Lhienda i tradiçon de San Balantin

Un pouquito por todo l mundo, comemora-se ne l die 14 de Febreiro l Die de San Balantin, mui coincido tamien cumo l die de ls cumbersados (namorados). Mas quien fui San Balantin i porque ye que este santo i mártere Romano stá lhiado a esta tradiçon i birou l patrono de ls cumbersados? Fui l que you percurei siempre saber, cuido que cula maiorie de las pessonas assi acuntece.
Amporta çtacar que las comemoraçones de l die 14 de Febreiro cumo l die de ls cumbersados i de San Balantin, ten bárias splicaçones. Uas de tradiçon crestiana, outras de tradiçon romana i pagana.
L’eigreija cristiana acuolhe trés santos cul nome de Balantin, mas aquel que lhieba la lhigaçon als cumbersados cúidan ls antendidos tener bibido ne l seclo III, an Roma, i que se morriu cumo mártere ne l anho 270. Cunta tamien la lhienda que San Balantin antes de ser santo fui cura crestiano al tiempo de l Amperador Cláudio II, que cula gana de arrincar un eisercito romano grande i fuorte, proibiu ls casamientos de ls moços, yá que poucos éran ls que íban a las suortes, i nanhun s’ouferecie cumo boluntairo pa la tropa. Esta lei amperial fizo cun que l cura Balantin se reboltasse i fizo muitos anlhaces a las scundidas. Para mal de ls sous pecados, que ls curas tamien ls ténen, nien ls casados fúrun capazes de l salbar. Çcubierto, preso, maltratado i por cundenaçon quedou sien la cabeça ne l die 14 de Febreiro ne l anho de 270. Assi cumo muitas outras lhiendas, tamien esta ten bariantes que le acrecéntan algo a la stória. Ua deilhas ye que anquanto staba ne ls calhabouços, Balentin era besitado pula filha de l xefe de l calhabouço a menudas bezes, cun quien falaba muito i de quien se birou mui amigo. Ne l die de la sue muorte (die 14 Febreiro), antes de ser lhebado pa l terreiro de la bergonha, deixou par’eilha un scrito adonde dezie: “De l tou Balantin.” Ampeça eiqui la tradiçon de scritos antre ls cumbersados, que se mánten até ls dies de hoije.
La lhienda de tradiçon pagana armana-se cula stória de l mártere crestiano, ua beç que na Roma Antiga, se comemora ne l die 15 l Festibal Lupercalia, que ne l caléndairo romano, era al mesmo tiempo l ampeço de la Purmabera. An biesperas desse die, éran puostos an cacharros scritos cun l nome de rapazas romanas que çpuis cada rapaç los íban a tirar. Assi sendo era tradiçon que l nome que le salie an suorte era la sue cumbersada anquanto duraba l festibal, ou até podie ser l anho todo.Quijo que la crestianizaçon eibolutiba de ls questumes romanos, la fiesta de la Purmabera benisse a dar lhugar a las comemoraçones an honra de San Balantin.
Cul passar de l tiempo, l 14 de Febreiro quedou assinalado cumo la troca de mensaiges amorosas antre ls cumbersados, subretodo na Anglaterra i an Fráncia. Alguns anhos apuis ne ls Stados Ounidos, adonde la tradiçon stá mais afeita, ua beç que ls scritos de San Balantin yá éran bendidos ne l ampeço de l seclo XX.

Ne ls dies de hoije ye comemorado an muitos países de l Mundo, cumo ampurron para que ls cumbersados i casados ouferecíran cousas.
An Pertual este die nun queda de fuora nien deixa la tradiçon morrer-se. Aporbeítan ls cumbersados i cumbersadas, tius i ties, para nesse die tener géstios i fazer festicas que ne l sou die a die nun se fáien.
Ua frol, un regalo, un ambite, por bien pequeinho que seia, nesse die ye grande i quantas bezes çculpa para un die ou nuite bien guapa i maior que las outras.
Que buono serie que San Balantin spargisse este ferbor l anho anteiro.