04/10/07

Fazi

zeinho

-Então o que fizeste hoje na Escolinha?, preguntei-le you hoije al miu garoto, an grabe, nun fura l causo de la mai oubir i benir cun las licantinas de “não te ponhas com mirandesadas, que o menino ainda é pequeno e depois confunde-se”...
- Fazi um desenho!, respundiu-me el, de riba de ls sous 4 anhos.
- Vês?! Eu bem te digo! Tu confunde-lo com o Mirandês e depois o menino fala mal!
Nó! Nun fala mal! Ls garotos sáben más do que l que un pensa!
Quando l garoto me diç “fazi”, nun quier dezir que fale mal ou que steia cunfundido. Quier dezir l cuntrairo. Quier dezir que el yá ye duonho i senhor de la strutura de la lhéngua.
L lapantin yá sabe, sien naide lo haber splicado, sien libros, sien eisercícios – sien saber que l sabe -, que pra falar de l passado cun l berbo fazer, que acaba an er, ten que mantener l radical – faz – tirá-le la terminaçon – er - i acrecentá-le la zinença de la segunda cunjugaçon, pertérito purfeito, purmeira pessona, singular – i.
Cun 4 anhos, solo de oubir ls outros!
Nun ye ua ouparaçon pouco peca para un garotico tan pequeinho, mas el fai-la. Todos ls garoticos la fáien, nun ye por ser l miu, que you nun sou crujo, inda que l fura, buonas rezones tengo para isso, que ls mius si son, an berdade, ls más guapos!...
Assi tamien yá you antendo más bien que l Mirandés haba pudido bibir tantos cientos de anhos sien scuolas, sien scrita, sien gramáticas....
Assi tamien you beio más bien cumo tenemos las lhénguas tan fondo acá drento i cumo son eilhas que mos ancúrtian ou mos alhárgan – mos fáien - l mundo...sien percisar de radicales, zinenças nien pertéritos purfeitos – ó ampurfeitos – para nada, ouxalá puodamos oulhar pa l feturo i dezir que ye más que purfeito....

Ah, yá me iba squecindo! Stá buono de ber que l que l miu garotico inda nun sabe ye que l berbo Fazer ye eirregular an Pertués, nun sigue la regla geral, i por isso “fazi” nun respeita la gramática.
Mas anda que, para essa i para las outras eirregularidades de la bida, inda le ha de chegar bien l tiempo, assi haba – ou haia! – salude i coza l pote.

2 comentários:

AF disse...

Bien fazi(do) ... bien screbido.
Si ten rezon la tue mulhier, que a mi, quando tenie quatro anhos solo me falában an mirandés i, mira, quedei todo ambaralhado. I, mirando al para trás nien sei cumo nun quedei cun ua pierna mais cúrtia que outra i cun ua fogaça nas cuostas. Agora yá antendo porque mie mai andaba siempre a dezir «l garoto ye spierto», ye que tenie la manha de nunca dar erros ne ls ditados an... pertués.
Rialmente ls garoticos nun ténen capacidade para çtinguir pertués de mirandés... sabe Dius çtinguir l pai de la mai...
L bilhenguismo adquire-se nessa eidade que, apuis... chapeu. Se calha un die de manhana ls garoticos ban-se a anrabiar culs pais por bias desso.
Tu bai-le botando uas mirandesas, nien que seia a las scundidas, que armar guerras nun ye cousa buona.

Ana disse...

Nun mos podemos queixar. Que l mirandés seia parecido cun l pertués tamien ye ua bantage. De la mesma maneira que tamien ye ua bantage que lhénguas cumo l francés, l eitaliano, l castelhano, l galhego, l catalán i nun sei que outras lhénguas antre las quales tamien l pertués i l mirandés , todas eilhas de ourige lhatina, téngan semelhanças antre eilhas. Ye esso que faç cun que nun seia mui defícele mas pul cuntrairo rápido até daprendé-las. Ye ua bantage que nun ye pequeinha se pensarmos bien .
Claro que ye bien mais cumplicado daprender lhénguas cumo l chinés ou l japonés por eisemplo ou cumo l inglés ou l alemán até.
Hai un lhenguista francés, Claude Hagège, de la Ounibersidade de Poitiers i que fala ua quantidade de lhénguas ampressionante (Mais de binte i lhénguas mui ralas até), que diç que l que custa mais ye ampeçar a daprender las purmeiras lhénguas… Mas depuis quanto mais lhénguas ua pessona sabe, menos cústan d’aprender nuobas lhénguas. Hai que spormentar tamien anton!
Muitos cumprimentos.