16/12/09

La garotica de las cerilhas


Que friu! Caíe la niebe i caíe la nuite. Era l die de Cunsoada. Ne l meio de l friu i de l scuro, ua garotica passou por la rue cun la cabeça i ls pies znudos.
Tenie çapatos quando saliu de sue casa; mas nun le habien serbido muito tiempo. Éran uas alpergatas grandes que sue mai yá habie traído: tan grandes que se le çcalçórun i se le perdírun quando se afressurou a atrabessar la rue para que nun la apatolhássen las carruaiges que passában.
La nina iba, anton, cun ls pezicos znudos i yá burmeilhos i azules de l friu; lhebaba ne l mandil, que yá staba mi zlido, alguas dúzias de caixas de cerilhas i tenie ua na mano para la amostrar. L die staba a correr mi mal: naide habie mercado cerilhas i la nina nun habie ganhado ni un çton. Staba chenica de fame i de friu, i parecie un rodilho. Cuitadica! Las farrapas de niebe pousában-le ne l pelo ruço, cumprido i grifo que le caíe pul cachaço; mas eilha nun pensaba ne l pelo. Bie relhuzir las lhuzes por las jinelas; l cheiro de ls assados reçumaba por todo l lhado. Era die de Cunsoada i era nisso que eilha pensaba.
Parou-se nua praça i acrucou-se nun cantico antre dues casas. L friu temaba cunta deilha i ponie-le las manos i ls pies angaranhidos; mas nun se astrebie a aparecer an casa; tornaba cun las cerilhas todas i nien sequiera ua moneda. La sue madrasta habie de le dar poucas!... i inda porriba an sue casa tamien fazie friu. Bibien ambaixo de un cabanhal i l biento assopraba de to ls lhados, inda que las más grandes frinchas stubíssen tapadas cun palha i farrapos bielhos.
Tenie las manicas atrecidas cun l friu. Ah, cumo se cunsolarie se se pudira calcer cun ua cerilha! Se se astrebisse a sacar solo ua de la caixa, a chiscá-la na parede i a calcer ls dedos! Sacou ua. Tchiçc! Cumo almiaba i cumo ardie! Botaba un lhume claro i caliente cumo la ua belica quando la arrodiou cun la mano. Que lhuç tan guapa! Pareciu-le que staba sentada ambaixo de un chupon grande de fierro, anfeitado cun bolas i cubierto cun ua xapa de lhata a relhuzir. Ardie eilhi l lhume de ua maneira tan fermosa! Calcie tan bien!
Mas todo se acaba ne l mundo. La garota stendiu ls pezicos para ls calcer tamien, mas l lhume apagou-se: yá solo tenie ua puntica de la cerilha na mano. Chiçcou outra, que ardiu i relhuziu cumo la purmeira; i eilhi, adonde la lhuç dou na parede, fizo-se tan traspariente cumo un beu. Pareciu-le ber ua sala cun ua mesa tapada por ua toalha branca rebrilhosa, cun lhouça fina adonde staba un perú assado cheno de trufas donde benie un perfume formidable. Oh que surpresa! Oh que felcidade! Nistante le pareciu que l perú saltaba de la trabiessa para l chano com l garfo i la nabalha spetados na peituga, i rodaba anté chegar als sous pezicos. Mas la segunda cerilha apagou-se, i nun biu más nada diante de si que la parede mociça i frie.
Chiçcou outra cerilha. Pareciu-le anton ber-se sentada cerca de un formidable Persépio: era más rico i más grande que to ls que habie bido naquels dies nas montras de ls más ricos quemércios. Mil lhuzes ardien nas arbolicas; ls pastores peç que se mexien i se le daba la risa par’eilha. Anton, ancantada, alhebantou las dues manos, i la cerilha apagou-se. To las lhuzes de l Persépio chubírun i eilha antendiu anton que éran solo las streilhas. Ua deilhas passou, riscando ua lhinha de fuogo ne l cielo.
- Isto quier dezir que alguien se murriu – pensou la garotica; porque sue bó, la sola que habie sido buona par’eilha, mas que yá nun eisistie, le habie dezido muita beç: “Quando se cai ua streilha, chube-se ua alma anté l trono de Dius”.
Inda chiçcou outra cerilha na parede, i pareciu-le ber ua lhuç relhuziente, cun sue bó ne l meio, delicada i cuntenta.
- Bozica! – boziou la garota – Lhieba-me cuntigo! Quando la cerilha se apagar yá sei que nun te beio! Bás a zaparcer cumo l chupon de fierro, cumo l perú assado i cumo l Persépio tan guapo!
Apuis astrebiu-se a chiçcar l restro de la caixa, porque querie mantener la eiluson que bie a sue bozica, i las cerilhas spargírun ua claridade mi biba. Nunca sue bó le habie parecido tan grande nien tan guapa. Caçou la garota ambaixo de l braço, i las dues chubírun-se pul meio de la lhuç anté un sítio tan alto, que eilhi nun fazie friu, nien se sentie fame, nien tristeza.
A soutordie, la garotica cuntinaba sentada na squina antre las dues casas, cun las faces burmelhicas i ua risa ne ls beicicos. Muorta, muorta de friu na nuite de Cunsoada! L sol almiou aquel delicado ser eilhi sentado cun las caixas de cerilhas, ua toda ardida.
- Quijo-se calcer, cuitadica! – dixo alguien.
Mas nadie puodo saber las cousas fermosas que habie bido, nien an meio de que resplandor habie antrado cun sue bó belhica ne l Reino de ls Cielos.



H. C. Andersen
The little match girl (adaptado)


Cumo hoije spertemos cun ua nebada baliente I nun houbo scuola, a mi lhembrou-se-me esta cuonta, que me gusta muito, i cumoquiera que bós tamien yá coincíades. Mas nun fai mal, calhando inda nunca la habiedes lido an Mirandés, i nun me parece mal para cuntica de Natal.
Falando an Natal, inda nun bos Lo deseio feliç, que siempre ye maneira de me aponer a benir acá outra beç.

Ah, i pra quien le gustar más ber que ler, poude ber muita berson de la cuonta ne l YouTube, la que más me gusta a mi ye esta, mas teneis muito por adonde scolher.

1 comentário:

Ana disse...

Li essa cuonta an francés quando era pequeinha i acho que até me fizo chorar.
Mas, Alfredo, nas bersones que cunheço nun ye un perú que la garotica bé i eimagina ne ls sous suonhos mas un ganso…

Esto faç-me pensar que nestes dies bou you a saber tamien dun perú que yá ancomendei pa l die de Natal…
Stan cumbidados tamien ls que scríben neste site. Bonda abisar-me un tempico antes.

Un Bun Natal… cun ou sien niebe.

Ana Maria Fernandes