02/10/09

La Belheç

An houmenaige a las pessonas de eidade, de que hoije se fizo l die, publico eiqui este trés testicos screbidos hai pouco mais de dieç anhos. A essa giente todo debo, i acumpánhan-me a cada die, porque falar de la belheç ye tamien pensar na bida i na muorte, i nada hai de mais amportante do que esso.
Ls testos fázen parte dun lhibro, que inda aguarda publicaçon, que se chama
LA BELHEÇ - Scritos dun bielho subre bielhos, tierras de bielhos i eideias bielhas.
Ye de todos ls mius lhibros aquel por quien tengo mais carino. Stá struturado cumo l diário dun bielho, yá ne ls idos anhos 50 de l seclo binte, quando you naci. Eiqui deixo l que stá screbido an trés desses dies.






(XIII)
Tengo l chapéu cun tanto sebo que se me slúbia nas manos. Cumprei-lo pa me casar. L més de Maio ye andiabrado, até quando nun cai alhá la Trindade. Por esso, serie tan malo quedar sin chapéu cumo quedar sin cabeça. Miro pa l chapéu i yá quaije que nun se le bei la quelor. You debo de star aparecido. Mas quien mira para mi son ls outros.

Cumo ua fábrica, ls uolhos fázen las cousas i las pessonas. Solo de mirar, nácen mundos. Se Nuosso Senhor l soubisse nun habie tardado seis dies a fazer l mundo, nin se habie cansado tanto. Se las pessonas soubíssen que ls uolhos tenien mais fuorça que Dius, yá haberie scuolas para ansinar a mirar.
Cad’un faç ls outros quando mira para eilhes. Cad’un ye feito quando ls outros míran para el. Se stubisse solo ua pessona ne l mundo nun haberie naide pa la fazer, mirando-la. Nun eijistirie.
Fui tamien assi que Dius naciu: fizo un home para mirar para el. Cul mesmo antresse, lieba almas pa l cielo: anquanto miráren para el, nun se muorre.

Star solo nun ye un morrer-se, ye nun nacer.
Morrer-se un, ye quando yá naide mira para nós.




(XIX)
L’auga ne l poço, l bino ne l pipo, l pan ne l queixon – todo s’acaba. Tamien la bida.

Quando algo se acaba, ampeça algo: acaba-se l pan, ampeça la fame; acaba-se l pipo, ampeça la gana; acaba-se l’auga, ampeça la seca; smágan-se las ubas i scuorre l mosto pa l pilon. Se todo ampeça ye porque nada rialmente s’acaba. Acaba-se la bida, i l que ampeça apuis? La muorte nun puode ampeçar pus nun ye nada: morrer-se un ye asperar que nun acunteça nada, cumo quien se deixa ir.

Bibir ye ampeçar algue cousa, seia l que fur i nin que nun sirba para nada. La serbentie nun cunta. Quando se perde la gana d’ampeçar, ampeça-se a morrer. Quando s’ampeça a preguntar pula serbentie de las cousas que s’ampéçan, ampeça-se a morrer.




(XXI)
Pa que sirbe un sacho? Pa que sirbe un arado? Pa que sírben ls çapatos? Pa que sirbe un bielho?
Siempre la mesma pregunta: pa que sirbe?
L que nun sirbe para nada, bota-se pa la rue. Solo stroba. Nun hai campo para todo. L mal ye que l que sirbe ó nun sirbe, depende de quien dá la repuosta: uns arríncan l jóio, mas outros ségan-lo para se lo dar a las mulas.
Passo ls dies sentado ne l puial de piedra de la rue: quien passa mira para mi. Sirbo para esso. A las bezes pongo l chapéu an riba de ls uolhos i miro por baixo. Quien passa pensa que stou a drumir. Assi, las pessonas míran i pénsan. Tamien sirbo para esso. Quando se ban todos pa l termo i ls garotos quédan porqui, sirbo pa le cuntar cuontas i, a las bezes, mandá-los star quietos quando son mi zanquietos.
Quando ua pessona passa la bida a preguntar, “para que sirbe?”, puode quedar cun un porblema mui grande: chega a bielho i nun aguanta ls delores de la repuosta.
Solo scribo anquanto ándan pul campo. Se me bíssen a screbir, preguntában-me lougo: para que sirbe esso?

La mais grande libardade ye fazer cousas que nun sírben para nada.


Fracisco Niebro (Setembre Outubre de 1999)

1 comentário:

Abelhon disse...

Buonos dies

Estes tratados de filosofie dan que pensar: até la cotra de chapéu ten serbentie!
I l que serie de l'home que nun fizo cotras no chapéu aspuis de l trazer toda la bida? por cierto que l sudor andubo al robés i ancotrou l que nun debie solo porque nun quijo amostrar l sebo na carneira i l puolo agarrado al sítio de la gebada.
Hai quien diga que la suprema lhibardade ye bolar: a saltar, a esbolaciar, a ler, a escrebir ... cousas que tamien se diç que nun sírben para nada ... a quien nun las fai por gusto.

Abraços