06/01/12

Die de Reis ou ...


... Camelos no Praino i lheinha de Santo Antonho

Ajuntában-se no meio l lhugar manhana cedo. Uns traien calagouças, outros maromas, angrideiras, i outros até troçadores nun fura pori aparecer dalgun trampo más fuorte pedir dientes afilados an beç de machadas, por bien grandes i pesadas que fúran. Era assi todos los anhos, nebasse ou fazisse sol, cun cenceinho ou merujeiro i aquel anho tamien assi se cumprie la tradiçon. Serien por ende uns trinta, solo los que yá habien pagado l bino, fuora la garotada que tamien iba para ajuntar menudas i arrastrar galhas até los carros a cargar. Al final de la jornada poderien cuntar cun bino i antremoços, cun suorte cada un roubarie tabafeia ou chouriça para fazer la rambóia serano adrento. Los mardomos botórun senténcia:
- Ei rapaziada! Hoije bamos pula lheinha para Adil Cunceilho i los cepos serán l que sobra de l castanheiro de Tiu Sabastian, l que se secou na carreira de los nuobe. Ála! a camino que la carga ye acerca i l santo nun puode apanhar friu!
Los dous carros, a las bezes más cunsoante las personas de l juntouro, eran puxados pula mocidade: dous a sigurar la cabeznalha i los outros, aparelhados por cuorpo ou eidade, fazien fuorça an stadulhos fuortes que donde an donde eran atados a la maroma que salie de la cabielha, cual sobeio capaç de acorrear ua buona meia dúzia de juntas. Cada un aguardaba l die cumo se dun eisame de abaluaçon de tempra se tratara porque amostrar la fuorça, l génio i la manha era ua maneira de marcar campo i proua no meio de tanto macho.
An menos de dues horas yá habien tornado al terreiro no meio l lhugar cun la carga pronta, los carros quedarien para çcargar apuis de almuorço porque l báfio a pata i botielho salie por chupones i telhados adonde las teilhas se arralában anriba de la chilha, más folhin que madeira afumada i l stómado apuis de tanto rodion yá se iba colando a las costielhas. Habie que aporbeitar porque outro botielho solo l die de la fiesta! De tarde trairien los cepos i a la hora de las trindades l lhume tenerie que quedar pronto a chiçcar.
Era no die de reis, un die que nien era santo nien lomeado, mas que traie agarrada la tradiçon de los reis magos: dar lhembráncias i outras comenéncias, modernices para se gastar l que un nun ten. Cul tiempo, i cumo inda hoije se fai an Spanha, passou a ser neste die la oucasion de dar las prepinas i dalgua anzona para ninos, mercada an Mobeiros ou na feira l Naso.
Apuis l almuorço i de haber passado la manhana na jóldia cula mocidade a lheinha, batírun a la puorta. Siléncio!
- Antrai! quien ye? Preguntou mie mai. Nada!
- Bai a ber quien ye rapaç, anquanto you acabo de amanhar l lhume nun baia pori dalgua persona benir cun friu.
Mal botei l pie fuora de la cozina i ambiquei l mirar acuontra la puorta na outra punta de l corredor, bi un selumbron na buraca l gato, abri la puorta debagar, mirei pa riba a ber se bie dalgua persona, mas nada, solo bi l que habien deixado na soleira: un cabalhico malhado, de lhata, anriba de quatro ruodras negras. Bó!! i l que serie aquilho? Quien lo haberie deixado?!?! lhougo a mi que nunca habie tebido cousa tan delei para morar. Anton agora los Reis tamien andában porqui por este fin de mundo que quaije nien camino para altemobles tenie para poder antrar i salir deilhi? Botei-le la mano debagar, meio cun miedo que se scachasse, mirei-lo de lhado, de frente i por trás, peguei na cordica agarrada al cachaço i lhebei-lo de rede a rodar no cimento de l suolo pa la loija nistante andonada na squina de l scanho. Benie l cabalho, i l rei? pensei, se calha habie quedado perdido cun sou camelo no termo que arrodeaba l lhugar porque esse bicho más aquestumado a la arena por cierto quedou mareado nalgua caleija por bias de tanta piedra, anterrado no lhodaçal ou cun miedo de resbalar no carambelo al absedo, trés buonas rezones para afastar essa becheza de l Praino, adonde nunca los bi, ou será que andan çfraçados cumo no antruido?

3 comentários:

Tiégui disse...

Quandu vi "Reis" y "lleiña" ya sabie que yêras tu l'habiês screbidu :p Que sol'un Cicuiranu pudie screbir aquissu !

Mas sera mesmu que si furun hoije ?

Abraçu

Abelhon disse...

ban no deimingo ... la fiesta tamien yá nun ye a dieç, bai a ser a treze i catorze:)

leonardo antao disse...

Buonas nuites Abelhon,

Parabienes por este testo, que me parece dua einorme riqueza lhenguística, relacionada culas tradiçones de la fiesta de ls Reis, porque pon an relebo l trabalho an eiquipa, an ounion, an alegre cumbibéncia de berdadeira família mirandesa.

Un abraço,
Leonardo.