froles

Quelores de froles,

froles cun links de blogues,

blogues de testos,

testos cun pensamientos,

pensamientos de sentimientos,

sentimientos cun palabras,

palabras cun quelores de froles

que ataman ls dies de dolores.

22/06/10

A Dues Senhoras que Abrian las Améijoas cun Bergonha

L subtil carangueijo, mais manhoso
Que to l'animal d'auga salgada,
Quando se bé cun fame regalgada,
L buscar mantenimiento le ye fuorçoso.

Dues pedricas toma mui airoso
I, ancuntrando la améijona bien cerrada,
Sperando que se abra de pancada,
Drento las bota cun modo furioso.

Assi abierta, sin se cerrar mais,
Miu cunseilho tomai que, mui cuntente,
Bos serbirei a todas de çofinos.

Por mais cerrada l'améijoa que téngades,
You fico bos l'abra facilmente
L carangueijo miu i ls dous seixinhos.

D. Tomás de Noronha

[An pertués:

A duas Senhoras que abriam as amêijoas com vergonha

O subtil caranguejo, mais manhoso
Que todo o animal de água salgada,
Quando se vê com fome regalgada,
O buscar mantimento lhe é forçoso.

Duas pedrinhas toma mui airoso
E, encontrando a amêijoa bem fechada,
Esperando que se abra de pancada,
Dentro lhas bota com modo furioso.

Assim aberta, sem se fechar mais,
Meu conselho tomai que, mui contente,
Vos servirei a todas de focinhos.

Por mais cerrada a amêijoa que tenhais,
Eu fico vo-la abra facilmente
O caranguejo meu e os dois seixinhos.

D. Tomás de Noronha
]

L miu (nuosso) planeta tierra



Chego a ser atelundrado pulas dúbedas se este planeta tierra ye tamien l planeta tierra d’alguns.
I digo todo esto cun muita mauga, puis ne ls tiempos que cuorren yá nun debie haber dúbedas para naide que l planeta adonde bibimos ye de todos nós, i só hai este. Tenemos que tomar cuonta del, i bien, tenemos que stimá-lo i tratá-lo cumo quien trata un nino quando nace, ye salagre, singelico i mui delicado, bai-se nun sfregante.
Mas, i hai siempre un mas, inda anda por ende tanta giente que nun tomou cuncéncia desso, i nun me stou só a lhembrar de ls gananciosos por esse mundo afuora lhebados pul lucros de l petrolio nun tóman las debidas prebençones i cuidados, stou a falar tamien de l que beio quando ando pulas rues, abenidas, jardins, ne l campo i nas praias. Un se nun s’aporcata anda solo subre plásticos, papeles, trapos, amporcalha-se an cagalhones de perros, scarros ou ye ferido an cachos de garrafas de bidro. Todo un stierco deixado ou botado fuora pulas pessonas, que se stan cagando pa ls outros, seian nuobos ou bielhos, bezinos ou de fuora, que se squécen que este planeta nun ye solo deilhes, i mesmo que l fusse nun tenien l dreito a stragar-lo.
Dá-me raiba ber ne l chano todo aqueilho que nun ye de l chano, todo aqueilho que sobra i yá nun fai mais falta, tamien sei que hai muita giente que por bien que le lháben ls çofinos nunca quedáran brancos, que esta cousa d’apartar l lixo para reciclar nun le diç nada, mas nun tiempo que yá nun hai çculpas, porque l’anformaçon de ls peligros que cuorre l planeta se nun cuidarmos del son tantos, l ampeinho de las scuolas, l ansino an giral i mobimientos pula deféncia de la salude de l ambiente ye tanto, inda haba pessonas que l amporcálhan.
You quedo tan reboltado que chego a pensar que esses pessonas debien tener un planeta solo para eilhes, anton si, ende podien rebolcar-se i bibir subre todo l stierco que fázen, mas anfeliçmente nun hai, eilhes bibien ne l miu, acerca de mi, biben naquel que cuidamos i lhimpamos.
Puode-se pensar que estas cousas lhíban l sou tiempo a séren antendidas, mas l tiempo yá ye scasso, nun podemos quedar parados i serenos, esta ye daqueilhas cousas que se toma cuncéncia yá i se passa als atos ou apuis yá ye tarde.
I son muitas las cousas que inda se puoden fazer para que tengamos un planeta lhimpo i adonde deia gusto bibie, ua deilhas ye denunciar ls que l fázen, nun deixar que a pie de nós s’amporcálhen aqueilho que tenemos l’oubrigaçon de deixar cumo l ancuntremos ou melhor, que la bassura seia cada beç menos.
Scribo esta crónica, por un planeta sano i mais lhimpo i porque ye un tema que tenemos que tener siempre an die

21/06/10

L mundo ye tan guapo... !

Fui assi que mos apareciu José Saramago (era só un cachico mais nuobo),
un die de Julho, por buolta de 1989...

Un die, talbeç ne l anho de 1989, ne l més de Julho, an Lisboa, l grupo de porsores franceses de Pertués an França de que you fazie parte tubo dreito a un ancontro cun un scritor que mos ampressionou a todos, tengo la certeza. Era José Saramago que na altura inda nun habie recebido l Prémio Nóbel que le fui atribuído quaije dieç anhos mais tarde, an 1998. Tamien tubimos durante esse mesmo stágio que durou uas dues ou trés sumanas, yá nun me lhembro bien agora, ancontros cun outros scritores tamien amportantes cumo Virgílio Ferreira, Urbano Tavares Rodrigues, Hélia Correia ou outros cumo Alice Vieira mais acessibles para ls moços i adolecentes, nuossos alunos muitas bezes até franceses que tamien quieren daprender l pertués i son oubrigados a daprender todo zde la raíç…
Mas lhembro-me a perpósito de Saramago, porque depuis nunca me squeci, de l’eimage que tubimos del: un home eilegante mas sóbrio, bestido cun un fato scuro, sguio i quaije magro acumparado por eisemplo cun Virgílio Ferreira, mas pula cierta tan firme i resistente cumo ua oulibeira !
Inda hoije tengo pena de nun haber tido na altura un melhor cunhecimento de la obra del…
Son siete assi i todo ls lhibros que el screbiu que tengo hoije na mie biblioteca que tenerei tamien que ler ou tornar a ler un die destes, antre ls quales un de ls redadeiros, A viagem do elefante (La biaige de l alifante) que merquei, an Julho de l anho passado, na Faculdade de Lhetras de Toulouse-Le Mirail, aqueilha que queda mais acerca de onde moro, hoije an die…
Mas todo ampeçou ne ls purmeiros anhos de la década de 80 cun un testo que çcubri nun simpres lhibro scolar i que muito me marcou na altura …
Ende, Saramago falaba de l' abó del que yá era mui belhica i ampeçaba la sue crónica assi:

« Tenes nobenta anhos. Sós bielha, dolorida. Dizes-me que fuste la mais guapa rapaza de l tou tiempo i you acradito… »

I you, pessonalmente, quando li esse testo quedei perfundamente quemobida i tamien mui ampressionada, agradablemente ampressionada…
Uns anhos mais tarde, cheguei quaije al fin de Levantado do chão . Tamien m’ampressionou muito esse lhibro. La miséria i la sploraçon que denunciaba Saramago nessa obra éran sien dúbeda ningua las mesmas que aqueilhas que chegórun a eisistir nas Tierras de Miranda…
Quien inda hoije ten suidades de ls tiempos de la Ditadura i sien bergonha chega a dezir que Salazar fui un grande home mostra anfeliçmente que ye dua ancultura total, un eignorante que eibidentemente nunca liu nada de Saramago. Nun liu porque nun quier tener esse trabalho. Mas l die an que quejir abrir un cachico ls uolhos que ampece por ler Deste Mundo i do Outro ne l qual stá anserido esse guapo testo "Carta para Josefa, minha avó", cuntinando depuis por eisemplo cun Levantado do Chão que fui un de ls purmeiros romances publicados por esse outor, an 1980 eisatamente. Se chegar a ler esses dous yá saberá l que Saramago fui capaç de screbir yá antes de se tornar afamado até ne l mundo anteiro an special cun essa obra que fui Memorial do Convento i todas las outras que seguírun… Saramago : un outor que lhebaba las pessonas a pensar ! Mas esso, « lhebar las pessonas a pensar », nun era l que antressaba a Salazar nien tampouco l que el querie, el i todos ls eimbeciles cumo el, eimbeciles que inda hoije son capazes de criticar i de dezir mal de Saramago por ua rezon : nunca quejírun ler cun un pouco mais de atençon l que Saramago quijo realmente sprimir.
A mi bastou-me ler "Carta para Josefa, minha avó" para antender que esse scritor merecie ser respeitado i mais inda : eilogiado! Subretodo quando acaba essa guapa crónica que data de ls anhos 1968-1969, dezindo l que l'abó le habie dito cun palabras dua simplicidade mas tamien dua perfundidade ancribles :

«L mundo ye tan guapo, i you tengo tanta pena de morrer!"
Ye esto que you nun antendo – mas la culpa nun ye tue.

Ye assi que acaba houmildemente « Carta para Josefa, minha avó », screbido por un cierto José Saramago, l único Prémio Nóbel de Lhiteratura que até hoije fui atribuído a un scritor pertués mas tamien de lhéngua pertuesa. Tamien esto dá que pensar !

19/06/10

José Saramago









La muorte spertou i agarrou a José Saramago, el que la habie puosto a drumir por un die, cuncluindo «L die apuis nun se morriu naide», mas hoije nun fui esse die apuis. Porquei me dá para screbir subre essa muorte se tanta hai todos ls dies? Tengo al miu lhado la pilha de ls sous lhibros i bou-los çfolhando, alguns yá castanho de polareda, uns lidos outros mei lidos i outros inda por ler, i talbeç essa pilha de lhibros seia la repuosta a aqueilha pregunta, yá que por eilhes Saramago se tornou persente. Por el i cun el, la lhéngua pertuesa fui até adonde nunca habie ido i falou-se de Pertual adonde nunca se habie falado, quier dezir, dua cultura, dun modo de star ne l mundo. Nunca fui andefrente al que se passaba ne l mundo, la boç alhargada i acrecentada pul prémio nobel que lhebaba a las cuostas. Un die passou por tierras de Miranda, comiu la puosta na Grabiela i deixou registrada la sue passaige anque sien se dar de cuonta de l'amportança de la lhéngua mirandesa que, nesses tiempos d'ampeço de ls anhos 80 de l seclo atrasado, inda mui poucos le dában balor i ralos sabien que era ua lhéngua anteira. L que screbiu queda cumo un menumiento de la lhéngua i de la cultura pertuesas, diga-se l que se dezir, guste-se ou nun se guste. La magie de ls grandes scritores ye que amóstran até adonde ua lhéngua ye capaç de ir, amostrando a todos ls outros la sue belheza, la sue música, la sue fuorça, l sou balor de houmanidade. Sien eilhes, las lhénguas quédan mais murchas, mais squecidas, mais scundidas, mais çpreziadas, nó por culpa deilhas que todo l balor ténen andrento, mas porque naide hai que las amostre al mundo an todo l sou splendor. Fui esta licion que hoije me bieno a la cabeça i por esso esta muorte merece ser falada por bias de todas las bidas que criou i ha de cuntinar a criar. Hai quien diga que ampeçou tarde, mas l amportante ye que chegou muito a tiempo.






17/06/10

Ye tiempo de pedidos i pormessas





I mirai bós que nun ye só na política que se fázen, nien la manha de las fazer ye d’agora
Isto de fazer pormessas yá ye bielho, siempre se fazírun pormessas, sabe-se tamien que nien todas son para cumprir.
Fázen-se pormessas na política, al namorado ou al amante, para tener bacances an lhugares porreiros, para quedar bien ne ls eisames i tener buonas notas, pormete-se este mundo i l outro quando se pide un fabor para tener un bun trabalho ou pormoçon cierta a xefe n’ampresa ou lhugar na funçon pública, pormete-se un munton de festicas subre un xergon nun hotel, fázen-se pormessas por todo i por quemenéncias (nada). Que yá se fázen-se tantas que yá nun se bota fé nien ampeinho an cumpri-las, até peçque se fázen só para nun aturar naide.
Las pormessas para muita giente son palabras banas, i ye pena porque sémbran çcunfiança, apéstan las relaçones houmanas, i bai-se caminando para un stado que naide acredita an naide, nada se lhieba a sério. La palabra cumo crédito de pessona para pessona muorriu-se, la palabra d´honra perdiu l sentido.
Mas deixai que bos cunte, alguas pormessas éran para lhebar mesmo a sério, i muita giente hai i hoube que quando las fázien era para cumprir.
I todo isto ben bien a perposito de starmos an tiempos d’eisames, tiempo de pormessas, i l mais strourdinário ye que nien son ls atores (studantes) deste quelóquio que las fázen, l mais deilhas i quando toca a pedidos a Santos i Santas son feitas puls outros.
You sei quien tubo que lhegar un saco cun alqueire de grano de trigo até l Nazo, para pagar la pormessa de quedar bien, milagro que se rebelou mais na carteira cula caneta de tinta purmanente, do que pul camino até l Santuairo, puis nun fusse la camaradaige de sou pai i l alqueire inda nien a meicamino staba, mas estas cousas nun se dízen, camaradaige ye esso mesmo.
Nun ye que Nuossa Senhora nun l saba, mas eilha tamien quedou bien calhadica, até peçque nestas cousas de garotos nien las ties stan ounidas.
You bou a pormeter-bos ua cousa, pormeto só fazer pormessas que puoda cumprir.

Martinho Pires - Cicuiro - 14-06-1964



Chegueste pula tarde, mudo, solo, friu,
A la raia onde naciste, onde te bi.
Zde nino que pregunto quien tu eras, tiu.
L que me dás? dous retratos, un lhibrico i pouco más.
A buoltas cuntigo na mimória
Nun sal nada que amostre quien tu eras,
Ou l pensar, de quien gusteste, la tue stória.
Inda garoto ganheste alas, biste mundo,
Stremuntiando de tierra an tierra i alredores
África, tierra caliente, t’ancantou de beras
Esse rincon d’amigos, armanos, amores,
Capim, canhones bombas, picadas,
Spingardas, tiros, fieras, granadas.
Naquel deimingo, die de bola i de rambóia
L jipe chia an regubiuras, cun grande strondo
Dá un rebolco, dous, parou na fóia.
De que baliu seres guerreiro de Nambuangongo?
.

15/06/10

Merecemos melhor





La maiorie de las pessonas, assi cumo you, passa muito tiempo nua lhuita acontra ls eilemientos que le stan mais acerca.

Quiero you dezir que se muitas bezes las cousas lhebássen outro sentido, mos sobraba mais tiempo pa la criatibidade pa las causas quemuns i sociales, cumo l boluntariado i associatibo, teniemos mais pacéncia cun las nuossas cousas i culs outros, stábamos mais abiertos i çponibles.

Que sei you, até se calha screbiemos mais i l que screbiemos tenie mais culidade, quendo l sprito nun ten assossego las eideias nun zlhúmbran tan bien.

You dou-me cuonta muitas bezes que ando nas nubres, bai nun bai l pensamiento dá arrodeones i yá nun sou capaç de l agarrar, ando cumo perro fugido, cula cabeça nas índias, al dius te me dou, nun sei se será guapo i hounesto dezir-lo mas cuido que tamien cun muita giente assi se passa.

Toda aqueilha fuorça i anspiraçon pa l criatibo, ne l mundo de las artes i de la scrita queda mais fraca, un peçque queda meiboubo, i las cousas nun scángan. Salbo, cumo todo na bida, hai pessonas que até quédan mais guichas quando son açumadas, mas dében ser poucas que quando las cousas stan malas, cumo agora se dán bien.

You cunfesso que mesmo que querga, nun sou capaç de quedar andeferente als dies que se bíben, nun sou capaç de nun pensar nas pessonas que stan sien trabalho para sustentar i eiducar ls sous filhos, nun sou capaç de deixar de pensar an to ls jobes que sálen de las scuolas porfissionales i de las ounibersidades i nun ancuntrán forma de realizar ls sous suonhos cumo homes i mulhieres nua arte que tanto quejírun i deseórun quando queimórun las pestanhas, nun sou capaç de deixar de me cunsumir quando beio tantas pessonas que dórun l sou melhor ne l campo, nas andústrias i fábricas, ne l comércio i serbícios i na fin de la linha de sues bidas quédan cun sustento miserable, tiempo que la mais deilhes i de las bezes mais percisa para sarar las fridas i las malinas agarradas nas lhidas.

Quédan esses tius i ties que na buona de las fés custituírun família de manos atadas, sien trabalho nien cundiçones de dar l sou melhor, cul ourgulho ferido, quédan ls jobes chenos d’angústia i rebuolta, quédan ls bielhos cun delor i tristeza de nun séren capazes de tener un fin de bida dino i porteçon social .

Ye berdade que hai siempre giente que delantre de tamanhas frustraçones, inda ye capaç de dezir que nunca se debe perder la fé, que ye nestes momientos que se debe ser fuorte, que hai que ser outimista i que dies melhores beníran, stá todo mui bien mas dígan esto a un zempregado de meia eidade a bater a to las puortas i nanhua s’abrir, dezi esto a un rapaç ou rapaza que quier trabalhar ser lhibre i realizado mas nun ten salida porfissional, dezi esto a un tiu ou a ua tie reformados que téngan ua reforma de miséria, que gántan quaije todo an remédios, i sabe que nun ten sequiera un lar para se muorrir cun denidade.

Isso solo puode ser dezido por alguien que nun sabe a quantos l Maio pariu.

14/06/10

DDT Tecnocrático

Ando yá hai uns tiempos para screbir subre las últimas medidas stúpidas de l Menistério de la Eiducaçon, mas l tiempo, pur mais que seia, nunca chega para referir todas las medidas stúpidas de ls políticos i l Ministério de la Eiducaçon hai muito tiempo que bate l record. Antretanto, li en l jornal Público un testo de Santana Castilho que sintetiza muitas de las cousas que you tamien penso. Ye esse testo que bos deixo ende, traduzido an mirandés.

L Gobierno resolbiu ancerrar 500 scuolas de l 1.º ciclo de l'ansino básico, por tenéren solo 20 alunos. Ne l'anho passado i pula mesma rezon, prometiu sterminar 4500, quaije 60 por ciento de las eisistentes anton. Anunciou inda la muorte de mais 400, siempre cul uolho ne l'albo: 20. Até nas ounibersidades, 20 dou l mote: cursos cun menos de 20 alunos ténen benido a ser liminarmente pulberizados. Porquei 20? Por que se finan 20 i susisten 21? Traten ls sotéricos de las rezones, que solo puoden ser cabalísticas. Beiamos, por ora, premissas i cunsequéncias de l que stá na mira de l Gobierno.

Pertual ten un porblema seriíssemo de zertificaçon de l'anterior i de perda alarmante de bitalidade demográfica. Este porblema nun se cumbate, ciertamente, fechando scuolas, maternidades i centros de salude. Tamien nun se soluciona mantendo-las abiertas, a qualquier précio, até al radadeiro resistente. Por esso, la racionalizaçon de la rede scolar, cumo pomposamente l Gobierno classefica las sues medidas arbitrárias, deberie ser corolairo de l planeamiento de l paíç, a lhongo prazo. Na auséncie de tal referencial stratégico, las anterbençones seguidas son meros spedientes para poupar trocos culas aldés. Antre muitos, dous eilemientos de ponderaçon son smagadores: tenemos 40.000 porsores sin amprego, cuja formaçon seneficou un ambestimiento de l'orde de ls 1200 milhones d'ouros; i tenemos ua anjustificable dependéncia alimentar de l sterior porque nun balorizamos l'agricultura. Qualquiera ourientaçon de feturo para Pertual passa pul ancremiento de ls nibles de formaçon de las pessonas i pula modernizaçon i balorizaçon de l'agricultura, para que deixemos d'amportar l que comemos. Solo estes dous fatores d'análeze, tratados por gobernantes houmanos i cultos, pó-los-iba a trabalhar ne l sentido de fazer oumentar las populaçones de l'anterior an beç de las gazear cun DDT tecnocrático.

An muitos locales, l fecho de la scuola fazerá zaparecer l derradeiro serbício público inda abierto. Oumentará l númaro de crianças de tenra eidade apartadas diariamente de la família, algues çlocadas pula segunda beç. Ambocando falta de cundiçones nas scuolas d'ourige i an nome dua eigualdade que ls promotores destas políticas nun permitirian que fusse aplicada als sous própios filhos ó nietos, cientos de ninos seran oubrigadas a salir de casa de madrugada i a percorrer to l cunceilho de carreira.

An 2003, un decreto-lei, l númaro 7, mandou qu'an cada cunceilho se eilaborasse ua carta scolar. L'oubjetibo era ampeçar l reordenamiento de la rede nacional de las scuolas, por recurso al coincimiento local. Adonde stan esses decumientos, que carecian d'aprobaçon de las assemblés municipales? Nun era l PS, agora ne l gobierno, adeto de la regionalizaçon? Ls cidadanos ténen l dreito a falar, mas nun l dreito la séren oubidos. Smagados pula rialidade de l'andar para trás i amedrontados pula bancarrota anunciada, stan a la mercé de l'eimediatismo de quien goberna. Nua democracie outéntica, ls cidadanos ténen ua cuncéncia fuorte de ls sous deberes i de ls sous dreitos i ls gobernantes respeitan-mos. Mas quando a la fragelidade dessa cuncéncia se junta l cumbencimiento messiánico de quien manda, la democracie reduç-se a simples retórica d'heimiciclo.

L'eignoráncia de l purmeiro-menistro classefica de criminosa la manutençon de las pequeinhas scuolas. Mas ye el l criminoso pedagógico, nun solo quando las fecha cegamente mas quando, de l mesmo passo, cria centros scolares que poderán albergar ua multidon de 3000 alunos, de ls 5 als 18 anhos. Nun cabe ne l ámbito desta crónica fazer ua citaçon bibliográfica de ls einúmaros studos subre las cunsequéncias de las anstituiçones d'ansino de tamanho desumano, cumo estas qu'ambaidecen Sócrates. Mas eisisten, son unánimes nas cunclusones i permiten preber l que se segue: oumiento sponencial de la bioléncia scolar; gradual perda de l sentido de pertença a la sue scuola por parte de ls alunos; diminuiçon eimediata de ls custos cun salairos de porsores i cunsequente oumiento, a prazo, de ls custos por aluno; oumiento pernicioso de la cumpetiçon antre docentes i, nua palabra, retrocesso ne l clima ourganizacional de la scuola pública.

L'ansanidade que domina la geston eiducacional ye dilubiana: la menistra de ls sorrisos acha abançado qu'un cábula passe de l 8.º pa l 10.º anho sin frequentar l 9.º, anquanto un studante sério nun ten tal dreito; ua arquiteta de la Parque Scolar fui para alhá de la sue chinela i bieno ansinar als andígenas cumo you, porsores hai mais de 40 anhos, l que ye ua scuola de feturo, ua "learning street", cumo le chama (PÚBLICO de 7.6.10), "... ua scuola çcentrada de la sala d'aula, an que ls alunos se spalhan por spácios anformales, culs sous cumputadores portáteles, cruzando-se culs porsores na biblioteca..."; i ua anspeçon moribunda i inútil treminou l'anquérito a las circunstáncias que rodeórun l suicídio de l porsor Luís cuncluindo "que nun hai fatos merecedores de censura jurídica deciplinar que justifiquen l'anstauraçon de procedimientos deciplinares", mas recomendando "ua repuosta legalmente adequada i célere a las participaçones apersentadas por todos ls eilemientos de la quemunidade eiducatiba", l que senefica recoincer que se ancumpriu la lei quando l malogrado Luís se queixou, an ban, de las sebícias de que se sentie bítima, mas que nun bal la pena respunsabelizar naide.

Algo sério terá qu'acuntecer neste paíç para mos librarmos de tanta lebiandade i ancumpeténcia.

L CUSTIPADO

Uolhos ambogalhados de sapo
I l nariç siempre a pingar
Tremendo cumo baras berdes
I to l nuosso cuorpo a suar


Peç que passou un trator porriba d´un
Que un queda cul cuorpo to quebrado
Quei serie, quei nun serie
Debe ser algun custipado


Nun hai meinzinha que l balha
L remédio ye aguantar
Passan-se trés ó quatro dies
Siempre cun aquel malo star


Tal qual cumo mos aparciu
Assi el se mos zaparece
Cun un baliente custipado
Ye assi que mos acuntece


José António Esteves

13/06/10

Cuntaige



ampecei a fazer ua cunta
cumo nunca habie ampeçado a fazer
i bou-me dando de cunta
cumo bai sendo cada beç mais defícele
multiplicar por dous
ls anhos que yá fúrun passando…
talbeç até tenga ampeçado
cumo nunca
ua ouparaçon que agora se chama
SUSTRAÇON
-1, -2, -3…
i assi sucessibamente
até chegar a esse númaro stranho
esse númaro a partir de l qual
tamien todo ampeçou un die

… ou quaije !

A Cielo i a Celeste




























L que le oufreciste a Cielo,
Cílio ?
Cielo
que inda pouco cunheciste…

A Cielo oufreci-le
ua cousa de que gusto :
Un gladíolo mui guapo,
Un gladíolo !

I a Celeste
que tanto ameste,
Cílio,
l que le deste ?


A Celeste, nada !
Ye ua peste !
Nien sei porque deilha
me faleste !


(Abiso : todo l que stá screbido aqui ye pura fantasie i eimaginaçon ! You, por eisemplo, tengo muita cunsidraçon pulas dues Celeste(s) que cunheci na mie bida. Ua deilhas yá falecida era natural de San Brás d’Alportel i fui a dada altura cumo ua segunda mai para mi, hai uns anhos, an França. Ne l Cielo steia para siempre essa mie amiga que tamien se chamaba Celeste)

12/06/10

OURAÇON DE SANTO ANTONHO

Antónho de l jardin cheiroso
Sou debino magistade
Amas l tou Dius,
l miesmo Dius t´abraça?
Antónho stando
An Pádua a pregar?
Ben un anjo de l cielo ,i dixe?
Antónho, tou pai bai a morrer
Dius te manda dezier
Se l puodes benir a baler.
Antónho saca las pessonas
Ua Abé Marie pediu
I l sou sprito partiu
Dreito a la Sé de Lisboua,
Indo a la Sé chegando
La justiça ancuntrou
Tu justiça adonde bais
Esse home qu´ende lhebais
Sien culpa l cundenais
Bamos adonde l muorto stá
I cula graça de Dius falará
Lhebanta-te à home muorto
Diç eiqui quien te matou
Esse home nun me matou
Nien me dixe a Dius sinales
Antes m´acunselhou
Cumo un pai que me criou
I l miu padre Mexia
Nun quier que l çcubra mais
Oh! miu padre rebrendo
Dezie-me adonde bós stais
Que bos quiero besitar
Muitas bezes a menudo
Yá que nun presto p´ra mais
Pus muito a mie m´ademira
Que miu pai nun me cunheça
Sendo l sou filho Fernando
Que mudou l nome para Antónho
Para me lhibrar de l demónho
Que siempre m´anda atantando
Oh! ditoso de tal pai
Tener un filho de tal suorte
Benir de Pádua a Lisboua
A lhibrar sou pai de la muorte
Quien neste santo tubier mençon
I esse Santo alcançar
Terneá salude i paç
I paç rial amén.
Un pai nuosso cua abé Marie amén.




Ditos de tie Marie de la Assunçon
Rodrigues Frias De 89 anhos Natural de Algoso Casou-se an Bumioso i bibe atualmente ne l Lar de S. Jesé an Bumioso.




Recuolha de José António Esteves A Binte i cinco de Maio de 2006.


José António Esteves

De mai para mai...




Cara Senhora, bi l sou einérgico portesto delantre de las cámaras de la telbison acontra la trasferéncia de l sou filho, presidiairo, de las dependéncias de la prison de Custóias para outra dependéncia presional an Lisboua.
Bi-la queixar-se de la çtáncia que agora l’aparta de l sou filho, de las çficuldades i de las çpesas que bai a tener pa l besitar, bien cumo d'outros ancumbenientes decorrientes dessa mesma trasferéncia.
Bi tamien to la dibulgaçon que ls jornalistas i repórteres dórun a este causo, assi cumo bi que nun só la Senhora, mas tamien outras mais na mesma situaçon, cúntan culas upas de Comissones, Uorganos i Antidades de Deféncia de ls Dreitos Houmanos, etc...
You tamien sou mai i puodo antender l sou portesto.
Quiero ajuntar-me i fazer coro, porque, cumo berá, tamien ye tamanha (einorme) la çtáncia que me aparta de l miu filho.
A trabalhar i a ganhar pouco, tengo las mesmas çficuldades i çpesas pa l besitar.
Cun muito sascrifício, solo l puodo fazer als demingos porque trabalho (anclusibé als sábados) para oussiliar ne l sustento i eiducaçon de l resto de la família.
Se bós inda nun antendistes, you sou la mai daquele rapaç (moço) que l sou filho matou cruelmente nun assalto a ua bomba de cumbustible, adonde el, miu filho, trabalhaba durante alguas horas a la nuite para pagar ls studos i ajudar la família.
Ne l próssimo demingo, enquando bós stubirdes abraçando beisando l buosso filho, you starei a besitar l miu i a poner alguas froles na sue houmilde campa, nun semitério de ls alredores...
Ah! Yá m'iba squecendo: Puode quedar assossegada, que l Stado s’ancarregará de tirar parte de l miu pequerico i miseráble salário para pagar l sustento de l sou filho i, de nuobo, l colchon qu'el queimou, pula segunda beç, na cadena adonde s’ancuntraba a cumprir pena, por ser un criminoso.
Ne l semitério, ou an mie casa, nunca apareciu nanhun repersentante dessas "Antidades" que tanto la cunsólan, para me dar ua sola palabra de cunfuorto ou dezir-me quales "ls mius dreitos".
Para ancerrar, inda cumo mai, gustaba que muita giente sabisse desto.
Talbeç se cunsiga acabar cun esta (falta de bergonha) amberson de balores que assola Pertual i nun solo...
Dreitos houmanos solo deberian ser para "houmanos dreitos"



De mãe para mãe...

Cara Senhora, vi o seu enérgico protesto diante das câmaras de televisão contra a transferência do seu filho, presidiário, das dependências da prisão de Custóias para outra dependência prisional em Lisboa.
Vi-a a queixar-se da distância que agora a separa do seu filho, das dificuldades e das despesas que vai passar a ter para o visitar, bem como de outros inconvenientes decorrentes dessa mesma transferência.
Vi também toda a cobertura que os jornalistas e repórteres deram a este facto, assim como vi que não só você, mas também outras mães na mesma situação, contam com o apoio de Comissões, Órgãos e Entidades de Defesa de Direitos Humanos, etc...

Eu também sou mãe e posso compreender o seu protesto. Quero com ele fazer coro, porque, como verá, também é enorme a distância que me separa do meu filho.
A trabalhar e a ganhar pouco, tenho as mesmas dificuldades e despesas para o visitar.
Com muito sacrifício, só o posso fazer aos domingos porque trabalho (inclusivé aos sábados) para auxiliar no sustento e educação do resto da família.

Se você ainda não percebeu, sou a mãe daquele jovem que o seu filho matou cruelmente num assalto a uma bomba de combustível, onde ele, meu filho, trabalhava durante a noite para pagar os estudos e ajudar a família.

No próximo domingo, enquando você estiver a abraçar e beijar o seu filho, eu estarei a visitar o meu e a depositar algumas flores na sua humilde campa, num cemitério dos arredores...

Ah! Já me ia esquecia: Pode ficar tranquila, que o Estado se encarregará de tirar parte do meu magro salário para custear o sustento do seu filho e, de novo, o colchão que ele queimou, pela segunda vez, na cadeia onde se encontrava a cumprir pena, por ser um criminoso.
No cemitério, ou na minha casa, NUNCA apareceu nenhum representante dessas "Entidades" que tanto a confortam, para me dar uma só palavra de conforto ou indicar-me quais "os meus direitos".

Para terminar, ainda como mãe, peço por fabor:
Façam circular este manifesto! Talvez se consiga acabar com esta (falta de vergonha) inversão de valores que assola Portugal e não só...
Direitos humanos só deveriam ser para "humanos direitos" !!!


Obs: Esta fui ua carta que andubo por ende, sien outora, mas cuido que tamien nun fai falta saber quien la screbiu, porque l que importa ye ber cumo son las cousas, cumo stá este mundo.

DIE DE L POETA

Bou-me a armar an poeta
Nun me l lhebeis a mal
Que hoije ye die de l poeta
Ye un die muito special


I cumo ye un die special
Tamien you quiero tantar
Haber se you cunsigo
Algun berso arranjar


Miesmo que nun tenga chiçpa
I nun cunsiga rimar
Hoije ye die dels poetas
Tamien quiero you spurmantar


Talbeç se seguir tantando
Un die farei melhor
Que hoije stou muito loinge
De ser chequier amador


Miesmo nun sendo chequier amador
Bou a passicos de pardales
I hoije quiero houmenagiar
Ls grandes porfissionales


Grandes porfissionales tenemos hoije
Cun muito buonas poesies
Tamien temos ls de l passado
Qu´inda brilhan, nels nuossos dies


Muitos nomes podie dezier
De l passado i de l presente
Screbierun, i scriben poesies
Que me deixan muito cuntente


Un oubrigado als que yá morrirun
Que la poesie deilhes nun muorriu
Que you hoije stou eiqui
Lhembrando-me de l que aconteciu


Oubrigado als que stais, inda bibos
Grande alegrie bós me dais
Dius bos deia muita salúde
Para screbierdes muito mais


A todos muito, muito oubrigado
Agradeço-bos lhembrando este die
Die que you stou a festejar
Brincando als poetas, i a la poesie


Quien sabe se algun die,
Nun cunsigo fazer algo de jeito
Para quando chegar nesse die
You ser un poeta perfeito


Por agora bou só sunhando,
Sunhando an ser poeta
Porque isso de you ser perfeito
Será siempre solo ua treta


Dou un biba a la poesie
Dels bersos muitos stan catibos
Dou un biba a to ls poetas
Steian muortos ó bibos


Biba La poesia
Biban ls Poetas
Sien poetas nun hai poesie


José António Esteves

11/06/10

Die de Pertual

Tengo, cunfesso, ua relaçon de amor i ódio cul miu paiç. Por un lhado, ten cousas absolutamente marabilhosas, por outro, ten cousas absolutamente esecrables. Hai momentos an la Stória de Pertual que deben ser de grande proua para todos nós, mas tamien hai outros absolutamente bergonhosos.
Comemorou-se onte l Die de Pertual i podemos preguntar: faç sentido? Si hai dies para tanta cousa, faç sentido haber un Die de Pertual. Cuntudo, la data scolhida ye anfeliç i demunstra un mau gosto andescritible.
An 10 de Junho de 1580, morriu-se Luíz Vaz de Camões, l maior scritor pertués de todos ls tiempos. Apuis de tanto haber lhuitado pul sou paíç, apuis de tanto l haber analtecido cun la sue eipopeia (que tamien yá podemos ler an mirandés, graças al porsor Amadeu), que le acunteciu? Morriu-se an la misérie, çprezado puls pertueses. Este abandono deberie ser un motibo de bergonha para qualquier pertués; cuntudo, foi esta la data scolhida para assinalar L Die de Pertual. Se calhar, até faç sentido. Inda hoije tenemos ua grande deficuldade an balorizar ls grandes, se calhar ye algo que stá an l DNA de l nuosso paiç. Ye pena.
Se quieren scolher l Die de Pertual an la data de la muorte de alguien, scolhan giente reles cumo Olibeira Salazar ó l Cardial Cerejeira. O anton scuolhan datas que séian motibos de proua para todos nós, cumo l purmeiro de Dezembre, por eisemplo. Yá que abandonámos Camões quando él mais percisou de nós, al menos deberiemos tener bergonha de comemorar tal fato.
Para terminar, deixo-bos un poema de ua grande pertuesa, Sophia de Mello Breyner Andresen (quando leio testos de Sophia, beio que eilha criou cousas sublimes; quando leio testos de MST, beio que eilha criou cousas eisecrables; mas deixo-bos cun las sublimes).

Camões i la tença

Eirás al Paço. Eirás pedir que la tença
Seia paga na data cumbinada
Este paíç te mata lhentamente
Paíç que tu chameste i nun respunde
Paíç que tu nomeias i nó nace

An tua perdiçon se cunjurórun
Calúnias zamor ambeija ardiente
I siempre ls enimigos sobejórun
La quien ousou sou ser anteiramente

I aqueilhes qu'amboceste nó te biran
Porque stában curbados i dobrados
Pula pacéncia cuja mano de cinza
Tenie apagado ls uolhos ne l sou rostro

Eirás al Paço eirás pacientemente
Pus nó te peden canto mas pacéncia

Este paíç te mata lhentamente

Sophia de Mello Breyner Andresen

[An pertués:

Camões e a tença

Irás ao Paço. Irás pedir que a tença
Seja paga na data combinada
Este país te mata lentamente
País que tu chamaste e não responde
País que tu nomeias e não nasce
Camões e a tença

Em tua perdição se conjuraram
Calúnias desamor inveja ardente
E sempre os inimigos sobejaram
A quem ousou seu ser inteiramente

E aqueles que invocaste não te viram

Sophia de Mello Breyner Andresen
]

10/06/10

Ser ou nun ser

René Magritte (1898-1967)
L guapo mundo (Le beau monde), 1962.

Hai ser l que un ye
Querer ser mas nun poder
l que un yá nun ye
Sonhar tamien
l que un poderie ser
Ser ou nun ser…

Ser ou benir a ser…

Puis ye !

Amar, amar


Amar, amar
Amar l mar
L mar amar
Amar ne l mar
Ne l mar remar...

Rimar !
Amar !

Ne l mar…

Ei!!!

Yá quantá que nun bos benie a ber, you que era mais cierta que las batatas na tierra negra.

Acuntece a las bezes. Sabeis cumo son las cousas de la anternete i esta que nun ten filos inda falha mais.

Puis ye, andube por uas tierras an que you secrebie algo i quando era para l mandar pul mundo afuora aqueilha çanfonice iba-se a baixo. Apuis zisti i pronto.

Quando quei, birei caras arriba até que cheguei a un sítio alto i praino. Ye esse si, l que stais a pensar, l nuosso Praino. Está guapo cumo siempre mas l tiempo stá tan ancalamunhado i friu que nien parece que stamos ne l més de San Juan.

Benie you porende arriba só a pensar na yerba que mie mai me habie dito que habie para cortar na cortina. Caralcho, nien eimaginaba que fusse tanta!... Cumo benie anquemodada cun l que me speraba nien se me lhembrou que era l tiempo de ls mius antulhos, las cereijas.

Mal cheguemos zampémos-mos lhougo neilhas eiqui a la puorta de la cuzina, mesmo rentes al chano de la baranda. Grandes i burmelhicas que you sei alhá. Nun stában inda todas bien maduras i mie mai ralhaba-me, mira que te dá ua zbentria… Qual zbentria mai!... Cun las ganas que l stou bán dafeito. Na berdade alguas inda nun stában bien maduras i fui l que me baliu porque souturdie chubiu i las que yá stában, stán todicas rachadas a quedar mofosas.

Quien querga cereijas que bénga porque hai quatro ou cinco cereijeiras cargadas. Nien ls tordos abántan… Agora só ténen andado ls de la família, ls que ténen l nial ne l telhado. Ls bandos inda nun chegórun.

Pronto, yá bos dei nuobas i yá bistes que nun tube ningun péque, stou cumo siempre, que ye cumo quien diç rija que nien ua cebolha podre.

Beisicos,

AMOR YE FUOGO QUE ARDE SIEN SE BER

Amor ye l fuogo que arde sien se ber;
Ye frida que duol i nun se sinte;
Ye un cuntentamiento çcuntente;
Ye delor que zatina sien duoler.


Ye un nun querer mais, que bien querer;
Ye solitário andar por antre la giente;
Ye nunca cuntentar-se de cuntente;
Ye cuidar que se ganha an se perder.


Ye querer estar preso por buntade;
Ye serbir a quien bence, l bencedor;
Ye tener cun quien mos mata lhialdade.


Mas cumo causar pude sou fabor
Ne ls curaçones houmanos amizade,
Se tan cuntrário a si ye l miesmo amor?


Camões.


An Pertués

Amor é o fogo que arde sem se ver;
É ferida que dói e não se sente;
É um contentamento descontente;
É dor que desatina sem doer.


É um não querer mais, que bem querer;
É solitário andar por entre a gente;
É nunca contentar-se de contente;
É cuidar que se ganha em se perder.


É querer estar preso por vontade;
É servir a quem vence, o vencedor;
É ter com quem nos mata lealdade.


Mas como causar pode seu favor
Nos corações humanos amizade,
Se tão contrário a si é o mesmo amor?


José António Esteves

09/06/10

TRÉS BIBAS AL SPEILHO

Trés bibas al miu speilho
Trés bibas you l dou
Trés bibas porque el m´amostra
Tal qual cumo you sou.


Miesmo assi nun acredito ne l
I a mira-lo you bou
I inda quedo a rezongar
Mira speilho, que nun sou you.


Nun beis que you nun sou esse
La mie marrafa era pimpóna
I esse que tu m´amostras
Stá todo pelado de la mona.


You nun tenie angurrias
Speilho para que me tentas
I esse que tenes tu ende
Ten angurrias nas bentas.


Angurrias tu nun tenies
Mas beis que las tens agora
I you só sou un speilho
Que amostra cousas na hora.


I l speilho sien dezier nada
Inda me bolbiu a tentar
Mira bien que sós tu
Nun hai nada que anganhar.


Anton anchime de curaige
I pal speilho you mirei
I bien bi que era you
Mas miesmo assi nun acreditei.


Speilho miu speilho miu
Trés bibas te quiero you dar
You querie ser outra cousa
Mas tu nun te deixes-te anganhar.


José António Esteves

08/06/10

Ua pequeinha cuonta



Hoije bou a cuntar-bos ua pequeinha cuonta que me cuntórun eiqui hai uns dies atrás, ye bien guapa, you nunca serie capaç d’ambentar-la.

Anton fui assi:
Staba ua tie, campante de la bida, regando l huorto a pie de sue casa, biu arrimar-se três belhicos (eidosos), que pula asparcéncia debien ser mui sprientes i sabidos.
Eilha mirou-los i dixo-les, cuido que nun bos coinheço, mas debeis stan chenicos de fame, antrai an mie casa que lhougo s’arranjará pan i mais algua cousica para quemerdes.
Eilhes quando bírun tamanha amabledade, percurórun:
-L tiu de casa stá?
Eilha arrespundiu.
-Nun stá, inda nun bieno de la lhida.
-Anton nun podemos antrar, dezírun eilhes.
A la nuitica quando l tiu chegou, sue tie cuntou-le l que habie acucedido.
-Anton diç-le que yá cheguei i cumbida-los de nuobo a antrar i a cenar cun nós.
La mulhier assi fizo, l queilhes arrespundírun que nun podien antrar ls trés al mesmo tiempo
La tie percurou porquei?
L que un respundiu, porque un de nós se chama Riqueza, l outro Eisito i l terceiro Amor.
Agora bai-te a tener cun tou tiu i decide-te qual de nós antra purmeiro.
Assi fizo, i sou tiu quedou mui cuntento i dixo que se decidie pula Riqueza, que antre i incha esta casa de todo al que seia guapo i buono.
Mas la sue tie nun staba bien birada para esso i anclinaba-se mais pul Eisito, dezindo que quando esse antrasse an casa todo benirie a sou tiempo i an abundáncia.
Cumo nun se decídien, l sou filho que habie scuitado todo zde l percípio, birou-se para eilhes i percurou-les:
Porque nun cumbidais a antrar l Amor?
Assi quedarie esta casa chena d’amor.
Tomórun an cuonta l cunseilho de l filho i la tie, saliu i percurou qual era l Amor, que querie quel fusse sou cumbidado.
L Amor antrou pula casa andrentro i cun cun el la Riqueza i l Eisito.
La tie nun quedando a antender nada, quando biu antrar ls trés, cousa que dantes nun quejírun quedou mui surpresa i dixo-les:
Mas bós agora yá antrais ls trés?
-L Amor anton dixo-le, mira se cumbidasses a antrar la Riqueza ou l Eisito ls outros dous quedarien a la puorta.
Assi cumbideste l Amor purmeiro, i adonde antra l Amor, l Eisito i la Riqueza ántran tamien.

Quien sabe se nun ye berdade, cuido you!

07/06/10

NOMIADAS

Fumadores ls de PRADO GATON
Pus pregórun muitas fintas
Andando de feira an feira
Culs buis daqueilhas quintas


Mocidade ye an FUONTE LHADON
You ne l que digo sou franco
Para balintes ls de PALAÇUOLO
Que anté afugórun un Santo.


Cantistas ls de TEIXEIRA
Ls de ATENOR son burriqueiros
Que siempre que son precisos
Son siempre ls purmeiros.


Piçpórros ls d´AUGAS BIBAS
An S. PEDRO son garrotes
Ls de la GRANJA son grangeiros
Cun todos ls sous dotes.


BILASSECO son Scrinheiros
Querien chegar al cielo nun scrinho
Puonirun-los uns anrriba dels outros
Para atalhar ne l camino.


Ls de ZENIZIO son boubielhos
Pus adorórun la paixarica
Cumo que la boubielha
Fusse algua Santica..


Ls de la PRUOBA son mata Cristos
Pus dórunn-le cuas porras
I anton ls de SAMARTINO
Son cunhecidos puls gorras.


Ls de FUONTE ALDÉ Sartigalheiros
Por mor de la praga de Sartigalhos
Se nun fusse aqueilha Santica
De nada l balien aqueilhes ramalhos.


Ls de MALHADAS son todas
Alegres i bien dibertidas
Mas cun esta nomeada cargórun
Por todas las sues bidas.


Pumenteiros ls de SENDIN
Carneiros ls de DUES EIGREIJAS
Que lhebaban sous dotes
Por aqueilhas caleijas


Sei que hai muitas mais nomiadas
Agora nun se me stán a lhembrar
Mas aquel que las soubier
Que las benga eiqui a nomiar.


José António Esteves

Peinando-se



L'arble naciu
Cun l sol medrou prouista
A mirá-se ne l riu


Trés anhos i 1.696 'post' apuis



Faç hoije trés anhos que ampecemos este blogue. Trés anhos chenos de scrita, de eideias, de dibersidade, de eimaiges, de sfuorço de muita giente. Un riu que nun para de correr i que nunca deixou de traier cada beç mais giente pa la quadrilha. L 1º testo eiqui screbido acababa assi: ... ye este mais un ampeço, ua pequeinha arble ne l brosque de la lhéngua mirandesa. Que muita frol eiqui naça, froles guapas capazes de benir a dar buonos fruitos. I de berdade la pequeinha arble creciu i stá cun gana de crecer muito mais i guapas froles sien cuonta.


Bamos a cuntinar. Solo quiero pedir a cada eilemiento de la quadrilha que tenemos de alhargar l númaro de ls que acá scríben. De modo que teneis mano para poder cumbidar quien quejirdes. Esse ye l modo de l frolesmirandeses mos cuntinar a dar ls buonos dies todas las manhanas i a lhebar l mirandés i ls mirandeses a todo mundo i a todo l mundo.
Parabienes a toda la quadrilha i bien háiades.

06/06/10

Jacarandás

Jacarandás frolidos na Ab. D. Carlos I (Lisboua)
Foto de A. Barreto, sacada de l blogue jacarandá
Apuis duas sumanas an casa, sien poder salir, botei-me a ber la rue, puls caminos de ls jacarandás. Son ua fiesta i ua perdiçon todos ls anhos por esta altura i a cada anho bou-le spreitando la fuorça de las froles, cuntento porque eiqui acerca de adonde moro ténen benido a poner nuobos jacarandás todos ls anhos.. Para alhá de la quelor, ancanta-me l oulor, que me arrepassa dun sereno sien fin.
La buolta que dei tardou, mas baliu la pena. A las bezes ye todo quanto bonda, i nun ye pouco: un mar de froles, reboadas de oulores, ls sentidos borrachos, rendidos als mais simpres diuses que solo mos sírben para sentir la bida, para alhá de todas las zgrácias, para alhá de todos ls çcursos, para alhá de todas las crises.

05/06/10

Deixa-me Rir (Parabienes a Jorge Palma que onte cumpletou 60 anhos)

Deixa-me rir
essa stória nun ye tue
falas de la fiesta, de l sol i de l prazer
mas nunca aceiteste l cumbite
tenes medo de te dar
i nun ye tou l que quieres bender

Deixa-me rir
tu nunca lhambiste ua lhágrima
çcoinces ls cambiantes de l sou sabor
nunca seguíste la sue pista
de l regaço a la nacente
nó me bengas falar d'amor

Pus ye, pus ye
hai quien biba scundido la bida anteira
Demingo sabe de mimória, l que bai dezir
Segunda Feira

Deixa-me rir
Tu nunca ausculteste esse angenho
de que falas cun tanto apreço
esse curjidoso alambique
adonde son çtilados
nuite i die l choro i l riso

Deixa-me rir
Ó anton deixa-me antrar an ti
ser l tou mestre solo por un anstante
eiluminar l tou refúgio
calecer-t'essas manos
rasgar-te la máscara sufocante

Pus ye, pus ye
hai quien biba scundido la bida anteira
Demingo sabe de mimória, l que bai dezir
Segunda Feira

Jorge Palma

[An pertués:


Deixa-me rir
essa história não e tua
falas da festa, do sol e do prazer
mas nunca aceitaste o convite
tens medo de te dar
e não e teu o que queres vender

Deixa-me rir
tu nunca lambeste uma lágrima
desconheces os cambiantes do seu sabor
nunca seguiste a sua pista
do regaço à nascente
não me venhas falar de amor

Pois é, pois é
há quem viva escondido a vida inteira
Domingo sabe de cor, o que vai dizer
Segunda Feira

Deixa-me rir
Tu nunca auscultaste esse engenho
de que falas com tanto apreço
esse curioso alambique
onde são destilados
noite e dia o choro e o riso

Deixa-me rir
Ou entao deixa-me entrar em ti
ser o teu mestre so por um instante
iluminar o teu refúgio
aquecer-te essas mãos
rasgar-te a mascara sufocante

Pois é, pois é
ha quem viva escondido a vida inteira
Domingo sabe de cor, o que vai dizer
Segunda Feira
]

antre burra i mula

«Ua família camposina probe, de las rialmente probes, nunca chegarie a ser duonha dua carroça nien tenerie puosses para sustentar un animal de tanto quemer cumo ye la mula.» José Saramago, As Intermitências da Morte, Caminho, p. 49
Li esta frase de Saramago i, al ampeço, achei-la stranha, nun me parecendo berdadeira. Mas apuis dei cumigo a pensar que ls probes poderien tener, quando muito, ua burrica. «Solo apuis uns meses apuis de mos casarmos ye que you i tou pai fumus capazes de mercar ua burrica, na Feira de ls Burros, i yá mos habiemos casado an Maio. Se teniemos que arar pediemos la de un bezino, i era a torna l burro.» I acrecenta miu pai: «Que cuidas... eiqui habie muita mula, mas, se fusses por Ruolos ou por Picuote, éran ralas las pessonas que passában dua burranca ou dues. Ua burrica, siempre fui meia mantenéncia dun probe. Fui l purmeiro animal que you tube, apuis de casado, i fui l redadeiro de que me çfiç, yá habie passado de ls uitenta. Miu pai, que era peleiro i recendiente de Argoselo, simpre dezir: un home cun ua mulhier bibideira i ua buona mula nun percisa de mais nada, nun hai maior fertuna.»

01/06/10

Die de ls ninos i ninas




Hoije ye l purmeiro die de l més de Júnio, tamien anstituido por quien ten de dreito, l die de ls ninos i ninas (de las crianças)

Sien lhebar muito an cuonta qual ye l die de l més ou de l anho, l que mais amporta ye que s’antituiu un die cumo fuorma de balorizar i chamar l’atencion de todos para este grupo social.

I cumo to l mundo sabe, cada un de nós ten ua buona cerronada de palabras i antençones que eiqui ou an qualquiera lhado puode screbir ou botar, mas ua cousa son las buonas i guapas antençones outra ye la berdadeira aplicaçon i uso. Todos nós yá fumos ninos i ninas, i la maiorie nunca se dou cuonta de haber un die aporpriado pa el, tamien inda assi ye, nun fáltan ninos i ninas por esse mundo afuora que nun sáben l que ye un die festibo, que nun se dá cuonta d’hoije ser çfrente de ls outros, todos nós sabemos que l die de ls ninos i ninas dében ser to ls dies de l anho, porque ye la cousa mais baliosa de l’houmanidade.

Mas hai que balorizar siempre estas comemoraçones, yá que nun seia para çpertar las mentes mais adrumecida, yá que nun seia para que nestes dies nun se fágan atropelos als dreitos mais eilementares. Para que ls mandones i poderosos nun se lhémbren só de ls deilhes, para que l mundo atroç i biolento que cuida que todo s’arregla pula fuorça i pula sploraçon de l trabalho, demude de modos i caminos. Para que naide se squeça que inda hai ua jornada lharga por fazer para que dua beç por todas deixe de haber ninos cun fame i sede, sien pai nien mai para le dar un cuolho, sien casa nien beste para s’acobrir.

Ye guapo saber que ne ls tiempos que córren cada beç hai mais giente cunsciente de que quien dá als ninos i ninas ua buona eiducaçon, formaçon i ls cria saludables, ne l feturo aposta, l porblema ye se ne ls tiempos que córren nun ye capaç de le dar todo esso i l demais que percísan.

Quando ls tiempos nun son buonos las cousas tamien nun quédan fáceles pa ls mais pequeinhos, you até dirie que son ls purmeiros i ls que mais súfren, porque stan çportejidos, porque muitas bezes un téne cundiçones de se queixar.

Dende you dezir que buono ye haber estes dies de nomeada para dar boç queilhes que tanto merécen, ls ninos i las ninas.