31/12/13

La felcidade




Gustei de ler l buosso texto, Amigo Antonho Carrasqueiras, i anque nun mos cunhéçamos spero, cumo leitora tamien deste site, muito sinceramiente que l nuobo anho que ampeça manhana bos seia mais faborable i bos traia mais satisfaçones que las que trouxo este que bai acabar hoije. Speremos todos que si.

Anquanto i nó querie bos dezir que  outelizais ne l buosso texto ua spresson que acho mui antressante mas tamien mui oureginal; oureginal porque nun eisiste de la mesma maneira an todas las lhénguas, nun eisiste an francés por eisemplo. Trata-se de la spresson : «passei las áfricas… » i  cun essa palabra «áfricas» todos antendemos que este anho de 2013 bos trouxo anfeliçmente: deficuldades, preocupaçones, desilusones, etc… 

Acuntece que onte a la nuite i inda hoije pula manhana andei you a ler un texto i depuis a ber retratos subre un lhugar de que you nunca habie oubido falar mas que puls bistos ye pura i simpresmente paradisíaco… trata-se de la ilha ou melhor de l arquipélago de Bazaruto ne l Ouceano Indico i que pertence a Moçambique…

Diç, lhougo nas purmeiras linhas, l outor de l texto que cheguei a ler que se chama André Pipa i que screbiu an 2004 na rebista Volta ao Mundo, :

" Apanhamos l'abioneta i deixamos l cuntinente para trás. Agora, aprossimamos-mos de l arquipélago de Bazaruto. L mar ye eiqui ua bison d'assombro, ua miríade de tonalidades azules i berdes, i l manto líquido dua trasparéncia einacreditable […] "

[An pertués, ne l texto : « Apanhamos a avioneta e deixamos o continente para trás. Agora, aproximamo-nos do arquipélago de Bazaruto. O mar é aqui uma visão de assombro, uma miríade de tonalidades azuis e verdes, e o manto líquido de uma transparência inacreditável  […]»  ]

I cumo podemos ber, esses dous retratos que scolhi antre muitos que ancuntrei na Anternete dan tamien ua eideia desse lhugar ne l mundo puls bistos inda mui puro i oureginal, talbeç tamien inda mui preserbado…



A ber anton se 2014 i ls anhos que inda depuis desse beniran mos traien a todos la possebilidade de ber sítios, neste nuosso planeta azul,  cumo esses tan ancantadores…  sabendo que la felcidade muitas bezes nun queda assi tan loinge i puode ancuntrar-se na realidade bien mais acerca sien percisarmos de ir até essas «áfricas» por mais ancantadoras que seian… ou mos déien l’eiluson de ser…

Anquanto i nó : un Feliç Anho Nuobo a todos…  i porque nó (mesmo que seia an suonho) cun ou an muitas dessas « áfricas » mas dessas por acaso que son  buonas i até paradisíacas !  






30/12/13

Bai-te sou lafrau


 

Hai quien dedique ls redadeiros dies a relhembrar, abaluar, a fazer aqueilho que an pertués se diç “balanço” de cumo fui l anho anteiro.

You nun l fago, i muito menos deste porque cuido que nun le merece. Puis si serie buono, se me botasse a fazer cuntas, serie solo para m’anrezinar, puis yá nun bondou el me tener anfernizado la bida, tener sido un anho para squecir, dou-me las mais taludas facadas, passei las áfricas, you i l mais de l mundo, tener agora que lhembrar-me.

Trocou-me las buoltas, çfizo ls mius porjetos, amenaçou l porjeto de bida que al lhargo de ls anhos purparei, metiu-me dúbedas de cumo bou a ancerrar ls redadeiros anhos, you fiç las mies cuntas subre l die de manhana i saliu outra cousa. Lhadronou-me, tirou-me aqueilho que até eiqui naide habie tenido la çafadeç de l fazer.

Nó, stou muortico para que se baia, de l ber pulas cuosta, de fazer l antierro que merece. Hei-de rogar-le pragas l restro de la mie bida, stou tan anraibado cun el que poucas spráncias me quedórun. Nun quiero saber s'inda refunfunhega, puis fui de l pioriu que tube an toda la mie bida, até m’astrebie a dezir que l pior.

Quando era rapaç, ua beç, you mais la mie quadrilha fumus-mos a la nozeira de la tie Bulmira que tenie nas Dumianas, apanhou-mos i cua bardasca na manos corriu para nós “a sous bardinos, sous lhadrones , l diabro lhiebe la buossa alma pa ls quintos de ls anfiernos, se nun deixais las nuozes”, mas eilha tenie rezon nós nun habiemos feito nada para merecer las nuozes.

Mas astanho you nun fiç nada de mal para merecer tanto castigo.

 (todos sabeis que ls dies i ls anhos de l calandairo nun ténen culpa nanhua, bós tamien sabeis quien la ten)

27/12/13

Recoiro!



Recoiro! Hai modos de bibir i personas que naide los antede. La biba bai mos ansinando que tenemos de bibir i lhuitar, solo esta bida tenemos i l tiempo que acá andamos hai que bibir cun coraige i denidade. Zgracias, a uns achégan se le mais que a outros! Hai ls que ua sola delor por mais pequerrica que seia yá nun hai quien ls ature; siempre de lhamúrias, ais, dezais, dízen-se ls mais zgraciados de l mundo i que todos ls males se le achégan. Outros hai que se le arriman zgrácias tantas que ls cielos solo para eilhes ténen uolhos, todo le cai anrriba. Assi i todo inda ténen un sunriso, ua lhuç de alma i un animo de bida para se dar a eilhes mesmos i als outros.
Bonda te la perséncia de quien te gusta para poneres un sunriso i animo para aguantar las maleitas que se te agarran i te mólen l cuorpo i l’alma. Eilhi a zlhado outros hai que se puodíssen buer la tue alegrie chupaban te la toda. Ténen ambeija de tues risas. Cumo ye possible haber ambeija de risas? Gusta-me tanto ber te sunrir, cuntar las tues lhonas, las tues graçolas: «bah, haber se a la nuite çpindurais quatro persuntos nua staca!», i botas le ua risada que se mos apega. Claro que la bida nun ye solo risa mas cumo bibir sien uas balientes risadas!? Un cunsolo ber te cuntenta. Tantas bezes te pones a pensar:  hai quien pouco percise para quedar cuntento, outros puodan tener l mundo anteiro i nien esso ls deixa cuntentos.
Recoiro! Ye assi a modos l cuorpo resfuolgar lhuç, saber i alegrie. Solo mais un cachico: bibir cun paç, salude i un pouquito de denheiro, recoiro!

25/12/13

Pedir nun ye, nunca fui i nunca será pecado


Quando era garoto, ua de las bergonhas que habie (melhor, que me dezien) era ser spiruolho…”tu nunca t’antolhes de l que ye de ls outros, seia chicha, pan, roscos, rebuçados …”.

Mas isso era un antolhar-se, querer l quemer que era de ls outros, mesmo que stubisse çfamiado, de las lhambiçquices mesmo que nun chegasse a eilhas, quedaba mal, era ser malcriado.

Antes pedir que un ser antolhon, lhambiçqueiro, mal-criado

Todo este percípio inda se mánten, bal mais pedir. You yá medrei yá nun sou garoto i hoije yá bos puodo dezir i afirmar que pedir nun ye pecado.

Assi sendo porquei ls aposentados, que ajudórun a fazer este paiç que agora stá a ser puosto no prego, bendido al zbarato por cierta giente, pedi un nuobo goberno, un goberno que nun bos tire parte de la buossa paga (reforma). Pedi gobernantes que bós déian un serbício de salude adonde séian tratados cun denidade, adonde nun seia preciso passar l die i la nuite na spera de ls spitales para serdes bistos.

Ls que perdírun l trabalho adonde trabalhában para ganhar l sou sustento, de ls sous i para pagar i mantener la buossa casa, pedi gobernantes melhores, hounestos, mais dinos para quien trabalha i trabalhou. Pedi que l dinheiro que bai pa ls andenheirados seia para ajudar l’eiconomie de las pequeinhas i médias ampresas. Pedi que las outoridades de la justícia téngan fuorça para castigar ls lhadrones, ls falsários, aqueilhes que nun págan las décimas (impostos) i mándan l dinheiro para fuora.

Pedi que l anho que ben, 2014 sei mais justo culs sien casa, sien trabalho, sien família, que ls administradores de la finanças se bíren para aqueilhes que nunca fazírun nada i ténen pagas (reformas) taludas. Pedi que la justícia social seia mais justa culs probes, ninos, ninas i dolientes.

Pedir nun ye, nunca fui pecado i tamien nun será pedindo todo esto i l mais a que nós cidadanos deste paiç tenemos dreito.

22/12/13

Un dicionairo chamado Houaiss





Zde hai uns dies, sou la feliç propietaira dun dicionairo Houaiss, un dicionairo de  lhéngua pertuesa cun quaije 1000 páginas anque le téngan dado l nome de minidicionairo por esta  ser ua berson mais pequeinha i mais barata tamien correspondiente al  « Grande dicionário Houaiss da língua portuguesa »  eiditado ne l Brasil, cunsiderado cumo un de ls melhores dicionairos de léngua pertuesa  atuales i eilaborado por un de ls sous outores percipales, Antonho Houaiss (Antônio Houaiss), de ourige libanesa, nacido ne l Riu de Janeiro an 1915 i falecido nessa mesma cidade an 1999.


Aporbeitei  para saber un pouco mais subre la bida desse lexicógrafo.  Ora l artigo que le ye dedicado na wikipédia  an francés splica un dado que anfeliçmente nun aparece na berson pertuesa;  ye pena porque ye amportante: quando se dou l golpe de stado de 1964 ne l Brasil que ampuso ua ditadura  melitar nesse país, Antonho Houaiss tubo que anfrentar,  cumo tamien outros anteletuales nessa altura, sérios problemas: suspeitado de comunismo, fui-le tirado l statuto de diplomata i durante dieç  anhos até quedou sien direitos cíbicos. Só cula nuoba mudança política que se dou depuis ye que Antonho Houaiss fui chamado a eisercer outra beç altas funçones como menistro de la cultura por eisemplo ne l gobierno de Itamar Franco, an 1992 i 1993. Fui tamien bárias bezes Persidente de l’Academie Brasileira de Letras.


Inda nun tube tiempo de apreciar todo l antresse que puode proporcionar esse dicionairo mas yá andei  a ber alguas cousas antressantes cumo por eisemplo, cumpletamiente ne l fin (mas por que rezon solo ne l fin ?), las últimas nuobe páginas  adonde stá referenciado l nome de muitos pobos andígenas que bíben ne l Brasil cula andicaçon de  las lhénguas  que an ciertos casos inda fálan cumo falában ls sous antepassados.


Outra cousa tamien me surprendiu. Apesar de se tratar dun dicionairo de léngua pertuesa, ye defícele antender por que rezon mandórun amprimir esses libros nó ne l Brasil cumo era de sperar - ou anton, l que tamien se podie justeficar, noutro país de lhéngua pertuesa  (son uito ne l total, por esso nun podien faltar candidatos!) -  mas por mais stranho que pareça…. na China !


Cumo se un decionairo afinal fusse un produto de cunsumo cumo outra qualquiera. Mas nun ye ! Nun  puode  ser !


Todo buonas antençones



Chégan nesta temporada festiba, mais conhecida pula temporada de la natebidade a las carradas, de todos ls lhados i até de quien menos se spera, son siempre todas buonas, son todas bien benidas, son amportantes pa la cundiçon houmana, son upas(ajudas) baliosas porque l mais deilhas bénen deregidas para atamar necidades taludas de quien mais percisa, para tapar frinchas salidas dua ringalheira brabie que medra andiabrada ne l meio desta nuossa sociadade, fruito de las mecánicas deste tiempo.
Mas son buonas porque, s’antórnan pa la partilha de cousas necairas i que nun se passa sien eilhas to ls dies, cumo l quemer i bestir, nacidades  de purmeira.
Mas son bien benidas porque apúntan a réstias  de personas mais necitadas, personas an cundiçon d’upa, porque yá perdírun ou nun ténen cundiçon de bencir ls atalancadeiros de quien nun puode trabalhar ou lhuitar , cumo ye l causo de ls mais bielhos, de ls dolientes, de ls sien casa, zbalidos, abandonados pulas famílias pula sociadade, ls ninos, ls probres na giral.
Mas son amportantes porque l mais de las bezes yé l que ls necitados ténen, la solidariedade de ls outros, de ls bezinos, de ls sien nome que dan de l deilhes sien mirar para quien, solo porque sáben que hai-los que inda percísan mais. Son aqueilhes que tenendo dous muordos inda dan un al sou armano.
Son baliosas porque nun fusse assi, quantos de ls nuossos armanos na mesma cundiçon houmana quedárien mais estes dies, passando fame i friu, para alhá de l resto de l anho. Son muitas destas antençones fraternas dun pobo, que sustitui l poder a quien se debe l’oubrigaçon de nun deixar réstias de necitados i que la postura na sociadade fusse eigual.
Ye siempre buono pertencer a un pobo que ye solidairo, houmano i fraterno, mas tamien gustarie de pertencer a un pobo que nun fusse solo solidairo, houmano i fraterno neste tiempo de natebidade, que fusse l anho todo i an todas las temporadas festibas, mas tamien gustarie de pertencer a un pobo que nun precisasse tanto de la solidariedade de ls outros para tener que quemer i bestir. 
Gustarie tamien de ser solidairo, houmano i fraterno siempre, nas bibéncias, n’houmildade, na percura de la paç antre ls pobos i naciones, tal qual la mensaige que l Nino Jasus mos trouxe aquando l sou nacimiento.

Lhoubor aqueilhes que stan siempre na partilha  
Un Santo Natal para to l mundo