21/06/10

L mundo ye tan guapo... !

Fui assi que mos apareciu José Saramago (era só un cachico mais nuobo),
un die de Julho, por buolta de 1989...

Un die, talbeç ne l anho de 1989, ne l més de Julho, an Lisboa, l grupo de porsores franceses de Pertués an França de que you fazie parte tubo dreito a un ancontro cun un scritor que mos ampressionou a todos, tengo la certeza. Era José Saramago que na altura inda nun habie recebido l Prémio Nóbel que le fui atribuído quaije dieç anhos mais tarde, an 1998. Tamien tubimos durante esse mesmo stágio que durou uas dues ou trés sumanas, yá nun me lhembro bien agora, ancontros cun outros scritores tamien amportantes cumo Virgílio Ferreira, Urbano Tavares Rodrigues, Hélia Correia ou outros cumo Alice Vieira mais acessibles para ls moços i adolecentes, nuossos alunos muitas bezes até franceses que tamien quieren daprender l pertués i son oubrigados a daprender todo zde la raíç…
Mas lhembro-me a perpósito de Saramago, porque depuis nunca me squeci, de l’eimage que tubimos del: un home eilegante mas sóbrio, bestido cun un fato scuro, sguio i quaije magro acumparado por eisemplo cun Virgílio Ferreira, mas pula cierta tan firme i resistente cumo ua oulibeira !
Inda hoije tengo pena de nun haber tido na altura un melhor cunhecimento de la obra del…
Son siete assi i todo ls lhibros que el screbiu que tengo hoije na mie biblioteca que tenerei tamien que ler ou tornar a ler un die destes, antre ls quales un de ls redadeiros, A viagem do elefante (La biaige de l alifante) que merquei, an Julho de l anho passado, na Faculdade de Lhetras de Toulouse-Le Mirail, aqueilha que queda mais acerca de onde moro, hoije an die…
Mas todo ampeçou ne ls purmeiros anhos de la década de 80 cun un testo que çcubri nun simpres lhibro scolar i que muito me marcou na altura …
Ende, Saramago falaba de l' abó del que yá era mui belhica i ampeçaba la sue crónica assi:

« Tenes nobenta anhos. Sós bielha, dolorida. Dizes-me que fuste la mais guapa rapaza de l tou tiempo i you acradito… »

I you, pessonalmente, quando li esse testo quedei perfundamente quemobida i tamien mui ampressionada, agradablemente ampressionada…
Uns anhos mais tarde, cheguei quaije al fin de Levantado do chão . Tamien m’ampressionou muito esse lhibro. La miséria i la sploraçon que denunciaba Saramago nessa obra éran sien dúbeda ningua las mesmas que aqueilhas que chegórun a eisistir nas Tierras de Miranda…
Quien inda hoije ten suidades de ls tiempos de la Ditadura i sien bergonha chega a dezir que Salazar fui un grande home mostra anfeliçmente que ye dua ancultura total, un eignorante que eibidentemente nunca liu nada de Saramago. Nun liu porque nun quier tener esse trabalho. Mas l die an que quejir abrir un cachico ls uolhos que ampece por ler Deste Mundo i do Outro ne l qual stá anserido esse guapo testo "Carta para Josefa, minha avó", cuntinando depuis por eisemplo cun Levantado do Chão que fui un de ls purmeiros romances publicados por esse outor, an 1980 eisatamente. Se chegar a ler esses dous yá saberá l que Saramago fui capaç de screbir yá antes de se tornar afamado até ne l mundo anteiro an special cun essa obra que fui Memorial do Convento i todas las outras que seguírun… Saramago : un outor que lhebaba las pessonas a pensar ! Mas esso, « lhebar las pessonas a pensar », nun era l que antressaba a Salazar nien tampouco l que el querie, el i todos ls eimbeciles cumo el, eimbeciles que inda hoije son capazes de criticar i de dezir mal de Saramago por ua rezon : nunca quejírun ler cun un pouco mais de atençon l que Saramago quijo realmente sprimir.
A mi bastou-me ler "Carta para Josefa, minha avó" para antender que esse scritor merecie ser respeitado i mais inda : eilogiado! Subretodo quando acaba essa guapa crónica que data de ls anhos 1968-1969, dezindo l que l'abó le habie dito cun palabras dua simplicidade mas tamien dua perfundidade ancribles :

«L mundo ye tan guapo, i you tengo tanta pena de morrer!"
Ye esto que you nun antendo – mas la culpa nun ye tue.

Ye assi que acaba houmildemente « Carta para Josefa, minha avó », screbido por un cierto José Saramago, l único Prémio Nóbel de Lhiteratura que até hoije fui atribuído a un scritor pertués mas tamien de lhéngua pertuesa. Tamien esto dá que pensar !

Sem comentários: