02/10/08

Mosteiro de Moreiruola






Para abibar ls coincimientos de alguas de las palhestras de Amadeu Ferreira, neste Berano besitei l Mosteiro de Moreruela, tirei estes retraticos i ambestiguei un pouco de la sue stória, na besita que cuntinuei por Leon, Oviedo, Gijon i Avilez.
Insa que atualmente se ancontre an ruínas, yé cunsiderado un de ls grandes sponientes de l Património Cultural de la porbíncia de Zamora.
Nas stórias eiclesiásticas aparece cuomo purmeiro mosteiro cisterciense na Península la Granja de Moreruela, na probíncia de Zamora (Spanha). Estes monges de cister fúrun atibos colonizadores de las tierras de Zamora i de l nordeste Transmontano i Alto Douriense, cuntribuindo pa l porceso spansibo mediabal de ls seclos XII i XIII.
Al lhargo de seclos este mosteiro tubo ua bida fluoreciente, acabando ne l seclo XIX por bias de la sporpriaçon i çtruiçon de bienes relegiosos.
Para antender las ruinas de l Mosterio de Moreruela, tenemos de arrecular a la segunda década de l Seclo XII, anté l anho de 1131 quando chegórun a Moreruela ls monjes cistercienses Sancho i Pedro, que cun l apoio de i rei Afonso VII ampeçórun un grande zambuolbimiento eiquenómico, spritual i admenistratibo dun amportante domínio territorial.
L Mosteiro fui custruído ne l final de l seclo XII, an stilo románico i, mais tarde fui ampliado cun eilemientos de transiçon pa l gótico, cumo ls arcos apuntados i las bóbedas de ougiba.
An 1981 Maria Isabel Alfonso Anton publicou l capítulo segundo de la su tese doutoral "Penetración de Cister en la Península" suobre l Mosteiro de Moreruela nos seclos XII a XIV i subre la colonización cisterciense an la Meseta del Duero.
L moderno coincimiento de l Mosterio, a la scala Nacional spanhola, debe-se als trabalhos realizados por Manuel Gómez Moreno, ne ls pormeiros anhos de l seclo passado, que fúrun publicados cun l títalo: " EL PRIMER MONASTERIO ESPAÑOL CISTERCIENSE " ne l Boletín de la Sociedad Española de Excursiones, Madrid, Mayo de 1906 i, apuis ne l " CATALOGO MONUMENTAL DE ESPAÑA. PROVINCIA DE ZAMORA", Ministerio de Instrucción Pública y Bellas Artes, Madrid 1927 i dentro de la Porbíncia de Zamora fui dado a coincer por Ursicino Álvarez Martínez en la rebista lhiteraria semanal " ZAMORA ILUSTRADA ", Zamora, 21 de Março de 1883.
Fui la grande stória deste Mosteiro de Moreruela que mos lhabrou la ambaliable riqueza de la nuossa lhéngua mirandesa.
Para nun deixar perder essa riqueza, nós ls que cuntinuamos a screbir no Froles Mirandesas, cuntinuamos a rucecitar la stória de Moreruela i a anriquecir i a renascer la nuossa querida lhéngua Mirandesa.
Leonardo Antão



8 comentários:

Ana disse...

Esse mosteiro de Santa Maria de Moreruela fui puls bistos la purmeira abadie que la orde de Císter fundou an Castilha cumo se puode ler tamien ne l artigo screbido an spanhol i cunsagrado a essa orde na Wikipédia: « Al empuje expansionista de san Bernardo de Claraval y al interés personal del rey Alfonso VII de León y Castilla se debió la fundación en 1133 del Monasterio de Santa María de Moreruela (Zamora), la primera abadía cisterciense de Castilla, a la que siguieron otras más”.
Todo esto mos cumbida, Amigo Leonardo, a ir a ber nós tamien un die esse monumiento que queda tan cerca dessas nuossas tierras de Miranda i que faç parte de ls 762 que fúrun fundados pula mesma orde: de la Scócia até la Tierra Santa, de la Hungria ou la Lituánia até Pertual, sien squecer la França adonde todo talbeç tenga ampeçado: Cîteaux, Clairvaux (“Claraval”, an spanhol i an pertués), Paris i bien, bien, mais outros sítios.
Que mais desear anton senó: “uas buonas biaiges de çcubierta a todos!”… biaiges que podemos tamien ampeçar lendo i mirando para estes retratos cumo estes que mos aperpon, Amigo Leonardo, i que mos projétan a todos, mesmo que seia durante uns segundos, ne l tiempo cumo ne l spácio…

leonardo antao disse...

Amiga Ana:
Fico muito cuontente an berificar que tu acresçanteste ua buona parte de stória a este miu testo i, que ls retraticos “mos projétan a todos, mesmo que seia durante uns segundos, ne l tiempo cumo ne l spácio…”.
Quando andaba a tirar esses retratos, saliu ua Tie espanhola de ua casica que está ancostada a ls ruinas de l Mosteiro i perguntou-me porque estaba tan anteressado an tirar-le tantos retratos, yá que estaba tan sbarrulhado.
Ampecei a explicar ls motibos, “eiqui neste spácio, hai muitos anhos atrás, dizan ambestigadores de la lhéngua mirandesa, (cuomo Amadeu Ferreira) que tenie nacido i crecido la lhéngua mirandesa, que se fala ne l nordeste de Pertual..”. La Tie yá nun me deixou falar mais.
De l que dixo eimocioneu-me quando referiu que tenie sido un de ls mais amportantes mosteiros de la origen de la cibelizaçon galaico-leonesa-pertuesa..., que l meti delor olhar para aqueilhas amponentes paredes, jenelas i puortas..., onde só bie la l que restou de la çtruiçon de la biolênça de la gatunaige de las guerras.
Inda falou de las sues bacas que andaban eili no pástio, de ls sous trabalhos na agricultura, de las sues delores i a la sue fame, nalguns de ls anhos de bida.
Muito oubrigado Ana, porque me fazieste relhambrar la Tie espanhola, que me pediu que por antermédio de la nuossa querida lhéngua mirandesa fazissemos fuorça junto de la Junta de Castilha i Leon para ampeçar brebemente cun la restauraçon de l tamien nuosso querido Mosteiro de Moreruela.
Un abraço de l tou amigo,
Leonardo

Ana disse...

Inda mais ua cousa: esses retratos que cunseguiu tirar dan ua buona eideia de la amportáncia de l tamanho i de la riqueza de l eidifício inda bastante de die acumparado cun outros por bezes tan antigos cumo esse.
Restaurar cun certeza para cunserbar esses bestígios inda bibos de l nuosso passado anque yá bien marcados pul tiempo .

franciscobelharino disse...

Buonas nuites Leonardo
Tamien you an Agosto stube ne l Mosteiro de Moreiruola i tengo un testo i uns retratos subre la besita. Quando hoije abri l blogue para poner esse testo, bi l tou trabalho i claro que la publicaçon de l mesmo tubo que ser adiada. Deiqui a uns dies eiqui stará i falando subre l mesmo asunto yé ua outra maneira de ber las cousas, que decierto irá anriquecer inda mais la tue anformaçon.
Parabienes i un abraço do amigo
Francisco

franciscobelharino disse...
Este comentário foi removido pelo autor.
leonardo antao disse...

Amigo Francisco
Tengo la certeza que la tue maneira de ber las cousas irá anriquecer muito la mie anformaçon, atandendo a las buonas referências que fazieste al Mosteiro de Moreruela ne ls testos de las palhestras de Amadeu Ferreira.
Gostaba que mais giente se anteressasse i ambestigasse la stória deste amportante mosteiro i salientasse mais la sue amportância pal zambuolbimento de la lhéngua mirandesa.
Para balorizaçon de essa stória, houmenage i recuonhecimento de grande trabalho de ls Fraires de Moreruela, gostaba que criassemos ua “Quadrilha de Amigos de Moreruela” que faziesse cousas para demostrar als leoneses que Mosteiro tamien yé de ls mirandeses i para melhorar la sue balorizaçon stórica. Nun será esta ua maneira de chubirmos mais un scalon na afirmaçon i dignificaçon de la lhéngua mirandesa?
Scalhar yé ua eideia mui charra, mais ua pantominice de Lhonardo!
Çculpa l tiempo que te roubei.
Un abraço, cun muita amisade,
Leonardo Antão.

Ana disse...

Amigo Leonardo,
Nun quiero tirar la palabra a Francisco porque talbeç el querga tamien dar l sou punto de bista mas a mi parece-me ua eibidéncia que essa eideia sue de antrar an cuntacto cun leoneses, tamien amigos de l mosteiro, só puode ser antressante i anriquecedora para todos. Nun eisistirá yá até de l lhado spanhol ua associaçon para la conserbaçon i l cunhecimiento desse património cun quien poderiemos stabeler cuntactos i darmos-mos tamien a cunhecer? Ye esso tamien la Ouropa, la Ouropa de la cultura, de ls antercâmbios i de la fraternidade. Ye cun essas eineciatibas que cuntribuiremos a la mantener tamien biba la lhéngua... Falando-la mas tamien falando subre eilha ne ls sítios adonde houbo tamien an tiempos quien se antressasse por eilha.

leonardo antao disse...

Amiga Ana,
Descunheço se eisistirá ya de l lhado spanhol algua associaçon para la conservaçon i l cunhecimento de l Mosteiro de Moreruela. Zafio ls colegas de l Froles Mirandesas a ambestigar.
Amportante parece-me l que tu dizes, “darmos-mos a coincer” tomarmos “einiciatibas que cuntribuan para mantener biba la lhéngua mirandesa, falando subre eilha”. Para isto, parece-me tamien amportante tomar posiçon, an nome de la conservaçon i l coincimento de la lhéngua mirandesa, indepandente de l poder político, i na nome de un serbiço público de la causa de l mirandés.
Un grande abraço para ti Ana i para todos ls que queiran dar fuorça a esta queston.