07/12/08

Chichas





“De las las chichas, la de canhono, de las abes, la perdiç subretodo la de l paçpalhaç, mas se l cochino bolasse nun habie nanhua que la armanasse”.

Ora ye causo para dezir, a quien tu l dizes... Este dito - bien afamado alhá pa ls mius sitíos adonde me criei i bien desta temporada, porque ye agora que se fázen las matáncias de ls cochinos - an nada me ye stranho.
Nun hai nanhun mirandés que squeça ua matáncia de cochinos, cuido you, era i inda ye un die de fiesta, adonde s’ajuntában parientes, bezinos i amigos, un die farto, un die que marcaba muitas bezes l tiempo de scasseç que se sentie an casa i nas famílias para un tiempo de fartura.
Apuis de l die de matáncia de ls cochinos, ls chichos i la marrana, ne l fumeiro las tabafeias, chabianos, bocheiras, chouriças, chouriços, salpicones, butielhos, oureilhas, pies i patas, las costielhas, ls touçinos i ls persuntos cumponien ua cozina por mais probe que fusse. Era fartura.
L caldo de berças serie adubado cun unto, las patatas cozidas regadas cun chicha rejada, l pastor, buieiro, cabador i serrador lhebárien na cerrona un cibo de chicha para poner anriba de l caruolo de pan. Ls beiços de ls garoticos andárien untados cumo andán ls d’agora cun chocalate.
L dito fala na chicha de canhono, de perdiç i paçpalhaç, mas quien quemie canhono i de las outras cumo se quemie la chicha de cochino? Solo se fusse fidalgo, i esso nun éran las pessonas de las aldés mirandesas nien ls sous filhos, que botában las cuontas a quantas andában ne l anho.
La chicha de cochino era i staba an todo l que era quemido, cruda, assada ou cozida, cul prato cheno ou assi assi, era reina i senhora. Ralas bezes era çtronada pur uas lhaçcas de bacalhau ou uns rabos de polbeira. Naide l'anfastiaba i éran poucas las casas anqueilha criaba ranço.
Matar ou nun matar cochino staba to la çfrença dun passar bien ou mal l anho. An Zenízio, onde i quando me criei quaije to las famílias matában cochico, era assi ua aldé remediada. Porque se fazie por cebar-los to l anho, na maiorie de las casas quando se fázien las matáncias de ls cebados yá se habien mercado ls lharegos.
La caldeira de la bianda para eilhes era feita to ls dies ne l mesmo lhume, cumo se fazie l caldo ne l pote para cenar.


4 comentários:

franciscobelharino disse...

Buonas nuites Faustino,

Si arranjeste un fumeiro baliente i las tabafeias stan mesmo al modo.Solo ye pena la bara nun ser de freixo i aqueilhes baraços de ls fardos tamien éran bien scusados, mas las cuordas i las baras yá nun stan tanto a la mano. Cumo dezie l´outro teniemos qu´andar cul tiempo.
Un abraço do amigo Francisco

Tiégui disse...

TAAAABAAAFEIIIIIAS :D

Tabaguapas cum you dezie de pequeinho...

faustino.antao disse...

Oulá Tiégui

Que buono ber-te porqui.
Mas se dezies tabaguapas de pequeinho, nun t'anquemodes, porque ténen muitos nomes, son tabaguapas, tababuonas tabasaborosas, taba de que se puoden quemer siempre, taba de quien gusta muito.

Anté lhougo
Un abraço arrochado
Faustino

Tiégui disse...

Si, you achaba bien stranha essa palabra i dezie tabaguapa purque nun m'apercebie purquei se chamarie tabafeia !

Al unico de feiu que pudien tener yera quando pingaban aquel unto.

Ya hai bien tiempo que nun beio assi uas baras bien chenas. Sabeis que you bie los mius abos a faze-l fumeiro ? Lembro-me de ber miu abo a curta-l pan p'ua bacia i açpuis acho que butaban un molho pur'an riba mas ya nun sei bien héhé

Abraços.