30/03/12

ALBÍSSARAS

 La gana de l'urze
faç bibrar l praino.
Nun deseio ancuntido,
ye la purmeira a cunquistar la Primabera.
Nun s´aquemódan ls piornos,
las scobas, las carqueijas i tantas outras.
Rebenta ua orquestra de quelores,
ua boç que nun s´adomina,
albíssaras dun tiempo nuobo,
ye la piele anrubrecida de Trás - ls – Montes.

Truxo un galho colgado na mirada.

Teresa Almeida

Que mais te puodo falar…




 Quiero-te falar de la chúbia
a lhabar l cielo de polagueiras
qu´habien benido de l zerto.
Yá un resfolga sien farfalheira
apuis que ls puolos de las flores
i ls fumos de ls altemobles
se antreduzírun na tierra
i las sementes
a parecéren paixaricos,
de bichos a spera.
Quiero-te falar de l mar,
agora mais sereno,

mais doce i dóndio
a banhar l´arena adonde me deito
i de la scuma de seda
cun que me cubre de beisos.
Quiero falar-te de la bida
que die i nuite m´aceinha
cun sous carinos,
cun sous beisos,
cun sous gustos i zgustos,
cun sous afoutos i sustos,
cun sues alegries i ais.
Quiero falar-te de mi i
muito mais
de l´alegrie que sinto
quando sinto

l tou oulor ne l miu cuorpo,
l tou cuorpo ne l miu cuorpo,
l coro por nós cantado
dua cantiga de deseios,
de prazeres,
de beisos,
ampalpares,
cumo se l coro
fura cantado por un solo.
Que mais te poderei falar
se la fala nun me chega,
se la boç nun se m´eileba;
falo-te apenas mirando
l mar de ls tous uolhos raiados
de berde i castanho
adonde nabego sien remos,
sien bela nien motor.
Que mais te puodo falar,
senó falar-te d´amisade i amor
que son auga pa la sede...




Mensaige de l Die Mundial de l Triato 2012


(Quememorou-se ne l passado die 27 de Márcio mais un Die Mundial de l Triato; eiqui bos deixo ua possible traduçon mirandesa de la mensaige deste anho, de l' outorie de l actor i ancenador John Malkovich.)

Sento-me honrado que l Anstituto Anternacional de l Triato me haga pedido para fazer este çcurso comemoratibo de l 50º anibersairo de l Die Mundial de l Triato. Derigirei anton estes brebes comentairos als mius cumpanheiros artistas de triato, mius pares i mius camaradas.

Que l buosso trabalho seia apaixonante i ouriginal. Que el seia profundo, tocante, cuntemplatibo i oúnico. Que el mos ajude a pensar sobre l que quier dezir ser houmano, i que esta refleçon seia guiada pul coraçon, la sinceridade, la candura i la grácia. Que cunsigais ultrapassar l' adbersidade, la cinsura, la probeza i l niilismo, que muitos de antre bós sereis oubrigados a anfrentar. Que pudais ser abençoados cul talento i l rigor para mos ansinar subre l batimiento de l coraçon houmano, an to la sue cumplexidade, i cula houmildade i la curjidade que faç l trabalho de ua bida. I que l melhor de bós própios – i solo l melhor de bós própios , naqueles momientos oúnicos i ralos – puoda defenir la queston mais amportante: “cumo bibemos?”

Deseio sinceramente que l cunsigan.

29/03/12

Un " je ne sais quoi "

Fui hoije a dar ua purmeira classe d’einiciaçon al pertués a uns quantos garotos franceses antre 12 i 15 anhos que daqui a uns dies ban até Pertual nua scurçon ourganizada pula scuola i oubo ua mocica dezir a cierta altura :

― Parece spanhol mas cul sotaque anglés !

Claro que esta frase eilha inda la chegou a dezir an francés i dixo-la desta maneira: " On dirait de l'espagnol mais avec l'accent anglais !"

Achei-le graça. Assi i todo, l caso mais frequente que m’acunteciu até agora fui oubir dezir ende an Pertual a perpósito de la mie prenúncia pertuesa :

― Nun se nota muito acumparado cula maneira cumo fálan outros, mas inda se nota mesmo assi quando falas que tenes un cachico l sotaque francés…

Até an mirandés, de certeza que tamien se debe de notar un « je ne sais quoi » de la lhéngua de Molière… Ye normal ! Anton depuis de tantos anhos !

Pensamiento, adonde te lhieba!

Atebidades Sexuales

Hai uns dies datrás, a la purmanhana, nun desses porgramas de telbison que ten cumo oujetibo, antertener l pessonal, an special ls mais bielhos que bien merécen, para que nun pénsen muito na lhadronaige que por ende anda, porque ls outros ténen que dar al canielho, percurando trabalho ou fazendo pula bida.

La apresentadora de l dito porgrama, percuraba a ua tie, casada i mai de dous crios, que moraba nun desses bárrios bien armano a ua centena deilhes que stan ne ls alredores de Lisboua, tamien conhecidos por bárrios de lhata (mesmo tenendo alguas casicas), tomórun esse nome pa ls çtingir de ls de l Restelo, Quinta da Marinha i outros.

Dezi-me tie Eirene cumo ye l buosso die a die?

-Bien, arrespundiu la tie.

A la purmanhana lhiebos ls garoticos a la scuola, apuis tengo trés horas d’atebidades sexuales. Anton l miu tiu i ls garotos bolben pa l almuorço, ende arrimado a meidie, almuorçamos, el bai-se pa l trabalho i ls ninos fázen ls deberes scolares. Ende tengo mais alguas horas d’atebidades sexuales até la nuite, quando cenamos i bamos todos pa la cama drumir.

Cua splicaçon destas, la apresentadora pediu çculpas i dixo:
Nun stou a antender, tanta atebidade sexual!

L que la tie respundiu, cierto, cierto, mas you splico, las atebidades sexuales son todo al que ye fodido fazer: barrer la casa, lhabar l chano, lhimpar la retrete i fazer las camas, lhabar la roupa de ls garotos, de l tiu que ye mecánico todo a mano, remendar ls rasgones nas bestes porque nun hai dinheiro para mercar nuobas, ir mercar las cousas pa l almuorço i pa la cena cuntando ls céntimos, lhabar ls garotos to las nuites antes de ls poner a drumir, lhabar ls pratos i las panelas, arrumar la cozinha……...

27/03/12

RECOLHAS

.
SENHORA DE LA LHUÇ
.

L bideo nun ten buona culidade, mas dá para oubir falar l genuino mirandés de la raia. Oubi cun atento que bale la pena.
Esto dá-me uns fornicoques Delaide! ... Parece que stou ne l tiempo de ir a beilar al arraial. Nesse tiempo si que se falaba bien l mirandés.
.

.

Este bideo i outros mais antigos, son tamien amportantes para l studo de la lhéngua. Mirai cumo fúrun habituados a falar culs que nun eran mirandeses. Mas la lhéngua alhá stá. Por esso las recuolhas ténen de ser bien feitas. Quien nun sabe bai a dezir que ye meio castelhano. I ye, neste caso, mas ne l meio alhá stá l mirandés. L castelhano nun aparece por faláren assi, mas para agradar als que stában a grabar. La nuossa lhéngua ye un tesouro, que ls mirandeses guardamos bien para nós. Inda hai quien pense que stá melhor presa nun lhibro. Ye ne l coraçon que debe star an purmeiro lhugar. Nun pensemos fazer cumo culs animales an çtinçon. Ne ls jardins zoológicos stan bien, mas an lhibardade staríen melhor. I ls jardins percísan de tratadores i hai poucos euros para ls pagar.
.

25/03/12

Biajes

(a miu pai)


Biajo a tiempos que se me fórun,
miro sfregantes de ti.
Antrelhaço raças d' eimages
i çtingo tiempos i mirages:
miro l douro i sues araijes
I, lhogo eilhi, ruge l rieiro que auga corrie.
Si, era la huorta de l Hortoluzie.
Bimeira lhuzidie que baras berdes çfraldaba,
Cesteiro bimes antrecruzaba
i forma le daba,

nas Eiras de baixo you miraba.
Adolecente que nun antende
mirares de pai feliç.
Cruzas ls mares i outros mirares
na ilha do Faial, cidade da Horta,
mirando las streilhas a tue tierra te trazie.

24/03/12

Fúrun...

Fúrun aparcendo las palabras,
las eideias, las frases,
de l poema que screbi hoije
na lhéngua que yá falei mais na mie bida
mas que nun ye l mirandés.


Se stubisse na tierra adonde naci
talbeç todo fusse defrente,
talbeç las palabras i até l timbre de la boç
fússen cumo aqueilhes que purmeiro oubi.
Mas l tiempo passou
i l que queda anton
ye l chilrear bibo i alegre
de ls páixaros que hoije yá nun páran de cantar.
L que starán eilhes a dezir ?


Que l sol brilha !

Pal l resto…
un puode eimaginar,
calhado,
ou na lhéngua que quejir.

J’ai lu dans des fleurs
ce que je voulais te dire
et il était écrit…
Non, en vérité je ne sais pas !

J’ai alors entendu des oiseaux chanter et le soleil brillait…

Ce qui était écrit sans l’être
c’est que la journée serait belle
et que j’avais envie d’écrire
comme ça
comme on rêve en admirant des fleurs
ou en écoutant des oiseaux chanter.

Tout cela je l’ai écrit
peut-être pour me persuader
que j’existe
et que le bonheur peut durer longtemps
ou tout juste le temps
que dure une vie
ou seulement un printemps
ou seulement un instant.


COOPERATIVA RIBADOURO

.
A LA CUNQUISTA DE L’EIBARESTE
.
.

Ls binos de l Praino fúrun a la cunquista de l’Eibareste, la muntanha mais alta de l mundo. Ye l purmeiro bino ouropeu a antrar ne l Nepal. La cultura mirandesa tamien yá stan alhá pula mano de l nuosso bino. Ye la marca “pauliteiros”, a seguir será la “lhéngua mirandesa”.
Para la nuossa Copratiba i para ls nuossos binos yá nun hai raias na tierra. Apuis de ls Heimalaias, solo falta antrar nas cabeças de ls senhores de la politica de l cunceilho, adonde nun se cunsigue antrar.
Fui antes i ye agora. Ban dando uns arrebuçadicos, mas lhíeban mais an bino i pormoçon.

23/03/12

LS ANHOS DE JANTONHO


LS ANHOS DE JANTONHO


Toda la stória ampeçou

Fai sessenta i cinco anhos atrás

Que ne l lhugar de Palaçuolo

Adonde naciu l rapaç


Las culpas las tubírun

La tie Ana i l tiu Chico

Pus nua nuite d´amores

Fazírun este chuchico.


Naci nun doze de Márcio

Qu´era la feira an Sendin

Que me habien cumprado na feira

A mie me dezierón assi(n).


Dues armanas yá tenien murrido

Naquel momento perciso

Fiquei cun Mariana i Oulibia

Cun Angrácia i cun Nacisio


L rapazico alhá se criou

Pa l bien ó pa l mal

Pul meio d´alguns trambulhones

Cumo ye natural


Passou todo tan a priessa

Que you nien dei por isso

Lhougo mie mai se muorrie

Apanhando nabiças no chapiço.


Fui un choque mui grande

Mas la bida nun parou

La ruoda seguiu rodando

Anté que la mie s´ancrabou.


Muitos anhos mais alantre

Muorrie-se tamien miu pai

You inda por eiqui stou

A ber l que la bida me fai


Hoije stou eiqui ne l lar

Depuis de muitos anganhos

Junto culs mius belhicos

Festejando ls mius sessenta i cinco anhos.


José António Esteves

Amperadores... franceses.

Nathalie que ye porsora de Stória an França mandou-me este cunjunto de trés eimaiges acumpanhadas por esses trés comentairos. Achei-le graça eibidentemente i aprobeito para splicar caso nun téngades antendido todo:

1- Na 1a eimage la personaige retratada ye Napoleon Bonaparte que fui amperador de ls Franceses cul nome de Napoleon I° de 1804 a 1815.
2- Na 2a eimaige, ende un puode ber Napoleon III que fui tamien amperador durante l período a que se dou l nome de Segundo Ampério : de 1852 até 1870.
3- I aqui tenemos anton aquel que goberna la França cumo Persidente de la República faç agora cinco anhos i que se recandidata pula segunda beç. La frase, literalmente « L terceiro an pior », dá a antender que Sarkosy ye quaije cumo se fusse tamien un amperador mas un amperador pior que ls dous outros…


Bamos a ber Nathalie! Inda nun le passou pula cabeça a Sarkosy de mandar tropas para ambadir Pertual por eisemplo i l marechal Soult antre outros que naciu bien acerca de adonde nós stamos stá muorto i anterrado bai a fazer quaije 200 anhos. Que leia el tamien la stória esse nuosso Presidente candidato. Ne l die 22 de Julho de 1812 por eisemplo, mesmo acerca de Salamanca, parece que morrírun, zaparcírun ou fúrun feridos na « Batalha de los Arapiles », ye l nome que le dan ls Spanholes : 3.176 británicos, 2.038 pertueses, i nada mais nada menos que 12.500 franceses, ancluindo ls prisioneiros.

Que barbaridade !




Bonda Oubir tu boç

Yá la bista cousas pequeinhas nun çtingue i culatra d'arreio a cachaço çpindurado beila filo que segura uocolos de ber a pierto. Sunriso siempre pronto acarranca se te sisudo i caminas an mundo solo teu. Cousa pouca te anrezina; cousa pouca te fai feliç. Toca l telemoble i sien saber quien chama scuitas sue boç. Nien suonhas como bonda esso para amerosar l die. Fai cuçcinhas tue boç i bonda te para l die aclarar.

21/03/12

HOMENAGEM AOS PAULITEIROS

Depuis d'algua auséncia, acá stou de nuobo, penso que para deliciar todos quantos bejitan este blog FROLES MIRANDESAS. Simplesmente un cunserto bien cunseguido na Casa de la Música de la Cidade de l Porto. Cun muita sastifaçon partilho cun todos, estes momientos que ne l lieban a la nuossa tierra. Eilhes son a mie peixon!


Lhéngua


 Hai ua caleija que me lhieba al lhugar
adonde me nacírun las pormeiras palabras,
adonde cun ls tous sonidos fiç l pormeiro tere,
piernas andebles, tente nun te caias,
para apuis contigo correr,
jogar al chete i de morada,
a las necras ó tocando la buiada.

Apuis fui medrando cuntigo,
ambergonhada cuntigo mas nó de ti.
Fúrun-te capando i tamien a mi
para mais fácel mos amarfanhar…
I you cuntinaba pensando cuntigo
por haber sido an ti que naci,
mas apuis benie-me un çaçamelo a la boca,
tu ditabas,
l grabe nun me benie,
las palabras anrudrigában-se-me
i era cumo un camboio
que tenie que mudar de carriles a cada frase,
a cada palabra.
Sou you, dezies tu
mas l grabe nun t´oubedecie
i, apressiado
lhebaba-te delantreira na corrida
mas assi i todo, cun la riata curta i apeias
uas palabricas siempre íban salindo
a çcucer-te puls lhados de la talanqueira.
Apuis éran las risas de la rapazica buieira…

Agora que te zapieste
sós falada,
sós studada,
sós screbida i tenes lomiada.

Hai cousas que cuntino a nun ser capaç
de sembrar sien ser contigo
i apuis quando tengo que mudar d´agulhas
al camboio de las mies palabras,
que m´amporta se se m´ ambarálhan,
se la boç me sal çaçamela,
puis que tu sós de quien te fala i t´oube,
de quien te sinte i te pormobe,
mamada ó studada por afeiçon
fuora de puortas ó drento de l rincon!

Hoije,
lhéngua mie,
ne l die de la poesie,
tengo pena de nun ser capaç
de te fazer un poema de la tue grandura!!!

Ditos Dezideiros

Diç l nuosso pobo subre l die d’hoije:

“L die 21 de Márcio eiguala l die cula nuite i l pan cul chougarço”

Tamien diç subre Márcio - “Márcio Marçaco”, Márcio, ancharço; Abril, spiguil, Maio, granai-lo i San Juan seca l pan”


Mas cumo las cousas astanho andórun de falta d’auga, ls ditos puoden quedar un pouco arremedados.






«Bai-te por essa borda, anton, correndo
I outra tierra acharás de mais berdade,
Ne l sítio acerca adonde l Sol, ardendo,
Eiguala nuite i die an quantidade;
Ende, tue frota alegre arrecolhendo,
Un Rei, cun muitas obras de amisade,
Pousada mui segura te darie,
Pa l’Índia guia cierto andicarie»

(Lusíadas, II, 63)

20/03/12

Bioléncia horrible i çprezible

Quatro pessonas fúrun assassinadas onte an frente dua scuola judaica an Toulouse, ne l sul de França.

Las bítimas son un porsor de religion de 30 anhos, ls sous dous filhos, de trés i seis anhos, i la filha de la diretora de l centro d'ansino. Un adolescente de 17 anhos quedou tamien grabemente ferido.

L persidente francés Sarkozy, referiu que l'ataque era ua “tragédia nacional” i que “to la república francesa stá afetada por este drama abominable” .

L puorta-boç de l Baticano, padre Lombardi referiu que “este atentado nua scuola ye un ato horrible i çprezible, que se junta a outros recentes de bioléncia absurda que feriran la França”.

L persidente de la Comisson Ouropeia, Durão Barroso, referiu qu'este “crime ye horroroso i que nada ye mais inaceitable de l que la muorte de ninos inocentes”

Nun será esta ua de las eimaiges dua Ouropa mala?

Leonardo

Tantos son ls rapozeiros!


stribas te na selombra de teu caminar que arrepassas a passadas de lhargo camino i nun te zlharga l pensar. Siempre te apoquenta esse pensar. Para quei pensar se l pensar te apoquenta i nun lo sabes splicar?
Camina i mira a teu redror... Bózios de ninos a jogar cun trites i flauta a tocar. Nun adelantre: cerilhas chiscan i córria-se l pensar. Buolteia-se l sino na Páscoa de sou cantar. Nuite de nérbios de outro jogador nun ser sério no seu jogar. Que te amportaba que l jogo tubísse acabado i las cerilhas te fóssen a bolso parar se l jogo sério nun habie sido. Porquei ateima l pensar se acarreirar siempre para l mesmo camino? Striba-se la nuossa serenidade an cousas bien banales. Tantos son ls rapozeiros nas paredes adonde mos stribamos....

V.Milhaços, 21Mar12

África




Hoije, atupinei sien querer, quier dezir, nun fui muito sien querer que you inda fiç bien por isso, i atupinei anton nun testo de Mia Couto que me regalei a ler i que, calhando, tamien bos puode prestar, Mia Couto ye cumo las minis de cerbeija: cai siempre bien más ua!
Amenta an porsores i an África i an muita cousa.
Dízen por ende que hai muito de Pertual an África i un cachico de África an cada pertués, i ye capaç de ser cierto: you tengo esta manha de nun me amantáren an África que nun se me lhembre miu pai que stubo alhá na guerra, de maneira que, para mi, sirbe tamien para assinalar l die nomeado. You traduzo l ampeço assi a mo'de bos criar antolho:



"Durante anhos fui porsor. I quando digo isto hai ua eimoçon mui fuorte que me arrepassa. You nun sei se hai oufício más nobre que l de ansinar. I digo ansinar porque eisiste ua çfrença çancible antre ansinar i dar scuola. L porsor ne l santido de mestre ye aquel de dá liçones.
Ls porsores que más me marcórun fúrun ls que me ansinórun cousas que arrepassában muito la materia de la scuola. Nunca se me squece un porsor de la scuola purmaira que un die liu, quemobido, un testo screbido por el mesmo. Lhougo quando çclarou l que iba a fazer naciu l purmeiro spanto: nós, ls alunos, ye que faziemos redaçones, nós ye que las liemos an boç alta par’el mos corregir. Cumo ye que aquel home grande s’assujeitaba aqueilha çtroca de papeles? Cumo ye que aceitaba fazer algo que solo fai quien inda stá a daprender? (...)"





19/03/12

DIE DE L PAI - DIE DE SAN JESÉ

.
Dun nino mirandés para todos ls pais!



Lhembrar



Hoije comemora-se l "Dia de ls Pais"

Ye tan buono ser pai, mas tamien l ye ser abó,
a fazer fé ne l dito de l pobo,
... ser abó ye ser pai dues bezes...

18/03/12

Eisuberáncia para que bos quiero ?

Luís XIV, l rei-sol, 1701
Museu de l Louvre, 277 × 194 cm

D’ eimaginaçon mas tamien d’eisuberáncia i até d’eisagero na maneira de se bestir ls Franceses soubírun an ciertos casos i an ciertas épocas dar probas eibidentes… só que esses eicessos i esse luxo quaije sien lhemites acabórun tamien fatalmente por se birar cuntra eilhes ou pul menos cuntra alguns, particularmente durante la Reboluçon Francesa que tubo cumo cunsequéncia, antre outras, nada mais nada menos que la decapitaçon an praça pública de l própio rei Luís XVI, decendiente de Luís XIV, i de la sue « sposa » la rainha Marie Antonieta que fúrun na altura cumo muitos outros representantes de la nobreza, pura i simpresmente guilhotinados! La monarquie absoluta francesa de dreito debino acabou anton nessas circunstáncias…




Aqui la tenemos retratada la rainha MARIE ANTONIETA (Viena, 1755 -Paris, 1793) que casórun an 1770, als catorze anhos de eidade, cul delfin francés Luís Ougusto de Bourbon, que, an 1774, se tornou rei de França, cul nome de Luís XVI.
L retrato fui realizado por Elisabeth Louise Vigée-Le Brun an 1783 i puode ser bisto ne l palácio de Versailles.

Anton, sien chegar a eicessos cumo esses que transparécen de maneira eibidente nesses dous quadros i que oubrigában l pobo (cumo inda hoije se furmos a ber ?) a aceitar einormes sacrefícios para que uns poucos que se cunsiderában eileitos por Dius bibíssen na oupuléncia, ye eibidente que todos tenemos a ganhar, hoije mais que nunca i culs ansinamentos que mos trai la Stória, se soubirmos dar balor antes de todo a la simplecidade, i porque nó até a la sobriedade, mas mais inda : a la solidariedade antre nós de maneira a que nunca mais haba anjustiças einaceitables cumo aqueilhas que yá houbo ne l passado.

17/03/12

Saias i saiotes

Pensando bien… nun se perdiu totalmente l questume de ls homes , zde ls tiempos mais remotos, usáren saias… ou tamien saiotes cumo aqueilhes que úsan por eisemplo inda hoije ls nuossos pouliteiros…



Só que para ls pouliteiros l’antençon hoije yá nun ye de fazer la guerra… Mmm...! Para que serbien anton esses palos ne l passado ?… só para dançar ou se dibertir ?







I nun hai que tener bergonha ! Até atores afamados i outras personalidades ténen ua proua que you sei alhá de usar saias cumo se puode ber neste retrato. (I este ator tan eilegante, Oh yes dear !, sabeis todos quien ye !)

Mas queda anton la pregunta mui pertinente que fui feita por Delaide : « Quando agarrará esta moda ne ls dies d´hoije!? » I la moda de que mos quijo tamien falar Delaide ye la de l uso de la famosa minissaia tal i qual cumo la que usában dantes ls soldados romanos por eisemplo i até ls sous amperadores, quien dirie ?!… Até quando, pregunto you tamien, deixareis bós, representantes de l outro sexo, de bos lhemitar a usar quaije única i sclusibamente i cun ua eibidente monotonie ou até banalidade l mais de las bezes, lhamento dezir-bos-lo, calças ou tamien nua cierta medida calçones, mas nua cierta medida só, essa roupa que nós yá adoptemos cun toda la lhiberdade i fantasie hai yá un bun par d’anhos agora ?

Un pouco mais d’eimaginaçon i subretodo menos cumplexos, cun que anton, só puoden ser benéficos i trazer a todos mais alegrie i eimaginaçon até an tiempos de crise !


Of course, yes, my dear !




16/03/12

LHEITURA ANTEGRAL DE LS LUSÍADAS AN MIRANDÉS


SCRIBE TE!

Ne l Festibal Antercéltico de Sendin 2012, bamos a fazer la lheitura de todo l testo de LS LUSÍADAS an mirandés. Essa lheitura será toda grabada, quedando apuis la grabaçon çponible al público.
Las scriçones puoden ser feitas ne l sítio de l grupo de Lhéngua i Cultura Mirandesa, ne l sítio de l Grupo de Amigos do Centro de Música Tradicional ‘Sons da Terra’, ou pa ls emails sonsdaterra@sapo.pt, amadeuf@gmail.com.
Las pessonas scríben se andicando l sou nome, la bariadade de mirandés por eilhas falado i un modo fácele de séren cuntatadas (email ou telemoble).

Pessonas que se screbírun até agora:

Adelaide Monteiro
Afonso Jantarada
Alcides Meirinhos
Alfredo Cameirão
Amadeu Ferreira
António Cangueiro
Duarte Martins
José Pedro Ferreira
Maria da Conceição Gonçalves Lopes
Maria da Glória Lourenço
Mariana Gomes
Noémia Antão
Teresa Almeida


Inda somos poucos i hai que screbir muita mais giente. Apuis desta paraije, bamos a spalalhar la ambora i a screbir muitas mais pessonas.


Amperadores de minissaia


Quando un bai a ber l que hai nessa anciclopédia lhibre que ye la biquipédia na págena an pertués cunsagrada al « centurion » que era un soldado que fazie parte de las legiones romanas, çcubre este retrato… I un pensa : será assi i todo que la saia ou até la minissaia nun la fazírun curta demais ?


Puis parece que nó se l'acumpararmos cun aqueilha que trazie l amperador Trajano por eisemplo cumo podemos ber neste quadro spuosto ne l museu de Belas Artes an Rouen…


Eugène Delacroix, 1840,
Musée des Beaux Arts de Rouen, 495 x 396 cm



Ou melhor inda : aqueilha que trazie l amperador Augusto César…


Seclo I, mármore branco, 2.04 m de altura, Braccio Nuovo, Roma.


Isto para dezir que la minissaia nun fui ambentada de maneira ningua puls Angleses (ua anglesa, parece). Que çparate ! Cumo tamien ye un çparate pensar que só las mulhieres ye que la úsan. Aqui teneis la proba !… Quien ye que nun gustarie de se sentir um pouco cumo un amperador… un amperador de minissaia ?

15/03/12

Quelóquio (la grande farsa)

Cabaco diç que ls probes i ls menos probes (a classe média ) yá nun aguétan mais.

Mas, an total cuntradiçon, agaba l'açon de l goberno. Passos ( l purmeiro), reconhece l cierto, ó seia, que l zamprego i la muorte (falência) de las ampresas son cada beç mais. Mas, amborrachado culs agabones de la troika i de la senhora Merkel, repete até a la boubice que nun se zbia un milímetro de l cumprimiento de l'acuordo, sabendo que esso, piora inda mais la recesson i la díbeda.

Portas L outro), eibidentemente, yá nun fala ne ls belhicos (cumo l fazie dantes) i, manhoso, bien mais modesto, quier passar sien que naide l beia, lhemita-se, solo quando l pícan, a cuncordar cul sou xefe de goberno. I Seguro ( l pertendiente al lhugar de Passos), cumprindo l papel mais angrato, amarrado al acuordo que l sou partido negociou, amostra-se mui anraibado culas debastadoras cunsequéncias desso, i atira-se al Passos, fazendo lhembrar ls fanfarrones: “agarrai-me, senó bou-me a el!”.

Eibidentemente, todos sáben que cuntinar deste modo i nesta direcion lhieba al afogamiento.

Reperséntan un grande quelóquio i biben na çcreta speráncia de que se fúren bien mandados, la senhora Merkel i ls mercados, a seguir, fazeran outro acuordo sin ls juros anfernales cumo ls deste.

Asparece çconhecéren que ls mercados nun ténen alma i nunca se fártan. Fázen lhembrar la fábula de La Fontaine. L porblema ye qu'eilhes sáfan-se.

La rana, ye l paíç.

Francisco Ramalho
Corroios, 12 de Márcio de 2012


(Em português)

A GRANDE FARSA
Cavaco diz que os pobres e a classe média já não aguentam mais. Mas, em total contradição, elogia a acção do Governo. Passos, reconhece o óbvio, ou seja, que o desemprego e as falências disparam. Mas, embevecido com os elogios da troika e da Sr.ª Merkel, repete até à exaustão que não se desvia um milímetro do cumprimento do acordo, sabendo que isso, agrava ainda mais a recessão e a dívida. Portas, evidentemente, já não fala nos velhinhos e, calculistamente bem mais modesto, para passar despercebido, limita-se, apenas quando questionado, a concordar com o seu chefe de governo. E Seguro, cumprindo o papel mais ingrato, amarrado ao acordo que o seu partido negociou, mostra-se muito indignado com as devastadoras consequências disso, e atira-se a Passos, fazendo lembrar os fanfarrões: “segurem-me, senão atiro-me a ele!”.
Evidentemente, todos sabem que o prosseguimento deste rumo conduz ao naufrágio. Representam uma grande farsa e vivem na secreta esperança de que se forem bem comportadinhos, a senhora Merkel e os mercados, a seguir, farão outro acordo sem os juros obscenos como os deste. Parece desconhecerem que os mercados não têm alma e são insaciáveis. Fazem lembrar a fábula de La Fontaine. O problema é que eles safam-se. A rã, é o país.
Francisco Ramalho
Corroios, 12 de Março de 2012

14/03/12

Minissaias



Outra que quaije parece mintira;

"Un colegio francés bedou l uso de minissaia a 20 de las alunas que querien festejar l Die de la Mulhier; diç que nun fui para las castigar, fui para que ls rapazes nun le faltáran al respeito. 80 i tal por ciento de ls pais áchan bien i tamien stan pula beda."

Ah rapazes, you nien me querie fintar! Se fura an Pertual, un paiç probe i atrasado, ambrutecido pula moral cunserbadora de l'Eigreija, inda bah que nun bah, agora na França, l paiç de la lhuzes, l farol de le cibelizaçon, ua naçon que quemanda ls çtinos de l mundo... i, isto, inda podie ser ua zízara de l Diretor de l colégio, que yá se sabe que a las bezes amalúcan i naide le puode ir a la mano... mas nó, ls pais tamien stan pula beda, mirai ls franceses, un pobo que tanta beç mos dízen que ye l más abançado, tan lhibaral, siempre tan corretos, i sálen-se c'ua destas yá cul seclo XXI a deixar las calças rachadas...
You sou-bos franco: tube que ler dues bezes para me fintar bien; i yá iba a passar alantre, quando l facanito berde que a las bezes m'aparece eiqui a rabiar se me arrimou al oubido i me dixo c'ua risica de caçoada: mira que ambora tan a la moda para poner ne l Froles!

Ls triteiros

Lei-se i quaije un le custa a fintá-se:
Subre las manigáncias de las soldadas de la TAP i de la CGD, l menistro Relvas bieno d'agudo a dezir que nun se trataba de "eiceçones", diç que son "adaptaçones";
un tal Galamba tamien apareciu agora a splicar que ne l causo de la Parque Scolar nun houbo  zbius, l que houbo fui ua "eibeluçon de la natureza de l porjeto".

Bou a poner eiqui estes *+/#*"# an beç de la anterjeiçon bernacular que estes dous triteiros bien merecien. Isto solo c'ua bara de marmeleiro!

13/03/12

L que ye l « scu » ?





Mesmo se uns nunca tubírun l’ouportunidade de praticar esse çporto que mos oubriga a atar bien ls pies, prebiamente portegidos dentro duas botas speciales para esse tipo de eisercício, a dues spécies de pranchas purfeitamiente prainas i scorregadiças, todos an giral sabemos l que ye l « ski » ou tamien l « squi », mas quien ye que sabie que an Pertual tamien se pratica l « scu » ?
La respuosta ancuntrei-la (até sien querer) nun guia turístico francés subre Pertual :

" Le Portugal n’a guère à offrir en matière de sports d’hiver, si ce n’est dans la Serra da Estrela. Les touristes y pratiquent le ski, mais surtout le scu (contraction des mots ski et cu, « arrière-train », en portugais). Le scu consiste à s’asseoir sur un sac en plastique et à dévaler les pentes (Le grand guide du Portugal, ed. Gallimard)

Traduçon :
Pertual ten pouco a oufrecer an matéria de çportos de Ambierno a nun ser na Sierra de la Streilha. Ls turistas pratícan ende l squi mas subretodo l scu (cuntraçon de las palabras squi i cu, « nalgas », an mirandés). L scu pratica-se assentando-se anriba dun saco de plástico i resbalando las ancuostas.

Scuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu !!!!



12/03/12

G.D.SENDIM

.
FUTSAL




Nada acuntece al calhas


G.D.Macedense – 4
G.D. SENDIM – 5


Rializou-se an Macedo l radadeiro jogo de l campeonato çtrital d'anfantis de FUTSAL de la A.F.Bergáncia.
L Sendin era yá campeon cuntando por bitórias todos ls jogos rializados. L Macedo jogando an casa querie ser la purmeira eiquipa a ganhar al Sendin ó pul menos nun perder.
L Sendin tubo ua claque a apoiar, que se zlocou a Macedo i querie acabar l campeonato solo cun bitórias.
L jogo fui bien çputado, mas ls moços sendineses nun acusórun la presson i acabórun por fazer un feito que perdurará cumo causo ralo, bencer cuntando por bitórias ls jogos çputados.
8 Jogos, 8 bitórias, 77 golos marcados i 36 sofridos. Ua média de mais de 9 golos por zafio ye obra.

Torneio de fito - Ass. Cultural i Recreatiba "Nial de la Boubielha"

Torneio de fito - Ass. Cultural i Recreatiba "Nial de la Boubielha"



-Cumo zde algun tiempo beniemos dibulgando ne l site de l'Associaçon, uorgano oufecial, staba terminado pa l die 11 passado (onte), un torneio de dibulgaçon de fito tradecional de la tierra de las ouriges de la maiorie de ls ASSOCIADOS de l'Associaçon Cultural i Recreatiba Nial de la Boubielha.


I assi acunteciu, a la hora marcada alhá stubírun alguns associados i amigos, botórun manos de la cunca i bota de çincadas palantre, alguns mais certeiros outros nien tanto, mas nestes jogos hai ua regla d'ouro, tanto joga l buono cumo l malo, porque l oujetibo ye partecipar, matar las saludades, mantener ua atebidade cultural i receatriba i para alhá de todo nun deixar muorrir-se ua tradiçon, que sendo de muita nomeada ne l praino, se puode ber que bai agarrada para adonde fur un mirandés.


Alguas questones se puoden poner, ua deilhas ye porque nun staba muita giente, you nun sei respunder, mas sei que esta geraçon de pessonas que porqui ándan (fuora de l praino) hai muito tiempo, inda ye ua repersentaçon berdadeira i fiel de "jogar l fito". Nas reglas, joga-lo cumo se jogaba alhá puls sous pais i abós, i ne l que toca al animo i antusiasmo cula mesma fuorça.


Esta einiciatiba, assi cumo l torneio de cartas "çueca " yá feito, ben ne l sentido d'animar mais ls jogos tradecionales andrento de las atebidades de l'Associaçon al lhargo de l anho, i cuntemplar las ganas de muitos associados que áman ls jogos tradecionales, buntade salida ne l'Assemblé Giral.


Quier la Direcion quir l grupo de trabalho para este fin, cuido you, debie ir mais loinge aporbeitar i melhorar pa l Cumbíbio/Jogos de l 1º de Maio i, antegrando-se ne ls jogos pormobidos pul'outorquie. Quedarie assi atamada la falta, la nun partecipaçon de la nuossa quemunidade ne l ambito giral pa l qual ten sido siempre cumbidada.









11/03/12

Ua Telenobela Eidificante



L guion de la telenobela Lusoponte, an cena hai mais de ua década, foi pioneiro ne l uso de l eimocionante "plot" que son las Parceries Público-Pribadas, negócio an que, para eifeitos de maquilhaige ourçamental, l público cuorre ls riscos i, por sue parte (por esso son "parceries"), l pribado queda culs lhucros. La concesson foi assinada an 1994 pul menistro de las Obras Públicas Ferreira do Amaral (PSD), hoije... administrador de la Lusoponte, i rebista an 2000 pul menistro de las Obras Públicas Jorge Coelho (PS), hioje CEO de la Mota-Engil, un de ls maiores acionistas de la... Lusoponte.


Ne l último (?) eipisódio, l atual gobierno (PSD/CDS) paga à la Lusoponte 4,4 milhones cumo "cumpensaçon" pula nun cobrança, an Agosto de 2011, de portaiges na Puonte 25 de Abril que la Lusoponte... cobrou. Na Assembleia de la República, trés sumanas antes de l Die de las Mintiras, l purmeiro-menistro garante que nun sabe de nada. 


Passados uns minutos, contodo, yá sabe, fazendo queston de "deixar claro" que tal duplo pagamiento nun eisistiu. Menos de 24 horas apuis, nun solo l secretairo de Estado de ls Transportes l çmente, rebelando que, afinal, hoube duplo pagamento, cumo la própria Lusoponte l cunfirma, adiantando que nun tenciona debolber nin un céntimo.


Aguarda-se l final, ambora prebisible i, cumo de questume, eidificante: l rapaç casará cula rapaza i todos, PSD, PS, CDS, Lusoponte i Mota-Engil, serán felizes para sempre. I l bilon cuntribuinte pagará de nuobo puls sous crimes.


Manuel António Pina, Jornal de Notícias


[An pertués:



O guião da telenovela Lusoponte, an cena há mais de uma década, foi pioneiro no uso do emocionante "plot" que são as Parcerias Público-Privadas, negócio em que, para efeitos de maquilhagem orçamental, o público corre os riscos e, por sua parte (por isso são "parcerias"), o privado fica com os lucros. A concessão foi assinada em 1994 pelo ministro das Obras Públicas Ferreira do Amaral (PSD), hoje... administrador da Lusoponte, e revista em 2000 pelo ministro das Obras Públicas Jorge Coelho (PS), hoje CEO da Mota-Engil, um dos maiores accionistas da... Lusoponte.


No último (?) episódio, o actual Governo (PSD/CDS) paga à Lusoponte 4,4 milhões como "compensação" pela não cobrança, em Agosto de 2011, de portagens na Ponte 25 de Abril que a Lusoponte... cobrou. Na AR, três semanas antes do Dia das Mentiras, o primeiro-ministro garante que não sabe de nada.
Passados uns minutos, porém, já sabe, fazendo questão de "deixar claro" que tal duplo pagamento não existiu. Menos de 24 horas depois, não só o secretário de Estado dos Transportes o desmente, revelando que, afinal, houve duplo pagamento, como a própria Lusoponte o confirma, adiantando que não tenciona devolver nem um cêntimo.


Aguarda-se o final, embora previsível e, como de costume, edificante: o rapaz casará com a rapariga e todos, PSD, PS, CDS, Lusoponte e Mota-Engil, serão felizes para sempre. E o vilão contribuinte pagará de novo pelos seus crimes.
]

08/03/12

FESTIVAL INTERCÉLTICO

.
FESTIVAL INTERCÉLTICO
.

.
L Festibal Antercéltico de Sendin (FIS), agendado pa ls dies 03 a 05 de Agosto, ne l cunceilho de Miranda de l Douro, yá ten l porgrama cerrado i apersenta astanho nuobas sonoridades face a eidiçones anteriores.
Segundo l diretor de l FIS, Mário Correia, l'eidiçon 2012 de l festibal quedará marcada puls cuncertos de dous grandes grupos de la folk ouropeia, que son cunsidrados berdadeiras anstituiçones musicales i que se aperséntan cun un longo trajeto de permanéncia atiba na frente cultural.
Para alhá desso, an anho de “crise eiquenómica”, l’Antercéltico ganha un die de festibal.
Ls Gwendal, un grupo de la Bretanha francesa, a celebrar 40 anhos de bida i Nuevo Mester de Juglarie, fundados an finales de 1969, de Castielha i Lion, son ls "cabeça de cartaç" de la 13.ª eidiçon de l festibal.
Para alhá destas dues formaçones, çtaque tamien pa la persença de Le Vent du Nord, de l Quebeque.
Ls Assembley Point, grupo que junta musiqueiros i músicas de Pertual, Galiza i Irlanda, stan tamien an çtaque ne l cartaç.
Rialeijo i ls Toques de l Caramulo fúrun ls scolhidos para repersentáren la folk pertuesa.

Mas la França cuntina a ser… l purmeiro !

Angola ye la terceira maior ourige de las remessas d'eimigrantes

Angola yá ye la terceira percipal ourige de las remessas d'eimigrantes pertueses, tenendo sido la fuonte de 147 melhones d'ouros an remessas an 2011, segundo dados dibulgados pul Banco de Pertual (BdP). Nun anho an que las remessas totales de ls eimigrantes se mantubírun quaije eiguales a las de l anho anterior, l muntante ambiado puls pertueses residentes an Angola creciu quaije 10 por ciento. Ne ls númaros de l BdP, las remessas de ls pertueses an Angola stában assi an 2011 yá bastante arriba de las recebidas de çtinos tradecionales de l'eimigraçon pertuesa, cumo ls Stados Ounidos (130 melhones), l’Almanha (113 melhones), l Luxemburgo (68 melhones) ou l Canadá (40 melhones). Inda assi, las percipales fuontes de remessas d'eimigrantes cuntínan a ser la França i la Suíça. Estes dous países repersentórun mais de metade de ls balores ambiados para Pertual an 2011: 868 melhones d'ouros ne l causo de la França, 681 melhones d'ouros ne l causo de la Suíça. Ls países de la Ounion Ouropeia cuntínan a repersentar un pouco mais de metade de las remessas de ls eimigrantes pertueses, mas l balor de las trasferéncias antracomunitárias reduziu-se de 2010 (1413 melhones d'ouros) para 2011 (1354 melhones d'ouros).

Jornal Mundo Português, de 2 de Márcio de 2012.
Ber aqui

[Angola é a terceira maior origem das remessas de emigrantes

Angola já é a terceira principal origem das remessas de emigrantes portugueses, tendo sido a fonte de 147 milhões de euros em remessas em 2011, segundo dados divulgados pelo Banco de Portugal (BdP). Num ano em que as remessas totais dos emigrantes se mantiveram quase iguais às do ano anterior, o montante enviado pelos portugueses residentes em Angola cresceu quase 10 por cento. Nos números do BdP, as remessas dos portugueses em Angola estavam assim em 2011 já bastante acima das recebidas de destinos tradicionais da emigração portuguesa, como os Estados Unidos (130 milhões), a Alemanha (113 milhões), o Luxemburgo (68 milhões) ou o Canadá (40 milhões). No entanto, as principais fontes de remessas de emigrantes continuam a ser a França e a Suíça. Estes dois países representaram mais de metade dos valores enviados para Portugal em 2011: 868 milhões de euros no caso da França, 681 milhões de euros no caso da Suíça. Os países da União Europeia continuam a representar um pouco mais de metade das remessas dos emigrantes portugueses, mas o valor das transferências intracomunitárias reduziu-se de 2010 (1413 milhões de euros) para 2011 (1354 milhões de euros).]

Bózia te l silénço


Bózia te l silénço de tues antranhas que se antrisga an uocos de tu eisisténça; carrancas de remolinos afunilan-se i chupan l sangre que te gorgeia; amorfanha te esse baziu i nun te deixa resfolgar. Ne l respiro de fóia assopra un airico que te upa pa salida... sprende la cilha, zamarra l'albarda i bózia lhiberdade. La bida ye solo ua; scarrancha te i scatrapulha l bibir que se te amostra. Bai, camina...rodilha se te la agonia, arressai-la i segue l beio que te lheba a salida. Agarra l aire que te assopra i bola lhibre de apeias. Hoje ye l die, bolar ye bibir.
Lx,08Mar12

06/03/12

Á mundo!



Faziste-te an sierra
L que era prainada
Ye yegre la ancuosta

I la colheita scassa

Meilha-se-me la fouce
De sgarabitar

Á mundo este
Cun tan malo amar!
Para que me dás sierras
Para you arar!?

You sou de prainadas
Ondiadas de mar

Auga de marés
De mar de çanteno
You sou de prainadas
Cun oulor a feno

Que caminos me dás
Para you caminar!?
You sou de caminos
Cun yerba a medrar

Perdo-me an ancruzelhadas
Nos remissacos mareio
Ando a saber de ls caminos
L mais deilhes nun beio

Cánsan-se-me las ruodas
De tanto chiar


05/03/12

Cunceilho Anternacional: “Las lhénguas nun statales i las nuobas tecnologies de l’anformaçon i de la quemunicaçon”





La Ounibersidade de Abeiro cun la upa de la Associaçon de Lhéngua Mirandesa i la UNED (Ounibersidade Nacional de Eiducaçon a Distáncia, de Spanha) ourganizan un Cunceilho Anternacional suobre las nuobas tecnologies de l’anformaçon i de la quemunicaçon i la sue amportáncia para estas lhénguas arredadas de l poder. Las lhénguas de trabalho son l pertués i l mirandés mas cada participante ousará la sue lhéngua. Además de l mirandés staran tamien outras lhénguas nun statales de la Península Eibérica: l galhego, l sturiano, l catalan, l aragonés i l aranés (lhéngua Ocitana).
Todo esto bai a ser yá na quinta que ben, die 8 de márcio, ne l Departamento de Lhénguas i Culturas (DCL) de la Ounibersidade de Abeiro, na sala 2.1.10. Stará presente la lhéngua mirandesa c’ua palhestra, ua mesa redonda i la apresentaçon de bários lhibros.

Más anformaçones, spreitar nestes postigos:




03/03/12

Até ls anjos tócan la gaita !




Bitrales, Catedral Santa Marie d'Auch (Sul de la França)
1507, obra de Arnaud de Moles


L CIGARRO MATA




CUIDADO
CUN ESSA FUMAÇA

Cuidado cun essa fumaça
Que te stá antrar ne ls pulmones
Lhibra-te anqquanto ye tiempo
Para nun tener cumplicaçones

Hai maneiras de te albiares
Sien ser cun essa fumaça
Porque l que te albia agora
Mais tarde bira an zgraça

Mira qu´essa cousa mata
Acredita na mie reclamaçon
Pudes nun t´aperceberes
Mas quien sufre ye l coraçon

L que ye ua pena
Ber esse coraçon sufrer
Por isso dou-te un cunceilho
Tenes l deber de l proteger

Nun tengo nada cun isso
Mas ye que yá sei l que passa
Yá bi muitos coraçones sufrer
Por causa dessa fumaça

Se te pudires lhibrar deilha,lhibra-te
Ye agora la oucasion
Que ye un fabor que l fais
Al tou probe coraçon

Dirás que nun sós capaç
Dessa fumaça deixar
Mas tu nunca l saberás
Sien pe l menos spurmantar

Bai por mi, mie lindica
Que you sei cumo se faç
Tamien me parecie que nó
I afinal fui capaç

Naide quemanda l çtino
Este nun ancontras mais
Será mais ó menos risonho
Dependendo de l que agora fais

Cortasse-me l coraçon
Quando beio alguien a fumar
Stragando la sue bida
I la pessona a gustar

I quando disso se dá cunta
A als bezes ye tarde de mais
Hai tantos eisemplos no mundo
Nun sei porque nun agarrais

Çculpa-me guapa princesa
Nun tengo nada cula tue bida
Mas ye que sufrerie muito
Bendo-te sufrer mie querida

Tenes ua bida por delante
I un feturo para biber
Nun la stragues cun essa fumaça
Cumo agora stás a fazer

Se isto te puodier ajudar
Que te faga bon porbeito
Que you para t´ajudar
Scuolhi este miu jeito

Sós inda muito nuobica
I mui guapa por sinal
Lhibra-te dessa fumaça
Que te fai tanto mal

Sculpa este belhote
Que stá a puortas de la muorte
Fai, tu cumo puodieres
Que you te deseio muita suorte

You te deseio muita suorte
À miu guapo ramico
I para me çulpar
Deixo-te eiqui un beisico

José António Esteves
Lar de San Jesé Bumioso

02/03/12

Crónica de la prison

FICÇON:



Trataba-se dun home simples, buono, que fui apanhado nas malhas de la justícia. Era assi que ls amigos se dirigian, quando falában del.

Na rialidade el matara ua mulhier. L juiç nun tubo dúbedas. Staba scrito que l crime d'homicídio era punido cun prison. Prison afetiba.

Quando abandonou la prison, depuis de cumprida la pena de dezasseis anhos, Fernando era outro home. Mais amargo porbentura, mais lhoinge de ls outros, sin assi i todo sentir rábia. La pribaçon de la lhibardade, custara-le muita delor solitária, adonde la partilha perdera l sentido i era cuntrariada pul star solo. Eidificara muros a la sue buolta. Eirie reampeçar todo de nuobo. Nesse die de Setembre, quando l sol inda chubie ne l'hourizonte, Fernando sente-se çfalecer, nua solidon que tantas bezes jurara abandonar. Nun relance rebé l passado i sacode cun einergie ls ombros, cumo para se lhibertar daquela carga que tanto l tenie atormentado na prison. Eirie an frente cula bida, cumo prometera a l'adbogada Clara, i esse die chegara.

El crecera de l nada. De família probe, probe cuntinara. Un die conheciu Alice, bendedora de flores na praça. Fazirun prainos, juras, i Fernando sente la bida a sorrir-le. Ende si, l sou sorriso ampeçou a alargar, i solo treminou quando çcubriu que Alice l traíra cun outro home. Matara por amor, defendiu la sue adbogada an tribunal.

Pa l'adbogada Clara, aquel causo, amostrara-le l caráter dun home qu'eilha julgaba nun eisistir. Aqueilha peixon que rebelara an tribunal, la cumbiçon cun que falaba de la felicidade era tocante, nun pula angenuidade, mas subretodo pula berdade que colocaba nas palabras. Acraditara ne l'amor, que l'habie de trair. Dera todo l que tenie a Alice, i eilha todo le roubara, zabafaba el. Era pungente aqueilha berdade frie.

Clara nun rejistiu a fazer-le alguas bejitas durante la pribaçon de la lhibardade. Siempre l'achou resignado, la pena tenie sido justa dezie el. Alice staba muorta, penalizaba-se por esso.

Nesse mesmo die de Setembre, un telfonema de Clara, marcaba un ancuontro agora fura de la prison.

Eilha sabie que tenie sido justa aqueilha defesa, por esso fui gratificante l passeio, al fin desse die de Setembre cul sou ex-cliente.

Valter Deusdado

01/03/12

Ua hortelana na cidade


 



Spertei cun l die ancalamunhado. Ls tius i ties de la meteriologie yá habien falado que se andában a cumponer uas borrascadicas.
Apuis que me zeiunei i tomei l miu cafezico, peguei no çachico que só se usa quando la tierra yá stá fabricada i fui-me al huorto para poner ua manada d´alfaces yá mercadas naqueilhes fabos, para que médren algo anquanto nácen outras noutros fabicos que onte sembrei, habendo assi selada siempre. Las de l soto solo me sáben a rumiacos. Alhá las anterrei sperando que l´auga benira pa las regar.
Bó! Se febreiro fui berdugo, que se puode sperar de márcio!
Bou-me a regá-las, pensei. Este lafrau deste márcio nun há-de fazer cousa cun cousa i alhá se m´amólan las mies alfacicas.
Quando sali bien-se uas manchas yá mais scuras ne l chano, seinha que yá habien caído uas pingarotas. Assi i todo, peguei no regador sien criba i fui-las regando an carreironico, cun téntio, para nun l´apertar la tierra nien las smagar an sue tenreç. Mirei pa l cielo ne l que se bien anubradas negras.
Inda me bou a scabar un cachico adonde se dórun ls bróculos para ber se ls terrones se çfázen cun l´auga i mais debrebe la tierra se cozirá, pensei. Scassamente habie dado meia dúzia de guinchadas yá l graniço me lhebaba para ambaixo la baranda, friu nas mies cuosta que nien l çufino de perro. De graniço passou a auga i esta metiu-me mesmo an casa.
Ui que bien chubidica ben, dixe-le a mie mai, quando cun eilha falaba al telfone! Ende yá chobiu, mai,? percurei-le.
Qual quei? Uas pinguitas de nuite que nien dou para molhar l alcatron!
Anton ls alhos, ls antremoços i las fabas 
cumequiera yá stan spaixaracados, ? percurei-le.
L mais cierto, mulhier! Inda se you pudira botá-le ua auguita als alhos i a las fabas! Que s´amólen ls antremoços, aqueilha caterba que dizes que ye para dar bida a la tierra! Bá, tu ye que sabes de tues labouras biológicas… Las fabas i ls alhos se se sécan, si ye prejuizo!
Si m´anrezino bien por nun poder!
Bá mai, nun bos zapacencieis! Nun bedes que yá faziste tanto an tanto anho!
Puis si!... Que se bai a fazer!?

Agora l sol yá relhuç para un lhado de l cielo, eiqui acerca de Sintra. De l outro, inda medra ua scuridon.
Bou-me a botar mais ua correia al cuorpo para ber se lhebanto mais uns terrones, na sprança que benga mais ua marciada pa ls cozer!
Como se diç, hai que ganhar l almuorço que se quemiu!
Nun stá fácel ganhar l´almuorço assi. Stan agora a dezir na telbizon que fui l més de febreiro mais seco de ls redadeiros uitenta i un anho i las eimages que me chégan son d´ua secura de fin de berano.
Apuis pensei para mi: Carai, milagre que mie mai stéia tan anraibada! Eilha nunca habie bido un més de febreiro tan berdugo!

Certezas



Talbeç un die todo s’acabe
Tengo la certeza desso.

Anton l que ye que m’amporta
Tener certezas ou nó
Se la única certeza que tengo
Ye que nunca hai certezas absolutas ?

Hai certezas
Mas que nun son absolutas.






CAMÍN DE CANTARES VII

.
Tie SAGRARIO DE CABREIRA

Ende stá tie Sagrario de Cabreira cunsante pediu Tiégui.
Todas estas cousas son amportantes para l studo de l mirandés, yá que ye ua lhéngua deribada de l lhatin popular que se falaba onde las legiones assentórun, nomeadamente la VII que tenie l sou sitio percipal acerca de onde hoije ye Leon (Spanha) donde l bino l nome i que fui sede de l "reino de Leão".
Nun bamos a falar de lhéngua nien de stória porque desso solo sáben ls antendidos.


L febreiro yá se fui



L febreiro dastanho, que ye bissesto yá se fui i inda bien, porque a fazer fé ne l que dízen del, i peç que todo s’ancamina, ye mala raça.

Diç al pobo “nun chobendo an febreiro, nien bun centeno nien bun lhameiro”, fui l que acunteciu, este madraço que se finou onte, solo mos trouxe, mais un die, nun anho que to l mundo mos diç que quanto mais depriessa se passar melhor porque só pa l anho dois mil i treze ye que s’afigura que las nubres que mos acúbren, mos dan tantas áfricas se ban ambora. Segundo l que s’oube ne ls notíciarios, i ye berdade i you acredito, la cousa stá feia, l’auga nun ben i todo bira un adil, andonde nun medra nada, nun anche la barriga de ls ganados i buiadas, ls panes i ferranhas biran fenos, las populaçones de las cidades quédan mais dependientes porque naide bibe sien eilha.

I de l que se diç del, nun para porqui, “an anho bissesto, las colheitas cáben nun cesto”, isto quier dezir que mos dou mais un die para quemer de l caixon, para quien l ten porque quien nun la ten, tubo mais un die para oubir roncar las tripas, mas nun mos dou mais tiempo para fazer pula bida.

Bamos a ber se tamien se cunfirma, “se an febreiro stá caliente, pula Páscua bates l diente”, pul menos ls dies fúrun calientes, yá nun falo nas nuites, quanto a bater l diente pula Páscua acá staremos para ber, mas zde yá bos digo, la sabedorie de l pobo ralas bezes s’anganha.





PLANALTO MIRANDÊS

.
Barragens: Miranda do Douro recebe mais de 451 mil euros anuais da EDP
.

La Cámara de Miranda de l Douro bai recebir, de la EDP, 451.212 ouros anuales pulas rendas de las barraiges face als atuales 72.794 mil ouros, dixe hoije a l'agéncia Lusa l persidente de l'outarquia local, Artur Nunes. Segundo l'outarca de Miranda de l Douro, l protocolo assinado ye benéfico pa l cunceilho, yá que se regista un oumiento de receitas na orde de ls 520 por ciento. La Associaçon Nacional de Munecípios Pertueses (ANMP) i la EDP assinórun un protocolo, na segunda-feira, an Picuote (Douro Anternacional), atrabeç de l qual l'eilétrica nacional bai a pagar beluntairamente cinco melhones d'ouros als munecípios cun aprobeitamientos heidroelétricos. “Culas deficuldades financeiras que ls munecípios atrabéssan, l'acuordo assinado ye eicelente i, al miesmo tiempo, traduç-se nua forma de cumpensaçon als munecípios que ténen barraiges heidroelétricos ne l sou termo, tratando-se assi dun ato de justícia", dixe l'outarca. L protocolo assinado detremina, que ls cinco milhones que seran çtribuídos anualmente por mais de 60 munecípios, séian aplicados an porjetos de natureza social, eiducatiba, ambiental, de salude i zambolbimiento regional. "Agora i al abrigo de l protocolo assinado, bamos a fazer un praino d'ambestimientos i detreminar las árias pa l'aplicaçon de l denheiro, para assi justificarmos ls montantes a ambestir", frisou Artur Nunes. L'outarca acrecentou inda qu'estas berbas nun se çtinan al pagamento de las díbedas de l'outarquia, nin para ambestimientos an obras físicas. “Drento deste porcesso, bamos cuntemplar la ária cultural, yá que la cultura mirandesa ye un de ls percipales pedamiegos pa l zambolbimiento eiquenómico de l cunceilho. Inda assi, l'açon social i zambolbimiento local seran outras de la árias a ambestir", acrecientou l'outarca. La cámara de Miranda de l Douro ye la segunda de l paíç que mais beneficia cula assinatura de l Protocolo antre la EDP i de la ANMP, lhougo a seguir a l'outarquie de Montalegre. Naquel cunceilho de l praino mirandés stan anstaladas las centrales heidroelétricas de Miranda de l Douro i Picuote, sendo qu'esta última acaba de sofrer obras de reforço de poténcia ourçadas an 157 milhones d'ouros.