05/11/07

Cássamo

Assi a modo de berça ye cumo s'apersenta



Yá mais medrada





Pencas frolidas [verbascum pulverulentum]



Eili bien arrimado a casa de morar, fui solo passar l punton i ampeçar a chubir la caleija de la Cortinona, ende stában eilhas. Spargidas i armanadas a las silbeiras que s’ancarrapítan pulas paredes de las huortas, damos por eilhas nun stantico. Cobiertas dun puolo que s’agarra a las manos, a modos de farina.
- Tamien nun sei porquei, nun son assi tan pequerrixas?
- Será que percísan desse anfarinado para s’apersentáren al mundo!
Cuido que nun era perciso nada desso. Cumo froles, son dun amarielho caliente, mesmo que fusse doutra quelor serien guapas tamien. L guapo stá ne l modo cumo se mira para todas estas frolicas, stá quaije siempre ne l nuosso sentido, quando s’ama, quando se quier bien ende l guapo eisiste, la natureza oufereciu-las i puso-las eiqui para un se sentir bien, para mos ajudar a lhebantar l ánimo. Cumo para que las sues quelores demúden la scuridon que mos bai muitas bezes n’alma. Cumo garabatos para mos tirar de cismas.
Cheguei a pensar mal deilhas, cuidei que aquel anfarinado era falso, que nun le nacie, que era puosto d'a perpósito para tapar las berruas. Mas s’eilha ye guapa, nun percisa de scunder nada, ou será que ne l mundo de las froles yá stá tamien cumo l mundo de ls houmanos?
Nesse hai tanta cousa guapa, de mirar i arregalar ls uolhos, d’un quedar ancandilado, dun ancantamiento sien tamanho, mas atéiman an anfarinar-se, quelorir-se cun un munton de mexórdias. Déixan-se lhebar, bótan fura l que ye sou i le ben de nacéncia ou ancúbren-lo i pabonéian-se cun algue cousa que bonda ua pequeilha morrinha para zborratar.
Cássamo, cuntina assi. Se tenes esse puolo, ye porque te fai falta, ye cuntigo naide ten a ber cula tue bida. I s’alguien passar porqui, cumo passei you, i te retratar i te lhebar a mal, fai-te xordo. Nun t’amportes cun bexaniçes nien falicas mansas. L mundo ten que ser de ls berdadeiros.

3 comentários:

AF disse...

Inda bien que eiqui traiste l retrato de l cássamo i sues froles, amigo Faustino.
Yá habie falado del, passaige, l die 13 de Setembre, al falar de trobisco. L cássamo ye ua yerba mui benenosa, que an muitos sítios era ousada para caçar peixes (noutros sítios ousában mais l ambude i l trobisco), que ls deixaba atrelundados. A ua caçada de peixes feita cun cássamo cháman-le cassamada.
Inda bien, cuido you, que agora yá nun se úsan dessas cousas para caçar peixes.
Seia cumo fur, nun sei que nome le dan a esta yerba an pertués, yá que nun bi la palabra an nahun de ls bários dicionários que cunsultei.
Tamien nun le achei l nome científico i ente talbeç Ana mos puoda ajudar.

Ana disse...

Essa ambestigaçon para yá parece-me defícele. Tamien nun sei que nome se dá a esse “cássamo” an francés, mas la soluçon yá sei qual bai a ser. Las mies férias de Todos-ls-Santos acában hoije i a partir de manhana, lhougo que fur possible, pregunto als mius colegas porsores de ciéncias. Só tengo que me lhembrar.
Até alhá, buona cuntinaçon an todo i dies mui frolidos tamien. Hai siempre froles.

AF disse...

Afinal yá çcubri l nome científico: «verbascum pulverulentum».
An castelhano ye coicido por «gordolobo», an pertués por «verbasco pulverulento» i an francês por «molène pulvérulente».
Cumo puode ber-se, l nome mirandés ye defrente deilhes todos. Merece studo esse nome.