06/02/12

Questumes, tradiçones, cumbíbio, fiesta, raízes (L Dous de Febreiro)



Quiero screbir subre l eibento dastanho, l “Dous de Febreiro” (fiesta de Nuossa Senhora de las Candeias), que hai muitos anhos a esta parte l’Associaçon Cultural i Recreatiba Nial de la Boubielha (ACRNB), cun morada an Corroios-Seixal pormobe, i que ben ne l seguimiento dua tradiçon que l sou ampeço se pierde ne l tiempo, i cuntina a fazer-se n’aldé de Zenizio-Miranda de l Douro.


I gustaba, para alhá de l relhato de ls acuntecimientos i de cumo passemos l die, ajuntar-le outro títalo, que rebela-se to l sentimiento que sinto quando stou cula mie quemunidade de cunterráneos i amigos. Cunfesso que nun ye fácele, puis el ye bibido cun tanta fuorça, ambolbe tanta alegrie, que nun sei se questume, tradiçon, cumbíbio, fiesta, serie l cierto. Cuido que l cierto ye dar le todos estes nomes, porque eilhes stan todos lhigados, nun sei adonde acaba un i ampéçan ls outros, son cumo rodrigas na bibéncia de l nuosso pobo.


Cumo de questume, arrimado a meidie, las pessonas ampeçórun a chegar al sagrado de l’Eigreija de la Paróquia do Emaculado Coração de Maria – Val Figueira – Sobreda – Almada, adonde l nuosso stimado i cunterráneo Padre António Morais mos recebiu de braços abiertos, celebrou la Santa Misssa, lhembrando la mimória de ls familiares, cunterráneos i amigos que yá mos deixórun (falecírun), saludou i rebelou quanto ye amportante mantener este spácio religioso ne ls dies d’hoije, puis siempre l pobo de quien mantenemos las nuossas ouriges stubo la fé, l recolhimiento siempre serbiu de cunfuoto, las nuobas (eibangeilhos) de ls apostolos serbírun d’ourientaçon i eisemplo para ls crestianos. La Santa Missa i ls cánticos fúrun dezida an bilhingue (mirandés,pertués), puis hai muita giente cun lhigaçones a la nuossa quemunidade que nun fala l mirandés, i ye amportante que naide se sinta de fuora, quando se trata de chegar adonde seia, neste causo a la fala cun Dius, para la maiorie de nós ye mais ua eibocaçon a la mimória de ls nuossos antepassados, aqueilhes que siempre ancuntrórun na fé la spráncia dua salbaçon, i outra lhéngua nun fálaban.


La perséncia de muita mais giente na Santa Missa que no almuorço que se seguiu ye bien rebelatiba de que l’Associaçon , atrabeç de l’a direcion (uorgano repunsable) stá ne l camino cierto, antende i cumprende ls sentimientos de ls sous associados que bíben ne ls alredores de Lisboua. Ten sido rebelatibo de l sfuorço que fai al lhargo de ls anhos la sue purparaçon, i ye siempre cumpensador, l “Dous de Febreiro” nun serie la mesma cousa sien este momiento de refleçon, d’ancuontro culas nuossa dúbedas, culas nuossa culpas i gratidones, culas nuossas ancertezas, ye un momiento adonde todos nós arrebanhamos las fuorças que mos fáltan para cuntinar esta caminada.


Mesmo assi l almuorço/cumbíbio stubo cumpuosto, quiero dezir, mesmo que haba muita giente que nun puode ou nun querga star a dar al diente, la cousa stubo animada, peçque naide staba cun denteira, l apetite i las ganas d’acunchegar la tripa éran bien eibidentes, a mirar cumo to la giente s’achegou a la mesa grande, aqueilha que mete las antradas, ls fritos i ls aperitibos. La comezaina, nun ziludiu, conhecemos l lhocal i las pessonas repinsables d’anhos datrás (yá somos fregueses ciertos), i cuido que a todos son de la mesma oupenion, todo l que fui serbido staba buono i fui siempre rogado a to l mundo se querien mais, saborosa, bien regado cun bun bino, cuido que naide stranhou ls tiempos dantes, ls de l seclo datrás, (anhos cinquenta, sessenta) quando na mesa de la ceia, fusse rico ou probe nada faltaba, l fomeiro era rei.

L lhocal ye acunchegado, acolhedor, nun fui perciso acender la fogueira, cumo fazíemos n’aldé para calcer las cumbersas, até porque ua berdade se diga, la zirra de las nuossa bidas nas grandes cidades cumo estas adonde moramos, roubamos tanto tiempo, que este die tamien ye amportante para las poner an die, trocar oupeniones, dar las redadeiras amboras ber amigos i até parientes que nun hai mais modo de ls ber nun fusse assi. You fui i tengo sido teçtemunha nestes cumbíbios de reancuontros de amigos de hai muitos anhos, que por fuorça de muita rezon solo eiqui s’ancuntrórun agora, i cumo nun puodie deixar de ser, alhá ben al de riba las saludades, las cuontas dantes.

Astanho nun fui defrente de ls outros, you atrebie-me a dezir que melhor, l calor houmano i la alegrie staba bien strilhada na cara de ls persentes, a abaluar pul bruído, las risas i la sastisfaçon de to l mundo. Las pessonas, a miu beç nun percísan de muito para séren felizes, bonda que se sítan antre las sues gientes, a pie de giente berdadeira, i ls Zenízienses siempre l fúrun, spitaleiros, buona giente, giente que sabe recebir, pobo que nunca cerrou la puorta a naide.


Falando mirandés i pertués, puis tenemos la honra de ser ua de las poucas quemunidades deste paiç que l sabe i puode fazer, i que muito mos ambaidece ser assi, cada un de nós falou l que puode i nun fusse tener que dar lhugar als cumpormissos deste die que yé fazer l’Assemble Giral, puis hai cuontas i lhabutas que ténen que se dar a conhecer a todos, i muito mais habie que falar. Resumindo, l tiempo ye pouco, cun muitos mais i muito mais inda cada un de nós tenie para cuontar.


Tubo lhugar l’Assemblé Giral, yá na redadeira parte de l die. Lida i aprobada l’orde de trabalhos, feito un minuto de siléncio an mimória de ls falecidos, un pedido de l Persidente de la Mesa de l’Assemblé, para que to las anterbeçones fussen an mirandés, quedórun assi las cundiçones, cumo s’ampon, de ls associados conhecer i saber l relatório, cuntas i atebidade de mais un anho de la bida de l’Associaçon. L persidente de la direcion mais l tesoureiro dórun las debidas splicaçones subre las atebidades decorrientes mais ls perpósitos para mais un anho d’atebidades. Fui ua de las assemblés mais partecipadas, bários fúrun ls associados que tomórun la palabra, para deixar las sues oupeniones, dar l sou cuntributo i anriquecer la partecipaçon i deseio de melhorar i ber mais atebidades de l sou agrado. Las atebidades lhigadas a la parte cultural, la lhéngua i publicaçones an mirandés de lhibros de alguns associados, assi cumo las ganas de melhor i atibar la partecipaçon, nun deixar para trás las atebidades çportibas lhigadas als jogos tradecionalenes, cumo l fito, raiola i outros furun sien dúbeda nanhuas ls temas que mais susçitórun i de que mais se falou, muitas perpuostas fúrun lhebadas an cunta para que la direcion puoda melhorar l sou trabalho, até un grupo de trabalho fui criado, para que l’ourige i l sprito associatibo i cultural se mantenga siempre bibo ne l coraçon de l’Associaçon, cumo rezon i cundiçon d’eisisténcia.


Stan de parabienes ls uorganos de l’Associaçon, la Direçon, la Mesa de l’Assmblé, l Cunceilho Fiscal, pul trabalho, la dedicaçon, la sue antrega, sien cobrar nada, stan de parabienes las associadas i ls associados que dan las sues upas, stan de parabienes las tradiçones, ls questumes porque ye neilhes que ancuntrán ls Zenizienses rezones bastantes para pormober ls sous ancuontros i cumbíbios.


Tal cumo l persidente de la Mesa de l’Assemblé ancerrou l’orde de trabalhos, tamien you cuido que queda bien eiqui un biba a la Boubielha, un biba Zenízio.

2 comentários:

franciscobelharino disse...

Buonas tardes Faustino,

Guapo l testo que retrata bien todo l que se passou nesse die de fiesta tan amportante pa ls Boubielhos dacá i tamien pa ls dalhá que fazírun la sue fiesta ne l die 4 de febreiro. La Fiesta de la Senhora de las Candeias cuntina a tener un senificado mui grande pa todos le Zenizienses, que nesse die stan armanados ne l sprito de pertença a la Senhora de las Candeias que cuntina a alumiar ls caminos que todos nós bamos trilhando.
Un bien haia a todos ls Zenizienses.

Francisco Domingues

leonardo antao disse...

Buonas nuites Amigo Faustino,

Santi muita proua an lher este tou testo que fai ua eiselente scriçon d'esta nuossa fiesta de la Senhora de las Candenas.

Mui oubrigado al Padre António Morales puls ansinamientos que mos trasmitiu na houmilia, mui anriquecedores ne l'aspeto spritual, eibangélhico i lhenguístico, que seron ua fuorte raíç para mantener biba la nuossa cultura relegiosa i para anriqueciminto cultural i lhénguistico de la quemunidade zeniziense.

Ls mius mais perfundos i sinceros agradecimientos a bós Faustino, que cuntribuístes pa la dibulgaçon desta fiesta, assi cumo para todos ls que neilha parteciporan.

Para todos, un arrochado abraço
Leonardo