30/04/10

AUGA ou CHUBA ?

Cumo sou nieta i sobrina, filha tamien, de lhabradores ou antigos lhabradores para quien essa « auga » que caie de l cielo siempre tubo la mais grande amportáncia, puodo-bos dezir que a mi tamien me parece que siempre oubi muito ls mius cunterráneos i familiares dezir, por eisemplo an Sendin :

- «L outro die, inda caiu ua auguita mas fui pouca cousa, palabra d’honra !»
ou anton :
- « Inda caiu ua auguita bien buona ! »

I parece por acaso que, cada beç que ye possible, ye la palabra « auga » que las pessonas gústan de ampregar, talbeç inda mais que an Pertués mesmo que tamien se diga nesse idioma :
- «Está a cair água »
- «O céu está encoberto, vamos ter água » (Nua lhéngua cumo l francés, mesma cousa : « … on va avoir de l’eau » anque se diga tamien muito : « … on va avoir de la pluie »)

L que puode haber lhebado anton ls Mirandeses a gustar mais de ampregar ne l die a die la palabra « auga » que la palabra « chuba » (« chuba » que ben antretanto dua palabra que tamien eisistie an lhatin clássico : « pluvia ») ?
Rezones de orde fonética i tamien semántica ne l final de cuontas : la palabra « auga » ye mais rápida i mais fácele de pronunciar i de antender tamien, i mais agradable por acaso al oubido…

Mas essa nun ye ua rezon bastante para cunsidrar que ye neçairo scluir ua beç para todas ua palabra cumo « chuba » de l bocabulairo mirandés. Antes pul cuntrairo cumo bamos a ber !

Podemos antender que para traduzir an mirandés ua frase cumo esta que ancuntrei aqui mesmo na anternete «Como reaproveitar a água da chuva em residências?” seia possible dezir assi i todo : « Cumo reaprobeitar (ou simplesmente aprobeitar)… l’auga (Mas que auga eisatamente?)… l’auga de la chuba (L mais poético serie dezir antretanto : de l CIELO subretodo para pessonas muitas bezes mui sensibles an relaçon a la relegion cumo puoden ser ls Mirandeses !)

Mas hai casos an que la palabra «chuba », tamien an mirandés, ye andispensable i para dar probas bou a dar dous eisemplos (i cumo estes poderiemos dar mais):

- Cumo traduzir por eisemplo la designaçon de « Chuva ácida » que se usa muito an pertués hoije an die (An francés tamien : « pluie acide » !) cun outras palabras que desta maneira : « Chuba ácida » ?
- Ou tamien esta frase : « A chuva é um fenómeno meteorológico que consiste na precipitação de gotas d'água ». You neste caso, solo beio ua traduçon possible : « La CHUBA ye un fenómeno meteorológico que cunsiste na precipitaçon de pingas d'AUGA ».


Hai que dezir la berdade : serie un nó-senso total repetir nesta frase la mesma palabra « auga », l que significarie que nós ls Mirandeses seriemos ancapazes de poner la Lhéngua al serbício de las ciéncias i de la modernidade … quedando anton cumpletamente agarradicos a un mundo inda muito mediabal… aquel anfeliçmente que solo cunhecírun muitas bezes ls nuossos antepassados ! Resta a saber se ye esso l que queremos ?
You nó !

1 comentário:

Unknown disse...

Cuncordo i penso que ye assi que debemos poner l porblema. La utelizaçon de las palabras "chuba" i "auga" an mirandés! Las palabras eilhas solas pouco ou nada dízen.
Bun trabalho Ana.