25/06/20

Suonhos





Quando ls suonhos nun guían bien la bida, un nun ten muito por adonde scolhir.
Corrie-se pul’aldé habie pouco tiempo.  L falatório era bien asparecido na grandura i ne l modo cumo fui quando el se scapou – que fizo mal, que fui ua boubada scapar-se – lhebando a Marie, sue tie, l filho mais nuobo i la filha de inda mui nobica. Que l rapaç más bielho yá nun podie acumpanhá-los por bias de l’eidade s’arrimar a las suortes. L regime que gobernaba ne l Paíç habie decretado que purmeiro tenie que fazer la tropa.
Manuol fui-se deiqui, abandonou l’aldé que lo biu nacer, que l’ampuso fame, sacrafícios i nun l daba spráncias de l die de manhana, de l feturo ser melhor. Çfizo-se de sous haberes assi cumo de ls tarecos eili bien an pie de la puorta de morar nun deimingo a la tardechica. L pobo alhá se fui arrimando, mandando i regateando ne l que necitaba, splorando la fatalidade de quien tenie que se çfazer deilhes, fazer uas crouas para pagar la passaige de nabiu pa las tierras d’adonde habie benido la carta de chamada.
Era l suonho que lo guiaba.
L suonho d’achar un sítio, un lhugar, ua tierra, un Paíç que tubisse l’ouportunidade de cunseguir i de dar ua bida melhor als sous. Prancipalmente aqueilhes q’el  más la sua amada tie habien botado neste mundo. Mesmo que fusse la decison más custosa de sue bida, anté porque deixaba para trás l rapaç más bielho.
Mas tubo que l fazer, cumo diç l pobo – “l suonho comanda la bida” – i l del, nun era solo comandado pula gana de la çcubierta dun mundo melhor, era ampurrado por ua pobreza agarrada al culo zde l tiempo de sous pais i abós.
L pobo nun s’anganhou, peçque ye sábio, nun tardou muito i yá se dezie que Manuol nun buolbie porque nun tenie cumo. Nun s’afizo, nun habie alhá todo aquilho que el bie nas nuites que passaba an claro. Nun habie alhá modo d’anchir la barriga a la família, d’anchir la sue casa. Sina la sue, se acá nada tenie, alhá tamien nada habie.
Agarrando que fazer nua mina de carbón, era apreitado, soldo pequeinho, ruin paga, splorado, cula lomeada de strobilho i de strangeiro. Nun tardou an quedar culs bofes negros, la maleita, por bias de l puolo respirado ne l poço de la mina.
La carta para Sabel chegou, era lebe cumo ua pruma i a las riscas, porque era correspundéncia que benie pul aire, d´abion, mas l’ambora era bien pesada.
Manuol yá nun bibie.
Sabel, l’armana mais achegada quedou amargurada, triste i zacarcionada de la bida, perdiu l sou primeiro amor, puis amou-lo zde pequerrica, bien antes d’amar sou tiu. Porque era armano, carinhoso, portetor, biu siempre nel un home de suonhos i agora la cunfirmaçon de l que las malas lhénguas xaldrocában era berdade. Las lhágrimas soltórun-se de sous uolhos scorrendo cara abaixo, las manos que assigurában la mensageira tremien.
Mala suorte la sue i quando la suorte nun dá ua upa, mesmo pequeinha que seia, anté ls más lhuitadores ténen deficuldade an bencir.
Rializar ls suonhos.
 Faustino Antão

17/06/20

"La checharra i la formiga"


(cuonta traduzida pa l mirandés de l testo ambiado pul Dr. Manuel Bento Fernandes)


La cuonta "La checharra i la formiga" bersion Pertual 2020

La burra de la formiga trabalha ne l duro l'anho todo, custrói la sue casa i ajunta probisones pa l ambierno.
Anquanto esso, la checharra passa ls dies fazendo eisercícios corporales ne l salon, ne l café ou ponendo las unhas guapas, a Dius te me dou. Las nuites son na rambóia – bibá la noche, culas amigas. Trabalhar nada.

Lhougo que chegou l ambierno, la formiga recolhiu-se an casa aonde tenie todo l que percisaba anté que benisse la primabera.
La checharra, chenica de friu i de fame, bai-se al porgrama de la TBI – “la casa de Cristina” – i lhamúria-se a tie Cristina Ferreira, que nun ye justo que la formiga tenga dreito a casa i quemido, quando outros, cun menos suorte qu'eilha, pássan friu i fame.
L mandilete que siempre l’acumpanha, tiu Hernani Carbalho,  diç que ye ua bergonha.
La CMTB nun perde l'ouportunidade i fai un porgrama n’hora a la puorta de casa de la formiga, eiditando eimaiges de la formiga ne l calentico cula mesa chenica de quemer.

L pobo queda reboltado al saber que sou paíç, dezido zambolbido, deixa sufrir la pobre checharra, anquanto que outros ándan a bibir a la farta i a la francesa.
Ye ourganizada ua caminada pa dar upas a la checharra.
Tamien s’ourganiza ua palhestra special -  “Prós i Cuontras – RTP” - aonde se questiona cumo ye que la formiga anriqueciu a custas de la checharra.
Dun lhado de la bancada, ls defensores de l'eigualdade (pró-checharra).
De l outro lhado, ls sien-coraçon (que defénden l'eigoísta i ansensible formiga).

Cumo repuosta a las mais recientes sondaiges. L gobierno purpara ua lei subre l'eigualdade eiquenómica i que cunte d’atrás (zde l berano).
 Ls ampostos de la formiga ouméntan bastante i inda ancorre nua multa por nun tener prestado assisténcia a la checharra. Las prestaçones a la sigurança-social tamien quédan taludas, de modo a séren justamente partilhados cula checharra.
Çpuis la casa de la formiga ye penhorada pula finanças porque nun fui capaç de pagar ls ampuostos.
La formiga, zeiludida, fai las malas i eimigra para un paíç aonde l sou sfuorço seia reconhecido i aonde puoda saborear ls fruitos benidos de l sou trabalho.

L'antiga casa de la formiga ye cumbertida nua habitaçon social para checharras.
Que, eirrepunsabelmente, nun páran de fazer filhos i que bíben de donaçiones de quemido, bebendo cerbeija i coca-cola. L pouco que recíben de ls çcuntos de la formiga mal dá pa ls bienes eissenciales, cumo por eisemplo çapatilhas de la Nike i caps de l’Oubey.

La casa queda un sbarrulho por falta d’amanhos.
L gobierno inda ye mui falado porque nun pon serbícios a la çposiçon de la checharra, que bibe agora an cundiçones quaije zoumanas.

L'ouposiçon purpon ua comisson d'ambestigaçon multi-partidaira que custará milhones d'ouros.

Mientres la checharra muorre-se d'oberdose.
La “comunicaçon social” bótan nuobas i dízen a boca chena que la muorte de la checharra ye culpa de nun haber upas sociales por parte de l gobierno, que falhou an acabar culas zeigualdades sociales i l'anjustiça eiquenómica.
La casa acaba por ser acupada por ua família d'aranhas eimigrantes, traficantes de droga i qu'aterrorízan la bezinança.
L gobierno ourgulha-se pula dibersidade cultural de Pertual.

Biba Pertual 2020

...........................................................................
O conto "A cigarra e a formiga" versão Portugal 2020

A burra da formiga trabalha no duro o ano todo, constrói a sua casa e acumula provisões para o Inverno.
Enquanto isso, a cigarra passa os dias no ginásio, no café ou a arranjar as unhas de gel e o caraças.
As noites são no Bibá la noche com as amigas.
Chegado o inverno, a formiga refugia-se em casa onde tem tudo o que precisa até à primavera.
A cigarra, cheia de frio e de fome, vai ao programa da Cristina queixar se à Cristina Ferreira que não é justo que a formiga tenha direito a casa e comida quando outros, com menos sorte que ela, passem frio e fome. O Hernáni Carvalho diz que é uma vergonha.
A CMTV não perde a oportunidade e faz um directo à porta de casa da formiga, passando imagens da formiga ao quentinho com a mesa cheia de comida.
O povo fica revoltado ao saber que o seu país, dito desenvolvido, deixa sofrer a pobre cigarra enquanto que outros andam a viver à grande e à francesa.
É organizada uma marcha de apoio à cigarra.
É feito um episódio especial do Prós e Contras - RTP onde se questiona como é que a formiga enriqueceu às custas da cigarra. De um lado da bancada, os defensores da igualdade (pró-cigarra). do outro lado, os sem-coração (Que defendem a egoísta e insensível formiga).
Em resposta às mais recentes sondagens. O governo prepara uma lei sobre a igualdade económica com efeitos retroactivos (desde o verão).
Os impostos da formiga aumentam consideravelmente e ainda incorre numa multa por não ter prestado assistência à cigarra. Os descontos da segurança-social também sobem, de modo a ser justamente partilhados com a cigarra.
A casa da formiga é penhorada pela finanças por não ter conseguido pagar os impostos.
A formiga, decepcionada, faz as malas e emigra para um país onde o seu esforço seja reconhecido e onde possa desfrutar dos frutos do seu trabalho árduo.
A antiga casa da formiga é convertida numa habitação social para cigarras. Que, irresponsavelmente, não param de fazer filhos e que vivem de doações de comida, cerveja e de coca-cola. O pouco que recebem dos descontos da formiga mal dá para os bens essenciais, como por exemplo sapatilhas da Nike e caps da Obey.
A casa deteriora-se por falta de cuidados.
O governo é fortemente criticado pela falta de meios colocados à disposição da cigarra, que vive agora em condições quase desumanas.
A oposição propõe uma comissão de investigação multi-partidária que custará milhões de euros.
Entretanto a cigarra morre de overdose.
Os media garantem que a morte da cigarra deveu-se à falta de apoio social por parte do governo, que falhou em acabar com as desigualdades sociais e a injustiça económica.
A casa acaba por ser ocupada por uma família de aranhas imigrantes, traficantes de droga e que aterrorizam a vizinhança.
O governo felicita-se pela diversidade cultural de Portugal.
Viva Portugal 2020

(Recuso o "Acordo Ortográfico")