04/04/08

Martin Luther King: "Tengo un suonho !"

*



Lhembrou-me l rádio, hoije pula manhana cedo, que faç hoije 40 anhos que matórun, ne l die 4 de Abril de 1968, an Memphis, ne l Tennessee, l pastor amaricano Martin Luther King, Prémio Noble de la Paç an 1964, defensor de ls dreitos cebiles de ls negros i de todos ls ouprimidos an giral, nun solo ne l paíç del, ls Stados Ounidos, cumo tamien ne l mundo anteiro.
You solo tenie 7 anhos i nun me lhembro na altura de oubir falar nesse eibento… Inda nun teniemos telbison an casa mas teniemos un rádio que miu pai habie cumprado an Sendin a un caixeiro biajante que benie a bender suola i bezerro i tamien outros materiales pa la oufecina de tiu Eiduardo Aleixo adonde miu pai trabalhaba cumo çapateiro antes de eimigrar pa la França…

L racismo, las anjustiças, la segregaçon, la scrabidon son temas que fázen parte de ls nuossos porgramas de ansino, aqui an França cumo ende an Pertual, tengo la certeza. Tamien stan persentes nas mies aulas de Pertués, tenendo muitas bezes cumo punto de salida testos que sprímen todo l drama i l sufrimiento de miles de homes i mulhieres zde hai seclos solo porque nacírun cun ua quelor de piel mais scura que la nuossa. Nun fáltan testos an lhéngua pertuesa tamien para lhembrar l que puode ser cunsidrado cumo ua de las mais grandes pragas que conheciu la Houmanidade. Ua antre muitas outras anfeliçmente mas talbeç tamien la pior.
Nun de ls lhibros de que me sirbo por eisemplo, ua coletánea de testos de outores de bários países de lhéngua pertuesa, sei que ls alunos, aqui an França, que stúdan pertués gústan por eisemplo de …

- «Monangambá» (1961) de l angolano António Jacinto, poema cantado por Rui Mingas tamien de nacionalidade angolana.
- «Mestiço», (1943), de Francisco José Tenreiro nacido an San Tomé i Príncipe.
- «Sonho de mãe negra» (1967) de l moçambicano Kalungano tamien chamado Marcelino dos Santos.
- «Faustino», ua cuonta de A cidade e a Infância (1957) de José Luandino Vieira, de pais pertueses que fúrun a bibir para Angola quando esse outor tenie trés anhos.

Son solo eisemplos… Inda bou a acrecentar mais un, dun outor pertués, pertués cumo nós: l testo ten la bantaige de ser simples de antender até para moços de lhéngua francesa que ampéçan a studar pertués… tan simples que custa a acraditar que ls Homes assi i todo téngan tubido tanta deficuldade zde siempre para antender cousas que nun pássan dua eibidéncia. Mas até las eibidéncias, a alguns nun le antressa antendé-las ou aceitá-las… Ye l poder de alguns a la custa de muitos outros que stá an jogo…

«I have a dream… !» (Tengo un suonho…!) habie dezido i porclamado Martin Luther King junto de miles de pessonas, an 1963, delantre de l «Lincoln Memorial» an Washington, durante ua marcha pul amprego i la lhibardade . Cuido que nós tamien le podemos i debemos prestar houmenaige a esse heirói para la defesa de ls dreitos houmanos, neste sítio, ne l meio de tantas froles… Froles de l Mundo!… cun la sprança siempre einabalable que esse suonho se torne un die, un die talbeç, realidade!


Lhágrima de negra

Ancuntrei ua negra
que staba a chorar
pedi-le ua lhágrima
pa l'analisar.

Recolhi la lhágrima
Cun todo l cuidado
Nun tubo de ansaio
Bien sterelizado.

Mirei-la dun lhado,
De l outro i delantre
Tenie un ar de pinga
Mui traspariente.

Mandei benir ls ácidos,
Las bases i ls sales
Las drogas ousadas
An casos que tales.

Ansaiei a friu,
Spurmentei al lhume,
De todas las bezes
Dou-me l que ye questume:

Nien seinhas de negro,
Nien bestígios de ódio.
Auga (quaije todo)
I cloreto de sódio .

António Gedeão, pseudónimo de Rómulo Vasco da Gama de Carvalho (1906 - 1997), fui poeta, porsor i ambestigador de Stória de las Ciéncias.


2 comentários:

AF disse...

Guapo testo, Ana, por muitas rezones. Lhembra-se-me bien de quando matórun a Lhuter King. Esse anho de 1968 fui un anho terrible. Tenie you 17 anhos i sorbie todo l que se passaba ne l mundo. Tanto sufrimiento i l racismo i outras maldades assi inda cuntínan tan bibas ne l nuosso mundo, a la muostra ou ancapotadas...
I l poema de Gedeão... sin palabras a nun ser ambrulhadas na música de Adriano Correia de Oliveira.
Bien haias,
Amadeu

Ana disse...

Oubrigada por todo, Amadeu. I oubrigado por me dar a saber tamien que eisiste ua berson cantada por Adriano Correia de Oliveira que ye un cantor que you siempre gostei de oubir. Nun sabie. Stube a oubir essa moda agora mesmo no youtube. Tamien gostei.
Mas agora yá nun puodo squecer que « gota » an mirandés se diç « pinga » !
Por esso quando un mos cumbida para beber « ua pinga » ou ua « pinguita », nun hai que tener miedo ! Cumo ye que un se puode amborrachar só cun « ua pinga » ou « ua puinguita » ?! Ora essa !