De l zeinhador francés Plantu
31/05/13
Fuonte
Estes retratos fúrun sacados hai uns
dies datrás.
Ye ua fuonte que stá nun lhameiro de la familha de tiu
António Rodrigo (yá se muorriu hai muitos anhos, que Duis tenga sue alma
an çcanso), nas "Lhagas". Nun ye stanho esta fuonte star nua
porpriedade pribada, nun fáltan fuontes i poços spargidos pul termo de
Zenízio, muitas bezes solo se bie la foia i éran feito dun modo que la cria ende puodie chegar a l 'auga. Esta fuonte, cumo se puode ber tubo
un tratamiento, amanhórun-la i até guiórun l'auga, puis ende stá a
canho que la trai zde l manadeiro, assi la yeuga de tiu Rodrigo (tenie
ua) puodie buer a jeito. Mais l que se bei ne ls retratos nun ye
çuijeira, son oucas, amerujas i yerbas, bien guapas, seinha de que todo
stá bien na natureza, ambaixo dessas oucas hai auga manada i pura, cumo
pura ye toda la tierra de Zenízio. (F.A)
29/05/13
L miu cumpadre Zé
Hai que tiempos nun ancuntraba l miu cumpadre Zé. Até se puode dezir que yá tenie suidades del.
Çque se reformara, gastaba ua buna parte de l tiempo alhá na sue aldé. Gustaba daqueilho era assi que el dezi. Beni rue arriba, mas se nun fusse you a falar-le, el nin me bí.
Anton cumpadre por eiqui? Até parece que fiquestes spantado an me ber Stáis anraibado cumigo?
Çculpai alhá cumpadre mas beni tan anrrudelhado ne ls mius pensamientos que até parcie que staba noutro lhugar.
Noutro lhugar?... cumo ass.!...
Oulhai parece que yá naide gusta de nós? Será por sermos bielhos?
Ora essa!..., nun ye nada. Se bielho ye tener sabedorie.
Poderá ser, mas que you me sinto, meio ampuntado de la sociedade, nun deixa de ser berdade. L´outro die fui a las finanças, i nun ye que l rapaç que me atandiu, dixo-me que las cousas agora eran todas pul cumptador. You nun sei dessas cousas arrespundi you. Mas you sei fazer las cousas pula mano, bulbiu you. Nó nó, solo pul cumptador. Tonou el a dezir, i bi quel se riu de mi.
Sali deili mais bielho uns anhos. Mas bou-bos a dezir a cumpadre, bou-me a daprander ls cumptadores, para fazer to las cuontas, para ver se nun me roubam tanto.
Valter Deusdado
La tierra inda me diç muito
Nun fiç, porque nun fui capaç de l fazer, nien sei s’un die
serei, tamien porque nun quiero fazer l lhuito.
Falo cun muita giente amenudas bezes, tius, ties de l miu
tiempo, nacidos na mesma era, ou arrimada, que son de l miu lhugar ou doutro acerca,
que tubírun las mesmas bibéncias, medrórun metidos ne ls mesmos questumes,
porque las lhidas éran armanas, ls modos de bida bien asparcidos, fartos ou
scassos la defréncia era pouca, recebien de ls sous ls ansinamientos i deseios
que you recebie, marcados por ua eiducaçon familhiar i scolar aferrolhada, de
la qual naide de l miu tiempo s’agaba de haber fugido, era toda ua cundiçon
social, zde la teta até la tropa.
Cul perposito i muito miedo a la mistura, de mos purparar pa
la lharga jornada que mos speraba, porque als uolhos deilhes, éramos andefesos,
para l que disse i benisse l melhor era daprender a zampenhar tarefas i a fazer
las lhidas, ua porfisson i scocar la munha.
Giente que se scapou pa la Spanha, Fráncia, Almanha, Canadá,
Porto, Lisboua i muito outro mundo, tal quel you fiç, l mais deilhes i ye desses
que falo, decidírun qu’essas tierras sendo eilhas adonde ganhában l sou
sustento i de ls sous, adonde tubírun l’ouportunidade de cunstituir familha i
tener algue de sou, éran adonde quedában. Todos antegrados, an quemunhon culas
quemunidades dende, todo un trabalho fui feito al lhargo d'anhos, porque ye
preciso i l nuosso calhantriç de giente doutros questumes assi eisije, gráçias
a sermos giente capaç de s’afazer seia adonde fur nun fui mui çfícele, na
maiorie de ls causos la necidade, amperelhada a la gana fui muito amportante.
I nessas cumbersas, hai giente que me diç que la tierra (aldé
adonde nacírun i bibírun) yá nun le diç nada, dezido doutro modo, que la tierra
que ls biu nacer yá stá squecida, yá stá arrumada, que todo yá s’apagou cumo se
fusse chama dua torcida de lampion que yá nun ten mais gaç.
Cumo son las cousas, cumigo ye dun modo tan defrente, ralos
son ls dies que l pensamiento nun me lhieba até alhá, ralas son las cousas que
you nun pongo ne l mesmo lhugar adonde naci i medrei. Las ruas chenas de lhodo
ne ls ambiernos, las ramalhadas, ls ribeiros culs brimeiros i choupos, ls
cerrado de la “Carreira” i l’ourrieta de l “Molinico” chenica d’uolmos, la foia
i l carbon a la puorta de la frauga de tiu Jesé Ferreiro, l puial a la puorta
de tie Marie Tresa, l tronco adonde l ferrador ferraba las béstias i l doutor
bacinaba las bacas, ls alquedutes an “Belharino” i ls rapazes sperando pulas
rapazas que benien de la fuonte culas barrilas d’auga, las chemineias botando
nubres de fumo adonde l caldo pa la cena i la caldeira cula bianda cozien, até peçque l oulor de la palha de chamuscar ls cochinos, l oulor de l xabon que tiu "Pelhegas" usaba para çfazer la barba inda ende stan, nun
sou capaç de fazer l lhuito, porque todo esto nun se muorriu, nien se bai
muorrir andrento de mi.
You sei que todo fui dantes, yá passórun muitos anhos, mas
ténen sido sembas de bezes que m’agarro al passado para ancuntrar l caminho
para l die de manhana.
28/05/13
Amadeu Ferreira ne l CNBDI - Centro Nacional de Banda desenhada e Imagem
DIE 30 DE MAIO (QUINTA), ESTAREI NE L "CENTRO NACIONAL DE BANDA DESENHADA E IMAGEM", NA aMADORA, A LAS 21
NE L ANCUONTRO "LER BD É SABER MAIS"
NE L ANCUONTRO "LER BD É SABER MAIS"
EIQUI QUEDA L CUMBITE CASO QUÉRGADES APARECER
Nesse
ancuontro tenerei ouportunidade de amostrar cumo la BD fui eissencial
pa la divulgaçon de l mirandés an Pertual. Essa ye ua abintura que
ampeçou cun ASTERIX L GOULÉS, cuntinou cun L GALATON i chegou mui
alantre cun la colaboraçon cun l Mestre José Ruy i la salida de LS
LUSÍADAS AN BD, i MIRANDÉS - STÓRIA DUA LHÉNGUA I DUN POBO. Mas cuido
que inda un lhargo camino hai a caminar, mas esso son outras cuontas.
27/05/13
Amadeu Ferreira bai falar de Lhaços an Lisboua - Casa de Trás-ls-Montes -
Quaije a findar l anho
scuolar, cuntínan las classes de mirandés to las quartas a las 20h30m na Casa de Trás-ls-Montes an Lisboua, eilhi
arrimado a Campo Pequeinho.
Para ls que steían
antressados anforma-se que nesta quarta-feira, die 29 teneremos l porsor Amadeu
Ferreira a falar de Cultura i Lhéngua Mirandesas,
bai falar de danças mirandesas, Ls Lhaços.
Labels:
Classes de Mirandés an Lisboua
Palhaço
Esta Sexta, até
me chamórun a mi, you que nien moro nien trabalho an Toulouse mas nun
"departamiento" al lhado, para fazer passar probas d’eisame a nun sei quantos studantes que
scolhírun l pertués cumo ua de las lhénguas possibles al mesmo título que l
anglés, l spanhol ou outra lhéngua qualquiera...
- Tu até falas mui bien Pertués ! Naciste an França ou an Pertual ?
- Naci an
Pertual.
- I qu’eidade
tenies quando beniste pa la França ?
- Tenie 13 anhos.
Pongo-me anton a
fazer la cuonta mentalmente i cuntinuo a cumbersar cun eilha:
- Só faç
anton cinco anhos que aqui stás. Cumo ye que se
passou la tue adaptaçon ? Acheste fácele ou defícele mudar de paíç cun essa
eidade ?
- Nun fui fácele mas
lhougo m'aperpunírun classes de francés lhéngua strangeira i cunheci outros
colegas que benien eilhes tamien de outros países...
- Beniste pa la França culs tous pais ?
- Bin.
- L que ye que bos
motibou a deixar Pertual ?
- Morábamos an
Sta Maria de la Feira i l’ampresa adonde trabalhaba miu pai yá nun daba para mos
gobernar...
I mais casos cumo esse, anquanto bou oubindo i daprendendo tamien l que se diç an Pertual... Houbo,
segundo parece, quien tratasse nestes dies l Persidente de la República de “palhaço” i cierto derigente político que manifestou “repúdio” por
aqueilha declaraçon...
Puis you quiero anton
dezir que you l que sinto ye un total “repúdio” mas ye por todos aqueilhes que
cunsidéran ua cousa purfeitamiente normal, ou cumo se nada fusse, que familhas anteiras deixen sue casa i sou paíç (neste caso: Pertual, l nuosso Paíç !)
para, quaije cumo antigamente i inda ne
ls dies d’hoije!, íren a saber, alén-frunteiras, un pouco daqueilho que alguns na
realidade siempre quejírun guardar sclusibamente para eilhes!
Son esses i solo
esses por acaso ls berdadeiros “palhaços” !
25/05/13
"de cabalho para burro"
Este dito, muito ousado pul pobo, quando quier dezir que “se bai de bien para mal”, an special
quando se queda mais probe, ou até quando l anfertúnio bate a la puorta. Ye un
dito bien spressibo, porque nun deixa dúbedas a naide, de modo que ls burros na
sue cundiçon de animales mansicos i prestables, nun ténen culpa nanhua, nien
son menos amportantes que ls cabalhos, cada un na sue, ne l sou lhugar.
Mas to la giente ls pon, quando ls acumpara, nua scaleira de
balores, l burro un pouco mais a baixo de l cabalho, mas nun bamos antrar en
questones de nobreza, mesmo que l mundo de las béstias las tenga. Al burro l que
ye de l burro al cabalho l que ye de l cabalho porque dambos a dous son afertunados
cun quatro patas i dambos a dous gústan de raçon de la tulha.
Mesmo que se diga que quien agaba arada de burros nunca
lhabou cua junta, cuntino a ateimar que ls burros nun ténen culpa nanhua, quando
l mundo queda pior que staba, nun ten haber cun anteligéncia nien cun falta de
sperteza, mas cuido que ye por falta de nobreza. Porque nien to l mundo bai de
cabalho para burro, hai muito mundo que bai de cabalho para dous ou trés
cabalhos.
Mas bamos al que quiero dezir, hoije quando se fala na crise,
dezimos que to ls dies bamos de mal a pior, nun ye assi para todos, ou será que
ando anganhado!?
Nien to l mundo anda de cabalho para burro, peçque muitos ye
alrobés, esta crise assienta que nien albarda nuoba, todo le chega a las sues alforjas
a ringalheira.
La probreza, la
miséria duns, fázen la fertunas a outros, nun se benga a poner las culpas adonde
nun las hai.
Hai bien grandura an nuossa mimória!
Fui l acauso l causo que
se passou i que por acauso passou-se cumigo. Las grandes cidades ténen l porblema
de se agarráren transportes. Agarra-se l metro, l cacilheiro, i tamien la
carreira. Chegado a Lisboua agarrei la carreira 36 ne l Cais de l Sodré. Passa
ne l Saldanha adonde you bou salir. Perde-se muito tiempo an transportes.
Nada hai a fazer. L melhor ye aporbeitá-lo. A mi dá se me para ler. Quaije nun
me dou cuonta quien bai a miu lhado. Bamos alhá al que quiero cuontar. Antrei
na carreira, staba quaije chena. Muitas de las bezes anda-se de pies mas desta
beç tube lhugar assentado quaije a las traseiras. Un assento staba oucupado i
outro lhibre. Cun boç baixica, a modos que naide ouba, alhá dixo para mi: cun
licença. Sentei-me, abri l lhibrico i ende ampeço la lheitura. Apuis de mi antrórun
outros quedórun-se de pies. Passado un cachico la tie sentada a miu lhado
ampeça a falar cun ua colega que bai de pies.Yá de la lheitura nada you consigo
ficar. La cumbersa ye mui arrimada, nun consigo quedar cun nada de l que leio. Ancerro
l lhibro. La cunbersa antre colegas cuntina.
Alhá de l fundo de mie
mimória hai un registo de boç conhecido. Quedo-me atento, nó a la cumbersa mas
al registro de boç. Biro un pouquito l cachaço, cumo quien nun quier la cousa,
mas ye mui arrimado i nada anchergo de la cara. Aporbeitei un tiempico de pausa
de la cumbersa cruzada i pergunto: çculpai-me mas bós nun bos chamais Dora, la mulhier
de Duarte? I tu nun sós l Cangueiro? Ua alegrie sien fiesta …
Passados quaije dieç
anhos que you nun scuitaba aqueilha boç i bie aqueilha cara. Hai bien campo i grandura
an nuossa mimória!
Labels:
António Cangueiro,
cousas de la bida
Subscrever:
Mensagens (Atom)