La Beiga de Riu d’Ounor i ls caretos

.

Yá un tiempo que la Beiga traie cun eilha ua cunsemiçon que medraba de die para die! Nunca fui mui dada a essas cousas, sobretodo an tiempos de Júnio. L mais de ls arrepelones, aradelas i scabicos yá tenien passado i agora era solo mimos: auga cun fartura, regalo de mirar l fruito a medrar a uolhos bistos, i las patatas que yá éran cumo necras, fazien-le cuçquinhas quando l sol se lhebantaba i le calcie la piel inda fina i eilhas se rien cun aqueilha risica bouba de patatecas tenracas. A la Beiga lhembra-se-le cumo hoije la purmeira beç que le biu l calantriç angurriado i arredundado cumo gogos de la ribeira. Patatas esto?! Nada. Amaricanices! Cousa d’homes. Inda se fússen castanhas!
Yá binte milhones d’anhos que l’auga de l riu, que inda nun se chamaba d’Ounor, la tenie puosto alhi. Leba por leba, mundiada por mundiada, grano por grano, camada por camada. Puode-se dezir que fui ua beiga que bieno de la cucruta de ls cabeços i agora era ua baixa. Inda ls homes nun stában ne l culo de ls dinossauros, quantas mais de la pita i yá eilha daba yerba para muito ganado muntés. Muito caçcanhete la pisou, muita boca la paciu i muito culo la stercou: cagalhones, buostas i caganetas de la melhor spece. Un berdadeiro regalo pa la salude.
To ls uolhos d’animal bibo que la bíssen, era pali que fazien andar las sues patas. I uns poucos d’uolhos la bírun! Uns para pacer, outros para caçar ls que pacien i outros como las paxarinas i abeilhas para beisar las sues froles.
Apuis un die, parece que fui onte, ls homes bírun-la pula purmeira beç… que baque le dou, a eilhes, als homes! Inda ls stá a oubir! Nien falar sabien. Parecien grunhos.
Podie cuntinar a cuntar la cuonta mais debagar, mas bou a gaçpiar mais un pouco. Resumindo: siempre houbo uolhos solo para eilha: la Beiga de Riu d’Ounor.
Un die benírun a eilha ls caretos, trajados cun sues quelores floridas i sues maçcarilhas pintadas. Fui cumo ua maldiçon. Agora era para eilhes que to ls uolhos mirában… Soubo pula purmeira beç l que ye l’ambeija. Gustarie de tener patas lhebes i ua choupa, i fazer todo l que fázen ls caretos. Maluqueiras i boubices que nun sírben para nada. Malditos caretos. Maldita seia la sue magie…