27/01/17

10 - Spressones (dezires)






- daprendiu l bé-abá cula mai!

- dar cabe de ye l que tu fazes bien (stragar)

- dar ne binte, ye ua suorte (acertar)

- dar-le a la burra i fugir (falar na mesma cousa)

- de formas que, todo quedou bien (de maneira que)

- de l mal que fazie bien you m'acordo!

- de la cántara solo quedou ua cacada (cacarada)

- debagar que tengo priessa, diç l dito

- decerra la puorta, pa antrar aire (abrir un cachico)

- deiqui las cousas nunca lhebórun camino

- deixa la tierra a scurrir antes de la sembrar

- deixa-lo, maçacuco cumo ye solo fai l que le dá la…    

- deixas las cousa por ondequiera

- demás a más, you nun perco nada

- destes un arrombo a la fogaça, que sei alhá

- deten-te anubrado pa la tierra de Sayago…

- diç todo de cabeça, ye un barra

- Dius bos lo pague! yá stá pago

- Dius l'aperdone, que you yá lo perdonei

- Dius mos dé buonas tardes!

- Dius mos dé buonos dies!

- Dius mos dé salude

- dobra esse cuiro, mandrion!

- dá-me ua bolha bien caliente  

20/01/17

Publicaçon de l lhibro "Meia Ambuça de Cuontas"


-L’aprendizaige, melhor dezindo, l coincimiento que tengo agora de la scrita, fui feito al lhargo de l tiempo, cun ampeinho, muita sastisfaçon i agrado.

-Daprendi-lo lendo, lendo muito l que screbírun i scríben ls scritores nesta área - testos, lhiendas, cuontas, poesie - l que ls porsores, mestres, ambestigadores íban publicando i inda cun classes de lhéngua i cultura mirandesa.

-Porque yá hai muito trabalho lhiterairo çponible.

Reconhecida que stá cumo lhéngua oufecial pul Dec. Lhei 7/99 de 29 de Janeiro pul’Assemblé de la República Pertuesa, i feita la Cumbénçon Ourtográfica de la Lhéngua Mirandesa, decumiento i testo purparados por eilustres i reconhecidas porsoras i porsores de formaçon lhénguistica.

-Bibindo you an cuntato cula quemunidade mirandesa, ua quemunidade spriente i conhecedora, que zde lhougo antendiu que l mirandés par’alhá de ser ua hardança de ls nuossos antepassados ye tamien un patrimonho cultural dua region, que habie i hai que perserbar para un bien giral, un bien nacional, outro modo nun tenie de parteciar senó screbir i publicar.


-Assi sendo este lhibro - Meia Ambuça de Cuontas - i ls outros publicados son l modo de houmenagear l pobo que siempre l falou, cunserbou cumo modo de comunicaçon, zde siempre cumo fala anté ls dies d’hoije, ye l’houmenaige a todas i todos aqueilhes que acraditórun, ambestigórun, ansinórun i ansínan, steian antre nós ou yá mos deixórun.

-Son cuontas cun oujetibo, cumo todo l que scribo an mirandés, registrar usos i questumes, tradiçones i lhiendas, bibéncias, palabras i chamadeiros, para qu’assi atrabeç de la scrita haba cuntinidade, que quede algue que sirba de teçtemunho i studo ne l feturo.

-Son tamien registros que pula bia de la magie de la scrita, an lhibro puoden ser admirados ne ls dies d’hoije.




15/01/17

9 - Spressones (dezires)




- come cumo un alarbe, l tiu
- corriu l lhobo a lapada
- cortar ls cascos a las bestas
- çpacha-te conho
- çpius pula tarde dou la rosca, a la puorta (fogaça)
- çpuis dun die de trabalho quedo c'un derreaço
- çque nun le botes ua praga…..(maldiçon)
- çquece-s'un de muita cousa, cul andar de ls anhos
- cuidei que lo tenies tu?
- Cumequiera quedas bien abiado, digo-te lo you!
- cumprar a búltio puodes quedar anganhado
- c'un catano! quien l biu i quien l bei
- quando nun benes a casa?
- dá ua afondiadela al poço, lhougo mana
- dá ua arrincadela a la yerba de l huorto
- dá uas puntadas nas camisas de l trabalho
- d'acordo ten pouco, l cuitado (ye pouco atinado)
- dá-le ua boziadela, há-des ber que oube
- dá-le un cachete nas bentas

Deixa sien priessas

Deixa sien priessas
que l perdon abaixe a la chaga abierta,
que l graniço çcoalhe
i se druma na nata na huorta,
para que frescos médren
i a pouco flúren ls suonhos,
anque l tiempo te meta priessa,
dalgeiro a spá-se-te de las manos.

L perdon!... 
L perdon amerosa l delor
anque seia brabo,
zbota las eimaiges
anque séian fuortes,
smerila la raiba
anque seia dura.

Bibe l hoije sien pensares ne l onte
mesmo que l onte tenga sido eilebado
i l manhana, quien l sabe?

Spera que las lhágrimas lhímpen
la polagueira assente
 para deilhas tirares l sal
que há-de aceçonar ls beisos,
ls abraços,
l ancanto cun que mirarás l crabo
i le sentirás l oulor
nas nuites, ne ls dies,
na poçanquita de l sunriso.

Apuis há-de-se riabibar la chama,
hán-de pegar fogo nas squinas de l cuorpo,
hánde-se eiriçar las cronas de ls cabeços
a derretir nas labas de l deseio
i a fazer arramar l riu a correr an ti 
antre ls lhados bulcánicos, citre.


09/01/17

8 – Spressones (dezires)

 - calha l sobiote, garoto malbado…
- calha-te dua beç, por todas…
- calhou-me a mi la suorte de las Barreiras.
- calhou-me bien haberdes benido.
- cama, mesa i roupa lhabada, que mais quier!
- canhiça de l chiqueiro ten que ser fuorte.
- cara d'amberniço ye l quel ten (ambierno).
- cascou-le de rijo, onte a la nuite.
- çcunfique fuste tu, sou bardino!
- cerra la puorta, ben muito friu dende.
- chamaba-le mala-raça, pulas cuostas.
- chamou-le denomes i por an riba batiu-le.
- chamou-le denomes por el ser burro.
- champa-le na cara toda la berdade...
- chasco cascon ne l'antruido yá pon…
- chega-le la roupa al pelo, quando lo bires.
- cheira qu'apesta, l bicho (fiede).
- chobiu a cántaros, alhá pa la Malhada.
- chober a baler! nien siempre ye buono.









06/01/17

Bideo - Comentairo subre l Lhionés ( La Lhéngua)



https://www.youtube.com/watch?v=S5qO311K7_Q

Stimados scritores, lheitores i besitantes deste blogue.

Porque tamien me chegou, porque ancuntrei este bideo mui anterressate, cuidei por bien partilhar cun todos bós.

Ye un bideo, mesmo sendo falado i screbido an castelhano s'antende bien. Hai nel tan buonos i anterressantes conhecimientos, relhatados i comentairos de pessonas antendidas i sabidas de las lhénguas, que serie ua pena nun ber.

Para todos i an special para quien ama l mirandés, nun puode quedar sien saber todo l que stá eiqui.

Son pula cierta trabalhos cumo este que muito mos ajúdan a antender l'ourige i la bida de las muitas lhénguas que stubírun ne l território de l Reino de Lhion, cumo l Mirandés, Asturiano, Sanabrés, Cabreirés i muitas outras lhénguas.

Cumo un bideo bal mais que mil palabras botai-bos a ber l bideo (son menos de binte minutos)


https://www.youtube.com/watch?v=S5qO311K7_Q

 

Nota: Para ber l bideo bonda calcar ne l link ou nas eimaiges.



03/01/17

Livro "Uma noite de serão de luz à candeia"




"Uma noite de serão de luz à candeia"
Mónica Ferreira recolhe histórias da tradição oral Mirandesa


Obra "Uma noite de serão de luz à candeia" reúne perto de 20 contos da tradição oral.
Uma investigadora da tradição oral mirandesa reuniu em livro um conjunto de histórias que eram contadas ao serão pelos mais idosos durante os tempos livres das gentes do Planalto Mirandês.
Mónica Ferreira reuniu perto de 20 contos da tradição oral, após percorrer diversas aldeias transmontanas, que estão compilados na obra ‘Uma noite de serão de luz à candeia’.
A antropóloga de formação, espera poder continuar a recolher testemunhos da população da região e não afasta a hipótese de escrever mais livros com o mesmo método.
Monica Ferreira cresceu em Miranda do Douro, sempre a ouvir as conversas dos mais velhos que a motivaram para escrever um livro que não deixe esquecer as histórias e narrativas transmitidas de geração em geração que são uma parte da cultura e identidade de um povo.
Os interessados, podem adquirir o livro na Loja Interativa de Turismo (Mogadouro); Restaurante a Lareira (Mogadouro); Museu (Miranda do Douro)




http://www.diariodetrasosmontes.com/noticia/monica-ferreira-recolhe-historias-da-tradicao-oral-mirandesa

7 – Spressones (dezires)


- bota más bino ne l púcaro

- bota ua mano ende pa riba

- botaba ne l caçhaço ua corriente d'ouro…

- bota-le ua braçada de feno, nas manjadouras

- bota-le ua mano chena de grano na pila

- botar frol? Solo na purmabera

- botemos uns balientes cachapuços (mergulhos)

- bou a buscar ua manada de lheinha

- bou alhá pula tardica

- bou an demanda de Justina por ende

- bou para an casa de tie-abó

- bou-me a dar ua buolta pul termo (passear)

- bou-me alhá, que se fai tarde

- buis-te l chá, pintou-te?

- buono buono yá chega! Senó…(bonda)

- caçou-le l reloujo ne l jogo

- cada un que s'amanhe…

- cadielhos ten tamien (porblemas)

- çafra, martelo pa la picar, cuorno, piedra pa l'aguçar