23/09/15

Caminadas - Ancuontro de geraçones





Quando las mardomies de Santa Bárbela i San Burtelameu pormóben las caminhadas pul termo de Zenízio, que puoden ser pulas lhagonas, fuontes, cruzes, stá a pormober ua besita guiada. Cumo s’abrisse un cadernico de mimórias.
 
Porque nessas caminhadas partecípan pessonas de to las eidades, zde ninos i ninas pulas manos de sous pais i abós, anté ls mais bielhos q’inda téngan fuorças para andar.


La buolta ye feita por caminos, caleijas, puontes, ancuostas, cabeços, ancruzilhadas i quantas bezes nas marras de l termo. Durante l caminar hai toda ua quemunicaçon de geraçones, ls mais bielhos cun mimória i conhecimento fálan de todo un saber que arrecolhírun als mais nuobos, que nun sáben ou yá squecírun. Son ditos als que nun conhécen ls chamadeiros, adonde stan ls marcos de ls tapados, suortes, tierras de cultibo, lhameiras, de quien son ou fúrun, todo un saber que s’assi nun fusse nun era passado.  Mui amportante porque todo ten un nome que s’agarrou i chegou a nós zde ls Mouros i outros pobos antigos.  Ls caminos i rutas son benas ne l termo adonde caminórun ls nuossos antepassados.

Un conhecimento baloroso que debe ser passado, nun solo cumo registro, cumo tamien teçtemunhal i social. Quantos nun son ls causos que pul chamadeiro se chega a la sue ourige, porque ye an mirandés, quantas son las bezes que s’oube dezir als pais ou abós – mira eiqui tenie tou abó de las saias un cerrado adonde metien las bacas a pacer i fui eiqui que m’einamorei de tue bó pula purmeira beç – cuontas que quedórun arrecolhidas i l momiento s’ancarregou de chamar al de riba.


Son estas caminadas dun valor einesquecible, cumbíbios para falar i ambersar, trocar oupeniones, son momientos buonos para çcarregar las canseiras agarradas ne l die a die a lhaboriar, son momientos para respirar l aire puro de las muntanhas i outibales.

A mi, para alhá de caminar dá-me ganas de boziar, boziar bien alto para spertar to las cuontas que stan adrumecidas de quando era garoto, pastor ou buieiro. I cuido que tamien essas cuontas de buieiros i buieiras, pastores i pastores, segadores i segadoras, lhabradores i lhabradeiras quieren que séian spertadas.

Ls dies hoije, para muitos i muitas que bamos a las caminhadas, son feitos doutras cuontas, mas nun son mais amportantes q’aqueilhas que faziemos quando me criei cun rascanho na cerrona i la fisga al cachaço. Fui un tiempo rico que mos ajuda a bibir i cumbibir.

Parabienes als mius cunterráneos por pormober estes eibentos, saluçon para mos mantener lhigados.


Caminadas pul termo son jornadas çportibas, fázen bien als sentidos i a l’alma, pormóben cultura i ounion, son ua bençon ne ls dies que cuorren.



 
(Crónica tamien publicada ne l Jornal Nordeste -"Fuolha Mirandesa" eidiçon nº984 de 22 de Setembre de 2015)

Sem comentários: