11/03/11

ANCANTOS DE LA SEGADA


Noutros tiempos, nó mui loinge destes d´agora, era mui bulgar, por altura de la segada, que se faç ne l més de Junho i julho. Era bulgar dezie you, ancontraren-se dezenas i dezenas de segadores pul ermo, cantando al miesmo tiempo que segában l trigo ó l çanteno subre un sol scaldante de berano.
L sol inda nun staba mui alto quando las gientes de Palaçuolo i de ls sous bisinos de Augas Bibas i tamien ls de Prado Gaton, secalha tamien las de l praino anteiro. La çfrença ye que nalguns sitios se faç mais tarde que noutros. Mas a sue hora todos se metien a camino para dar einício a mais un die de segada .chapéus de palha na cabeça, roupas de las mais bielhas que oubisse, foices nas manos i didaleiras, que éran alguns de ls acessórios que fazien falta para se segar l pan.
Las fouces, puis sien eilhas nun se cortaba, las didaleiras, éran por mor de proteger ls dedos. Puis sien eilhes buolta i meia alhá iba un cacho de l dedo, se nun fusse todo.

Éran tiempos bien defíceles ls daqueilhes tiempos. Habie fame, habie deficuldades por todo l lhado. Mas eiqui ne l nuosso praino serie talbeç de ls piores sitios. Nua region que bibi sclusibamante de la agricultura, cumo se diç na giria que éran “nove meses de Ambierno i três de anfierno” éran ditos dezideiros, mas bien berdadeiros. Nun habie tiempo para reparar se staba cierto ó eirrado. Nien se piensaba ne ls sfuorços acrecidos. Que habie que fazer, puis l pan nun speraba, que habie tamien que l lhebar pa las eiras. Para depuis l trilhar. A nun cuntar cun algun bareio, cumo inda chegou a acuntecer, que atirou toda la cuolheita por tierra nun se aporbeitou nada, a nun ser las formigas que anchirun las sues spensas. Nó nun se puodie arriscar, i habie que fazer l tal sfuorço acrecido. Mas nien todo era assi tan mal assi, que por buolta de las nuobe ampeçaba la roznadeira de las burras, i era seinha que l quemido staba por perto. I alhá benien las ties, cun todo l que houbisse de melhor. Puis era nesses tiempos de segada quando se quemie melhor i mais, pus buolta i meia yá se staba a quemer, s´assi nun fusse, nun se aguantarie la giente.
Yá mos dezien ls mais bielhos que habie muita alegrie i nós ls mais nuobos acreditabamos porque sabiemos que assi era. I era essa alegrie, i ounion i cumbíbio que só assi se puodie lhebar por delantre tan ardua tarefa. Claro que tamien ajudaba muito la calabaça, que andaba siempre a ruodar de mano an mano. Quando a la nuite se benie para casa habie siempre un que tenie rigaleijo, i buotaba uas modas. Claro que era só el ampeçar a tocar que habie lhougo a quien se l lhebantasen ls pies, i toca a beilar. Claro que nun puodie ser muito tiempo pus manhana ye outro die, i hai que ir a passar pulas brasas.
Las ties mais bielhas era a quien l tocaba la garfada mais grande, puis tenien que amanhar l quemido para star a punto soutuordie, i inda tenie que tratar de ls cuchinos, de las bacas, i de ir a la fuonte, i inda nun se puodie squecer de regar la salada d´alface, se nó nun haberie salada para naide. I nesses tiempos era tan buono ua saladica, i que bien que sabie. Anton las ties nun se puodien çcuidar, i tamien eilhas tenien la sue parte nesses sfuoços que habie que fazer. Mas cun tanta alegrie, la giente se squecie de las amarguras para quando stubisse todo pronto. Termida la segada, ampeçaba l´acarreio, quanto a mie inda mais trabalhoso, puis ende teniemos que salir cedo para chegar tarde, i muitas bezes sien merenda. A las bezes dezie-se nun ye preciso lhebar nada, que l carreto ye perto i lhougo beni-mos? Mas quando la cousa cuorrie mal i habie que passar la manha toda alhá, ye que éran eilhas. You nun era muito de cair na sparrilha, que metie siempre un códio ne l bolso falso de la giqueta, alguas bezes era l que balie para mie i miu pai que el tamien nun era esse de salir sien las alforjicas, por mor de lhebar la bota, i de camino iba tamien l cacho de pan. Mas pul si pul nó you pessonalmente gustaba mais de la segada.
Era assi la segada an Palaçuolo i Augas bibas i tamien an Prado Gaton, arriscarie anté a dezier que serie assi pul praino todo.

De la trilha pouco puodo dezier, principalmente de la trilha culs trilhos, muito ambora inda s´ousassen ne l miu tiempo, inda era pequeinho de mais para abaliar l que se passaba, sabie que era miuto trabalho mas pul miu lhado era só andar anriba de l trilho. Depuis de las trilhadeiras si gustaba era muito trabalho mas era só um die quando muito dous, para quien tenie mais pan, i todo quedaba prosto. Mas nun s´acabában ls trabalhos, que aparcie lhougo outra cousa que fazer. Mas hoije quedo-me cula segada, i astanho yá la çpachei.



José António Esteves

1 comentário:

faustino.antao disse...

Oulá amigo Jesé

Que buona cuonta.

You adoro cuontas destas. Hai muitos anhos, mesmo muitos, inda you era un rapaç, fui nua camarada de segadores ua sumana a segar a Granja.

Tiempos çfíceles, mas nun le guardo sapeiras, podeis crer, ye l miu feitiu.

Un abraço arrochado i cuntinai a cuntarmos cuntas assi.

Faustino