28/01/10

SOPAS DE TCHERRIÇ

Las sopas de “tcherriç” era un prato mui ousado an Bomioso i que se fazie tamien an alguas casas de Sendin i Mogadouro. Nós ajudemos a fazer las sopas muitas bezes, inda que l nuosso trabalho fusse solo cortar l pan i botar un pouco de miel nua malga de sopas antes de l botar l sangre i l “tcherriç”. Sabemos l questume de Bomioso, porque la armana de l Pe. Fracisco era d’alhá i fazie-las todos ls anhos i nós cumo bezinos éramos siempre cumbidados a la matança de l cochino i a comer las sopas de “tcherriç”.
“Matança que nun tubisse sopas nin era matança”, fazer este quemer “nun ye tan simpres cumo la d'outros quemeres de la matança”, garante António Monteiro, Gran-Mestre de la Cunfrarie de ls Quemeres i Beberes de Trás-ls-Montes i Alto Douro. Mas l melhor ye splicar cumo se fazíen las sopas i que nós bimos fazer muitas bezes: “cúozen-se las chichas, nun pote de fierro, al lhume, quaije tol die (chouriço de baca, persunto donde l cochino batie l rabo, galhina bielha, chicha de baca…) i outeliza-se depuis essa auga para amolecer l pan. Junta-se inda l sangre bien cozido i sfarelado. Tiran-se ls cherrelhones al cochino i fázen-se nun pote de fierro, al lume. Depuis de feitos, ajúnta-se a un pouco de unto de l que queda ne l pote, azeite i deixa-se ferber i ye esta cumbinaçon (unto mais azeite) que se bota por riba de las sopas (nun ye preciso muito) i que al botar faç “tcherriç”, donde l nome de las sopas de “tcherriç”. Sabemos que an Bomioso i Mogadouro se diç “tchis” por bias de l son que faç al ferber i al botar por riba de las sopas. Zde que se mata l cochino até que se pindure l fumeiro, hai quemeres defrentes i las sopas tamien nun son bien eiguales, yá que las de “tcherriç” solo se comíen a la nuite ou ne die an que se fazíen las tabafeias, ls chabianos i ls chelreones. Las de l’almuorço nun lhebában “tcherriç” nin sangre, nestas la auga de las chichas ferbe, noutro pote de fierro, cun fideu i garbanços i bota-se todo an riba de l pan.

2 comentários:

franciscobelharino disse...

Buonas tardes Almendra,

Inda nun habie oubido estes nome de las sopas. An Zenízio tamien se ponie esse unto anriba las sopas, mas nun se le dá esse nome.Tamien nun dezimos cherrelhones mas si terrelhones.
Un abraço,

Francisco

Unknown disse...

Buonas nuites Fracisco,

Tamien yá oubi dezir terrelhones, mas an Sendin diç-se mais cherrelhones, mas la mie mulher diç que an Dues Eigreijas dezíen torrelhones.
Ls que stúdan mais a fondo la lhéngua poderán dezir qual ye la mais cierta.

Un abraço.
Almendra