23/12/10
Feliç Natal
Merda
An berdade, esta porquerie parece mais ua música feita pa ls Morangos cun Açúcar que ua bersion de ua música do Zeca, mas l pior nun ye esso. Oubi solo ls purmeiros bersos i acuparai-los culs purmeiros bersos de la lhetra oureginal.
Quando a corja topa da janela
O que faz falta
Quando o pão que comes sabe a merda
O que faz falta
Nel bídeo, la altura de l sonido ye abaixada de perpósito, para que nun se ouba la palabra "merda". Ui, nós somos bien cumportados! Houmenageamos l Zeca Afonso, mas nun dezimos "merda". Esso ye que nó!
Esto yá serie stúpido se (bamos alhá a poner essa heipótese absurda) Zeca tubisse ousado la palabra de forma gratuita. Mas claro que nó! Na berdade, "quando o pão que comes sabe a merda" ye un berso fortíssemo, dua spressibidade que porbocará ambeija a muitos músicos i a muitos poetas. Cortá-lo ye ampobrecer la cançon.
Antes de l 25 de Abril, yera proibido oubir Zeca Afonso, que para alhá de un grande músico, foi un lhuitador ancansable pula Lhibardade i cuntra la cinsura. Agora, 36 anhos apuis de la Reboluçon de ls Crabos, cuntina a ser cinsurado, desta beç por rezones comerciales. Estes ninos de coro, que quieren ganhar bun denheiro a la cuonta de "houmenaiges", ténen miedo de dezir "merda", mas nun ténen miedo de cinsurar cançones de forma patética, cumo se la lhetra nun fusse bastante coincida.
Para mi, esta gente ye merda.
DIE DE NATAL (cuncurso)
.
- Stá lá?!
- Abó Jentonho?
- Sós tu Ricardo? Passa-se algo?
- Nó, era para le dezir que ten que benir a passar l Natal cun nós.
- Anton este anho tamien nun benis?
- Parece que nó.
- Bou a falar cun bó Marie a ber l que diç.
- Lhougo yá chamo outra beç.
- Até lhougo anton.
- Quien era?
- Era Ricardo para irmos a passar l Natal culhes.
- Quier dezir que nun bénen, yá fázen cumo ls outros dous! Dezir que hai ua mai para cien filhos i nun hai cien filhos para ua mai!
- Que ye que quieres mulhier, eilhes ténen la sue bida.
- Son las mulhieres, que agora solo quíeren cidade.
- Mira a ber se te calhas, dezir que nunca quieres salir de casa.
- Tu bien falas, mas you andar de carro ye ua muorte.
- Bá… Que l digo a Ricardo quando telifonar outra beç?
- A mi si me custa, mas tamien passar l Natal solicos! Pus di-le que Antonho mos benga a buscar, mas ten que mos traer a drumir a casa, que you nun me dou na cama de ls outros.
Un rato apuis toca l telemóble, era Ricardo.
- Abó, yá cumbenciu bó Marie?
- Si bamos, mas diç-le a tou pai que ten que mos traer apuis de cenar.
- Que buono, mas nun podeis ir sien me cuntar ua cuonta de Natal de las de berdade.
- Diç-le a tou pai que benga algo cedo, se nó bó Marie inda se bai a ber l ramo* i yá se nega.
Antonho bieno a buscar ls pais, cumo se speraba niebe i sabie que la mai anjoaba, éran nuobe horas i yá staba a la puorta. Tamien ls pais yá stában purparados, solo fui agarrar na berça trunchuda, ne l garrafon de bino nuobo, nas chouriças i nas tabafeias i ala para Bergáncia.
La biaige corriu bien i até tie Marie pouco anjoou.
Chegados al prédio, nun cabien todos ne l eilebador i inda porriba cul que lhebában, houbo que ir por dues bezes. Ricardo i la mai sperában-los arriba i esta lhougo ls mandou para ua salica adonde teníen un sofá i ua telbison.
- Sentem-se aí e vão vendo a televisão, o Ricardo faz-vos companhia.
- Abó, yá sabe que ten que me cuntar algua cuonta de Natal.
- Que quieres que te cunte, mal andube a scuola, inda bá que sabes mirandés, fui algo de buono que fizo tou pai, ansinar-te la nuossa lhéngua. Mira, yá ampeça a nebar, inda se me lhembra, bai a fazer anhos para Febreiro, bieno ua nebada, la niebe era tan fina, que antraba por todos ls sítios. Chamórun-le niebe buraqueira.
- Tu inda tubiste suorte, que yá tenies la casa forrada, mas na casa de miu pai inda era teilha bana, la niebe antrou i you spertei cun meio palmo de niebe anriba de las mantas.
- Si fui berdade, abó?!
- Mais que berdade, i tue bó nun era de las mais pobricas, mas houbo giente que nien mantas tenie.
- Inda se quéixan esses na telbison…
- Apaga-me esso, que nunca soubírun l que fui la bida.
(RICARDO)
Ne l die que ye nuite...
Ne l die an que te mire cun uolhos tristes, acarina-me l rostro, canta-me melodies al oubido cun las tues doces i sábias palabras, bien acerquita l oubido para que ningun sonido se scape.
Apuis, mira-te al speilho de l riu triste que an mius uolhos nace. Nel berás la rezon de mie tristeza.
Ne l die an que me beias, acerca ua barranca ne l peligro de saltar ne l uoco de ls sentimientos gastos, assigura-me… Nun me deixes tumbar ne l barranco de ls mius dies sien sol, de las mies nuites sien streilhas.
Ne l die an que me sintas, sien tener andrento andorinas a sbolaciar, biajantes doutro trópico, mensageiras de flores, bóta-me anriba un cántaro d'auga de la fuonte, para que la mie piel reberdegue i neilha me náçan outra beç lírios…
Ne l die que ye nuite...
Na Primabera que ye Outonho...
Cuonta de Natal - Ls scluídos (cuncurso)
Éran muitos armanos, pul menos seis. Ls pais ganhában la bida pulas feiras, c'ua carroça bielha, puxada por dous machos, bendendo roupas baraticas, çapatos, mandiles, todo l que se quejisse. Mirando para aqueilhas caras finicas, eili arrebolcados meio ambaixo la carroça, meio antre las roupas, bie-se bien l béu de pobreza que acubrie aquel pelo spetado i zgrinhado. Ls mais bielhos cun eidade de ir a scuola faltában muito i quaije nunca passában de classe. Muita beç, faltában dies anteiros a la scuola quando ls pais se íban a fazer ua feira. Gastában l tiempo puli sin nada fazer, a nun ser algua maldade.
An la scuola éran mal bistos, percipalmente Leandro, que era un terrorista. Deili solo se sperában çparates. Alguas porsoras, percipalmente la Dona Glória, que tamien tenie filhos na scuola, bien tantaba chamá-los a la rezon, cun palabras que podissen mudar aquel çtino.
Nua tarde, biespera de Natal, cun la scuola yá de férias, un de ls armanos apareciu puli cun las manos ne ls bolsos, cun aquel ar de gingon. Al bé-lo, la porsora Glória chamou-lo.
- Anton l que andas porqui a fazer Leandro?
- Gasto l tiempo, respundiu el ancolhendo ls ombros.
- Mas sabes que hoije ye la nuite de cunsoada. Como passas tu la cunsoada?
- Stá todo cumbinado. A la nuitica ajuntamos-nos todos i bamos por ende a roubar quemida i bubida para lhougo a la nuite. Çpuis fazemos un lhume grande i quememos todo. Apuis bamos por ende, pulas rues partindo ls bidros de las casas que nun ténen a naide, que ye pa la bófia nun quedar toda la nuite cun l culo sentada al lhume.
Al oubir isto la porsora Glória cumbidou-lo a ir a passar la cunsoada an casa deilha.
- Astanho nun puodo, yá stou cumprometido culs mius amigos. Bou pa l anho.
- Anton fica cumbinado.
- Stá bien!... Stá bien!...
Ne l anho adelantre, ne l die de cunsoada, la porsora Glória recebiu un postal de Buonas Fiestas cun estes dezires, “Astanho nun puodo cumprir la mie pormessa, porque stou na cadena, mas pa l anho que ben puode cuontar cumigo”.
A la nuite la porsora Glória cuntou esta stória a la cena. I todos deziran:
- Pa l anho, Leandro senta-se al pie de mi.
Válter Deusdado
Sprito de Natal - Buonas Fiestas
Mantener i nun deixar que se muorra l sprito de Natal, ye siempre buono, ye un sfuorço que debemos siempre fazer, bal la pena.
Até muita beç nun ye por nós, mas si por aqueilhes que mos arrodéian que stan mais achegados, aqueilhes que puoden star mais tristes, arreliados, anfelizes, cun porblemas eiquenómicos, de salude, solidon de família.
Naide debe perder esta temporada i este clima de fiestas natalícias, para adubar las amizades, eimendar-se d’atos menos dinos, aporbeitar para se redimir, perdonar i anchir cun afetos todos aqueilhes cun quien bibe, namora, trabalha i cumbibie. Tener un géstio.
Até porque ye ua buona ouportunidade para repartir, eiducar na partilha i na çtribuiçon, passar la mensaige de l nacimiento cumo ua cousa que se renuoba i sal mais lhimpa, passar las tradiçones dantes als mais nuobos que stan carregadas d’afeiçon i bertudes, para le amostrar tamien l lhado de l bien, cuntraponer culas atrocidades que bemos, para que manhana séian homes mais sclarecidos i justos.
To l mundo sabe que apuis de passáren estas fiestas de l die de Natal, d’Anho Nuobo i die de Reis, muitas cousas que stan mal ban a quedar na mesma. Mas será que se se morrir este sprito de Natal, este sprito spitaleiro que mora andrento de cada un de nós quedaremos melhores? Nun quedamos. Ye un deber nun deixar que se muorra l que ye buono, antes si amanhá-lo i melhorá-lo.
Sien este sprito festibo, muitos de nós nun dábamos ls saludos, nun deseábamos buonas fiestas als familiares, parientes, amigos, bezinos, camaradas de trabalho, a çcoincidos.
Aporbeitai i seia adonde fur, na rua, café, ne l soto, na strada, na scuola, trabalho, repartiçon, balcon, na carreira, n'anternete ne l camboio, dai las Buonas Fiestas, quien recibe queda feliç i quien dá ganha muitas. Fazei deste tiempo, ousai-lo para fazer la felcidade d’alguien.
Este sprito de Natal ten que ser para nós todos, algue que debemos respirar cumo se respira l aire que mos entra nas narizes para bibir.
You aporbeito i Buonas Fiesta a todos ls blogueiros.
Buonas Fiestas
Por bezes las agruras de la bida fázen-mos fastar de ls caminos que traçamos mas, nin por esso, quiero deixar an branco esta data que se aprossima.
A todos ls que fázen parte destas Froles, ls que solo gústan de lher las marabilhas qu'eiqui se scríben i tamien para todas las sues famílias i amigos, deseio un Natal cheno d'harmonie i todo l que la caixa de ls suonhos mos faç acraditar.
Que l Anho Nuobo que se aprossima seia ua puorta abierta para nuobos suonhos i muita paç, para un mundo melhor. Que nun séian las prendas, que tan generosamente colocamos ambaixo de l nuosso pinheiro de Natal que mos fágan felizes mas si l berdadeiro sentimiento que stá andrento de nós.
Que la streilha de Belén cuntinue a brilhar ne ls nuossos coraçones i mos apunte l camino para pormober la Paç, justícia i solidaridade.
Buonas Fiestas de Natal i un Feliç Anho Nuobo, cun salude i prosperidade.
La spera
Era biespera de Natal, Marie speraba l home que tenerie de matar. Habie sido purparada para aquel sfergante por Oulíbia, xefe de l departamiento de Houmicídios. Eilha quedarie an casa a la spera de l ’serial killer’ que yá habie matado, por sganamiento, zassiete rapazas; Todas cul mesmo perfil i Marie ancaixaba-se nel. Ua mulhier guapa i ferida ne l rostro.
Oulíbia sabie l que fazie quando la scolhiu para aqueilha spera. To l Departamiento cuntaba cul sucesso desta amboscada. Era por bias dun anúncio de jornal que el iba a benir. L anúncio amostraba l retrato de Marie i dezie que gustaba de rapazes carinosos i guapos. Eilha staba guapa i amostraba mui bien la brecha que le marcaba la cara de l lado dreito. Trabalho de mestre, feito por un maquilhador de triato, coincido de Oulíbia.
Marie miraba pula jinela a ber l tiempo, i todo l que tenerie de fazer quando fusse la hora d'anfrentar l que benie pula frente.
Ua larga tarde parecie tener ampeçado. La selombra de l'arble de l jardin balanciaba tembrando i ancarrapitando-se pula parede de la sala. Nun podie arreclar agora. Todo bolaba ne ls sous pensamientos cumo ua mancha burmeilha. Tenerie qu'achar fuorças ne l zaspero de las moças qu'apodrecien ne ls sous caixones.
Marie querie tener un lugar de çtaque ne l departamiento de Houmicídios i nun poupou sfuorços para cunseguir ser bien bista por Oulíbia, la rúbia durona de l Departamiento.
Ua selombra d'home fui atirada contra la parede de la sala. Era el. A tembrar, purparou-se para abrir la puorta. L teto de la sala balanciaba zeigual. Eilha acachapuiçou nas perfundezas de l sou miedo deixando-se çfalhecer. Respirou fondo agarrando-se al stante de l corredor que daba pa la puorta d'antrada. La mano batiu ne l'anjo de borcelana que bolou para loinge, indo a scachiçar-se contra la puorta.
Quando la puorta se abriu, l moço eilhi parado, mirou çcunfiado por bias de l bruído. Ls cacos de louça ne l suolo i Marie agarrada a la maçaneta cun tanta fuorça. Preguntou se staba todo bien i dou ua miradela para drento de la casa. Eilha çculpou-se pul stardalhaço de la louça i cumbidou-lo a antrar. Stendírun las manos i el apersentou-se:
- Muito prazer, Alberto! Bin pa l ancuontro a mando de Oulíbia.
Marie sabie de las artimanhas que el probablemente iba a ousar para antrar i quedar a buntade culha, solo nun antendiu porque le falou an Oulíbia. El apanhou ls cacos de l suolo i puso-los cun cuidado ne l caixote de l lixo que staba ne l corredor. Marie agradeciu, dixe-le que staba a fazer café i fúrun pa la cozina. Caminában juntos i ls sous passos fazien rugir l sobrado.
Anquanto tomában l café, eilhi na cozina, eilha biu la punta dum baraço salindo de l bolso de trás de las calças del. Fizo de cuonta que nun biu nada i oufereciu-le un wisky. Fúrun cumbersando subre banalidades, subre buns binos i el fui buendo ua dosa atrás doutra. Depuis de l terceiro copo, yá habie perdido la noçon de las cousas. Marie miraba aquel cuorpo a las ambelgas, tan guapo i que tenerie que matar a qualquiera momento.
Yá nun sentie la calor de l café, i si uas quelubrinas giladas pul cuorpo arriba. Pensaba cumo se habie metido nua cousa tan macabra cumo esta. L que fazerie, agora que staba cara a cara cun este psicopata. Tenie que telfonar a Oulíbia antes d'eisecutar l plano. Eilha tenie sperança que fusse un anganho, que tubíssen mudado d'eideias. Percisaba de ir a saber de coraige, para probar la sue cumpeténcia an trabalhar cun Oulíbia; Essa era la question mais amportante naqueilha altura.
L telifone tocaba, tocaba i naide atendie, até qu'ua boç femenina respundiu. Marie staba cumpletamente çcuntrolada, i falou albiada:
- Stá, stá, sós tu? Gráças a Dius!
Na outra linha la mulhier preguntou:
- Recebistes la mie anquemenda?
- Stá eiqui na cozina cumigo.
Deilhi an delantre fui ua cumbersa bouba subre ancorajamiento. L'outra dezie para eilha nun heisitar i cortar-le l cachaço; que serie fácele, que tenie que tener coraige i cousas assi; Cortar i pronto. Todo quedarie resolbido.
Marie quedaba bouba de grima, mas dezie que nunca serie ua "fraquita", que era cunfiable i que Oulíbia poderie cuntar culha, siempre.
Nun fui un trabalho calhado. El ancarou aqueilha faca cumo pudo. Era un suonho malo a formar-se na sue retina. Starie fuora deilhi, apuis que spertasse tornarie pa l Departamiento i dezirie que la ‘serial killer’ era Marie. Ls uolhos de la rapaza ceifando la bida del cula faca de cozina i podie oubi-la a falar alto cun alguien al telifone. Era un zumbido hourrible ne l oubido del. Staba grimado. Caie ne l scuro de sou l própio sangre.
Marie boziaba cula mulhier al telifone ua cumbersa stranha subre faca i un peru de Natal. Dezie-le, que el se habie mejado nas calças de miedo. La outra parecie ua bouba a querer saber l nome de Marie i que stória era essa dun peru cun calças.
Agora antendie que era subre cousas defrentes que falában. Nun era para cortar la cabeça de Alberto i si dun peru que tenie que ser purparado pa la cena de l Natal. Mas afinal quien era la mulhier al telifone? Preguntou-le l nome deilha quaije a gritar i eilha respundiu:
- Cristina.
Maria albantou-se daquelha riestra d'anganhos culs uolhos cerrados por bárias camadas de scuridon. Fui quando oubiu tocar la campanina...
DulceRachel [cuonta einédita]
Puosta an Mirandés por Conceição Gonçalves
22/12/10
BUONAS FIESTAS
.
Para todas las froles mirandesas, zde Sendin, Buonas Fiestas.
(Almendra)
Que la nuossa lhéngua cuntine cada beç mais a ser un jardin, adonde las floricas deste blog créçan i déien muitos fruitos, para que nuobas froles, de muita quelor, náçan para deliciar quien mos bejita.
La streilha curjidosa (cuncurso)

Lhougo que sue mai se çtraie, zaparcie, quedában sien saber deilha. Todas las manhanas, quando tenien que s’arrecolher, era siempre por bias deilha un baliente cobradeiro de cabeça. Quanta beç la mai habie cumentado culas armanas, bós teneis que m'ajudar, eilha saliu tan trabiessa que Dius querga qualquiera nuite nun mos deia un zgusto, qualquiera die inda sperta l Sol i eilha por ende badiando.
De l que eilhas mais gustában era de las nuites scuras, daqueilhas an que la sue bezina Lhuna nun benie ou s’alhebantaba tarde, i an que las Nubres nun s’alhembrában d’aparcer. Porque sabien que an nuites assi las pessonas mirában mais para eilhas, porque sabien que an nuites assi éran eilhas las reinas de l Ouniberso, éran eilhas que lhebában las cuntemplaçones de l mundo, éran eilhas que alumiában las sierras, las muntanhas, las stradas, ls caminos, ls cuntinentes. Guapas i lhuzientes, bien podien ser prouistas que naide le lhebarie a mal, mas lhuzien quanto podien sien negar l clareio a naide.
A quien tenie salido l'armana, para ser assi tan curjidosa, naide l sabie. L que sabien era que tenien que star siempre d’atalaia, buolta nun buolta yá nun staba ne l sou campo, niade sabie las bezes que s’habie scapado, ls quináus i mala cara pouco fazien porque sabie que tenie siempre l perdon de todas.
Na nuite de bint’i quatro para bint’i cinco de Dezembre, mais ua beç assi acunteciu, la streilha curjidosa nun apareciu.
L zassossego tomou cunta de l cielo, sue mai i armanas muito aflegidas fúrun-se a tener i percurar als bezinos Marcúrio, Bénus, Marte, Júpiter, Saturno, Netuno i todos ls Cometas que ancuntrában, mas de la streilha nun habie seinhas.
Sue mai, sue probe mai, de coraçonito atreçido de delor nun paraba de chorar. Antre ls choros i marmúrios salien-le palabras d’afliçon, l que bai a ser de mi s’eilha se perdiu i nun ancuntrar l camino para casa!
Quando andaba yá bien acerca de la Tierra, ua Nubre que por ende staba, delantre de tamanha afliçon, percurou-le:
-L que teneis que nun parais? Pula buossa cara asparece-me que nun ye cousa buona?
-Ye la mie strelhica mais nuoba, nun sei adonde se metiu, scapou-se de an pie de las armanas.
- Cum’assi? preguntou-le la Nubre. Nun bos agoníedes, que eilha stá an mie casa. Mirai, alhá ambaixo na Tierra, nua cabanha, naciu un Nino mi guapo i eilha quedou tan curjidosa que me pediu se se podie arrecolher i assomar-se a la jinela. Stá tan ambaiada i feliç que you anté perdi la cuonta de las horas, senó tenie-bos mandado recado ou lhebaba-la you de buolta.
Ai bezina tirestes-me dua afliçon tan grande, mirai bós l que serie deilha tan loinje i sien naide que l'acarinasse.
- Dezi-me, you tamien me puodo assomar?
- Podeis, la casa ye un bun assomadeiro, ten dues andadas de jinelas.
Quando la mai streilha biu tan guapo Nino, andrento aqueilha cabanha arrodeado dua baquita, un burrico i la felcidade de sous pais Jesé i Marie, nun tubo fuorças para le dar l quináu a la sue strelhica. L ancantamiento deilha era tan grande que se botou-se als bózios chamando todas la armanas de l cielo. Que s'ajuntórun an corre, alhumbrando toda la Tierra.
L claron fui tan fuorte que to l mundo quedou a saber qu'eili habie nacido l Nino-Jasus.

Antonho Carrasqueiras
L persepe n’Eigreija Matriç (Cuncurso)
La nuite staba scura i frie.
Nun fusse la smorecida lhuç de las bumbilhas de la rua i l branco eimaculado de la niebe que habie caído nessa tarde, i naide s’astrebirie a botar un pie fuora de casa. La mai natureza habie bestido de branco cun nebon todo l que staba fuora de teilha, mas mientres las farrapicas de niebe deixórun de cair cumo se quejisse fazer la puonte para soutordie i tamien eilha associar-se, dar ua upa para la realizaçon de ls mius deseios.
Podie assi mirar pa ls telhados, las ramalhadas, ls uolmos i las bordas de l ribeiro amouchado i sereno cumo quien cumbida a drumir, a quedar quieto.
Mas quieto ye que you nun staba, la cena habie sido farta i demorada, i you nun bie modos de chegar la hora de mos botar a camino, até que mai m’abotonou la jiqueta i m’acunchegou l gorro até las oureilhas, staba mais que cierto que l tiempo de spera habie acabado, pai abriu la puorta de la rua.
Agora yá staba todo tan acerca, agora só faltaba bencir l camino que me lhebarie até l Sagrado para que todo acabasse.
Ls ferbores, las ánsias que habien tomado cuonta de mi ne ls redadeiros dies para ber l persepe, que staba n’Eigreija Matriç, habien chegado a la fin.
Fui só poner ls pies nas trabas de l soalho, i cumo s’alguien m’habisse ampurrado deixei la mano de pai, que habie agarrado to l camino i scapei-me. Por antre las piernas de muitos que lo arrodiában, furei até quedar eili, bien an pie, chegába-le se quejisse, até le podie topar culs dedos de las mies manos. Ls mius uolhos abrien-se agora cumo dous oubicos, i l de mais de mi quedou parado delantre daquel quadro de ternura que ambolbie la Sagrada Família i todas aqueilhas criaturicas que lo cumponien.
L fuorte siléncio que habie naquel spácio i l clareio de la lhuç de la streilha puosta alhá no alto de la lhadeira, la cabanha adonde l Nino staba deitado nuas palhicas, cun sue Mai i Pai, la baquita, l burrico, i las canhonas pacendo, l carreiron por adonde ls Reis Magos chegában, era todo tan guapo i mágico que nun mais iba a squecer.
Guardei siempre cumigo este momientos de cumtemplaçon, tan bien cumo ls mais baliosos i amportantes regalos que tube.
A la fin, quien puode dezir que algue hai mais amportante que la besita al persepe na nuite de cunsoada, na nuite de la Missa de l Galho na tierra de miu abó!?
Faustino Antão
To ls dies l Natal- Cuonta- Cuncurso
De fuora benien ls sonidos de chocalhos dun ganado, acerquita. Nunca las canhonas se alimentórun a afelhós nien fritas de l die de Natal i por isso l pastor alhá las bai chamando pal termo, al tiempo que bai dando uas codicas a las delantre para las tener migalheiras i assi lhíeben las demais atrás.
Apaguei la telbison. Apuis que fize ls doces puse l pote subre un lhume fraco para nun sentir l auga a ferber a cachon para que nun se me stragásse l siléncio deseado i apuis nadará alhá la polbeira.
Criórun-se todas las cundiçones para, por sfregantes passar pulas brasas. An menos de nada l lhibro caiu-se, la boca quedou bámbia, ls braços deixórun-se ir al pie de l cuorpo, las manos chegórun al scanho i, drumi-me.
Drumi-me i, an pouco tiempo corri l mundo anteiro nun suonho que me lhebou nua biaije de paç i alegrie.
Ne l mundo
Nun habie guerras nien fome
Nun habie armas nien droga.
La gente daba las manos
Ls ninos íban a scuola.
L termo era todo berde
Para todos medrában celeiros
I al pie de casas baixicas
Habie flores an canteiros.
Las cidades stában lhimpas
Cun gente amiga a sunrir
I ambaixo de las sacadas
Nun se bie naide a drumir.
Çaracutiei por todo
I por todo bi armandade
Mulhieres i ninos respeitados
Resfolgando felcidade.
Quando quei, quije bolar
Para spreitar alhá arriba
I ber se nun habie mal.
Ua streilha mui relhamposa
Tornou-me lhougo a lhebar
A la Tierra
Adonde se celebra
To ls dies,
L Natal...
Al poner ls pies
Porque bebo de ti, palabra
Se bires que deixei de screbir, ben a tener cumigo i alisa-me las angúrrias de ls dedos, rapa la tortura que me aflige l alma, mata la fome que me nace ne l cuorpo i me come gulosamente las palabras.
Se bires que deixei de screbir, bén-me a botar para trás ls lhençoles que se me anrebulhórun al cuorpo, múmia einerte que mexer nun puodo.
Se bires que deixei de screbir, tira las talanqueiras que me trabórun l riu que me cuorre nas benas, me queima ls múscalos, me arrastra la laba de la paixon de las palabras.
Scribo cun la fuorça de l einocente que se quier lhibartar de las cadenas que l atafánhan.
Scribo cun la fúria de l lhion ancarcerado, por l habéren tirado l gusto doce de la sabana i la frescura de la floresta.
Scribo cun la candura de l flamingo, an bandos, alhebantando bolo de l lhago.
Scribo cun la sede dun perdido ne l zerto an busca dun ouáses berde.
Scribo cun la necidade dun znudo a atrabessar carambinas.
S´acauso bires que deixei de screbir, nun t´apoquentes!
Bai siempre seguindo l rastro de ls mius pies a barrer l puolo de l chano, muortos de canseira. Quando te apurcatares, berás que you scribo cumo quien come i cuntina sfamiado, quien bebe i cuntina muorto de sede, quien se lhiberta i se prende, se eimancipa i se adomina, se ancanta i zeilude, se ri i chora...
Scribo, porque bebo de ti, palabra,... la mie sana deméncie!
Cuntemplaçon de las peinhas - Cuontas de Natal (Cuncurso)
Anquanto l filme bai correndo, l sou mirar bai traendo a la lhembráncia ls passicos i l camino. Que amportança ten l nome de las rues? Nanhue. Solo agora l cinema a passar. Rue de Pena Quebrada. Nome guapo! Porque serie? Nun lo sabe. Apuis l lhargo adonde tanta beç jogou a la bola. La Salina. Pimpon este nome! Serie un sítio adonde se fazerie sal? Tamien nun lo sabe. Ampeça a abaixar a caras a Rolico. Yá nun habie casas, solo las paredes de l camino que nun le deixában ber. A las bezes un portielho cun canhiças deixaba ber l que habie alhá antre paredes de l camino. Las Forcas. Nome fuorte este eh! Pula cierta serie eiqui feita la eisecuçon da la senténcia de ls cundanados. L camino iba-se fazendo. La alegrie de la caminada i l anchir de uolhos yera sastifaçon bastante. Fuonte la Silba. Ua fuonte adonde ls animales buien auga. La huorta, l poço cheno d'auga cun rumiacos, la ciguonha, la pila de piedra, ua parede a meio para sigurar la tierra i fazer dues lheiras. Struncadas las berças yera tiempo de fazer l camino de buolta.
L chrac chrac de ls çapatos yá nun se oubie. L sol habie temperado l chano. Ua paraige. Queda ende assossegadico que you bou a apanhar uns morgaços para acender l lhume. Miraba las peinhas reboludas, mui grandes, cun ganas de m'ancarrapitar ou, sei alhá, bolar cumo páixaro. Sien lo tirar debaixo d' uolho la mai alhá iba fazendo l manhucico. Atou-le cun banceilho, puso-lo anrriba la cabeça i ende reampéçan l camino.
Ampeça l çprender la lhéngua. Serie de la cuntemplaçon de las peinhas? Á mai... Quei filho... Quien fui que puso eique estas peinhas? Foi Nuosso Senhor, filho. I quien puso ls niebros? Foi Nuosso Senhor. I quien fizo las nubres? Foi Nuosso Senhooor... I quien fizo estas paredes? Puis haberien sido ls duonhos de la tierra. Bá...bá calha-te..., calha-te alhá un cachico que yá me duol la cabeça... Mira que ua destas...
21 Dezembre 2010
António Cangueiro
Magie que se bai, magie que ben
Trés quadros ou an busca de l Natal
II. Magie que se bai, magie que ben
Ye die de Natal pula manhana cedo. Tenerei ls mius cinco, seis anhos, talbeç menos. La gilada faç ua música stranha al ancalcar de ls pies, mas nun le sinto l friu. Al cuolho de mie mai, miro la puorta de l fondo de l’eigreija a la spera de l sfergante mágico de l’antrada de l Ramo. Bien bezes yá corri culs uolhos l filo que prende la streilha antre la trabona i l persépio, an pie l altar de Nuossa Senhora de l Rosairo. Ua streilha amarielha, de cinco puntas, que se çprendiu de l cielo friu i s’acunchigou a la calor de l’eigreija. Un fuorte oulor a sudor caliente bai-se antranhando naqueilha lharga spera de uolhos a saltar d’ambaixo ls xales, antre lhenços i béus. Nesto, todas las cabeças se buolben pa l fondo l’eigreija. Ye l anjo, que debe de dar probas de buona boç i de mimória para grabar todos ls bersos de l’ambaixada. Nada antendo de l que diç. Tamien nun sinto l friu que le pon roixos ls braços znudos. Solo m’ancántan las alas, derdadeiras alas de cisne, que lo fázen aparecer mesmo un anjo berdadeiro cumo ls que ándan a bolar pul cielo i stan an figura ne ls altares de l’eigreija. Bai preso por un filo de ouro pula mano, i a cada passo pára a dezir ua nuoba quadra. Las pessonas fálan baixico de la boç, l timbre, l bestido i parécen cuntentas por unda cuntináren a tener anjos ne l meio deilhas. A la puorta de l fondo de l’eigreija spéran las pastoras, las rameiras i ls perneiros que ténen de lhebar l Ramo an sou andor, que me deixa de boca abierta pula sue grandura, mas subretodo por tanto rosco, rosquilhas, maçanas, laranjas, doces, fitas. Ye a modo un defenitibo oultimato a to las fames de l mundo, daquel mundo que coubo todo andrento l’eigreija, nun scunjuro que ganhou bida naquel Ramo farto i respira nas rosas de las pastoras. Lémbran-se-me bien ls bersos cun que l anjo se deregie a las pastoras: Acordai belas pastoras, / desse sono em que estais, / vinde ver o Deus Menino / entre dois animais. Apuis de mais alguns bersos alhá íban todos a camino de l persépio, cantando: Vamos alegres, / oferecermos todas, / à Virgem Maria, / frutas e rosas. Nunca mais esta música me saliu de l oubido. An pie l persépio paraba la streilha i todos beisában l Menino. I eilhi stában l cielo i la tierra, juntos nua magie que se renoba de anho para anho, ua magie de ampeço de l mundo, an que todo ampeça outra beç. Porriba l tiempo feturo stende-se la selombra de l Ramo farto i las rosas de las pastoras fástan todos ls males i malinas. Bien cerca deilhi, an cada lhume, agora solica, na bielha panela de fierro, tiznada, ban-se cozendo las cascaas i l bulho, a cunfirmar aquel anúncio de fartura. Quando l cura anúncia Ite, Missa est, ls pies yá mal se sínten i l Sagrado debrebe se inche cul bafo a l aire acencenhado le dá un modo stranho de almas que bólan. Ls capotes i ls xales apenas déixan adebinar la roupa nuoba, yá mercada na Feira de ls Burros. An casa spéran l bulho i las cascas, , ne l achunchego de l lhume. I l Natal anda puli, agora agarrado a la magie que la gaita bai fabricando alredror de la fogueira. Tenerie you mius cinco, seis anhos, talbeç menos, mas l tiempo yá me ls lhebou i outras magies fúrun nacendo ancostada a l’amisade, a la família, l amor, únicos fruitos que puoden anfeitar l Ramo de la bida.
12 de Dezembre de 2003
21/12/10
Natal
Leio l tou nome
Na fuolha de la nuite:
Nino Dius…
I quedo a pensar
Ne l milagre drobado
De ser Dius i nino.
An Dius nun acradito.
Mas de ti cumo puodo dubidar?
Todos ls dies nácen
Ninos probes an corriças de ganado.
Ninos que son ganas alhargadas
De hourizontes pequeinhos,
Houmanas alboradas…
La debindade ye l menos.
Miguel Torga
Traduçon de Fracisco Niebro
[an pertués:
Natal
Leio o teu nome
Na página da noite:
Menino Deus…
E fico a meditar
No milagre dobrado
De ser Deus e menino.
Em Deus não acredito.
Mas de ti como posso duvidar?
Todos os dias nascem
Meninos pobres em currais de gado.
Crianças que são ânsias alargadas
De horizontes pequenos,
Humanas alvoradas…
A divindade é o menos.]
20/12/10
Un suonho mágico - Cuonta de Natal (cuncurso)
Cumo era la cuonta yá nun sei, mas sei que lhougo l garoto se biu ne l cerrado de las Lhameiras c'un grande lhume i al brincote el i Angrácia. Stában culas bacas, si, que isso de guardar bacas era cun eilhes. Fazisse sol ó chobisse, fusse Demingo ó die Santo ó miesmo que nebasse, éran eilhes que tenien que ir cun eilhas. Dessa beç alhá stában ls dous meinantes todos conchos a la buolta de l sou lhume. Anton dixo Angrácia, bamos alhá pa l Alto de Santa Catrina que hemos de ber passar l camboio. Assi fui. Fúrun ls dous garoticos puli arriba anté l Alto de Santa Catrina, que quedaba a dous tiros de lhapada de la lhinha de l camboio. Angrácia, cumo era mais grandica, que se l lhembrou? I se nós fussemos, mas ye, pa la borda de la lhinha ? Siempre se bie melhor... I cua pouca de suorte, se calha el anté paraba i mos déixan antrar para nós l bermos por drento. Jantonho yá só se bie andrento de l camboio. Mais un cachico i stamos a la borda de la lhinha dixo Angrácia. I assi fui, que lhougo chegórun al pie la lhinha. Mira, alhá ben el, alhá ben el botando fumo pulas bentas. De repente, l camboio chegou i parou eilhi miesmo delantre deilhes. Abaixórun-se ua manada de strelhicas de mil quelores, uas brancas outras burmeilhas, outras amarielhas, muitas éran berdes, castanhas, quelor de rosa, anté quelor de bino. Ai mai, que streilhas tan guapas! D'adonde benen estas streilhas tan guapas? perguntou Jantonho. I para donde eilhas ban? Deben d'ir a ber l nino Jasus, dixo Angrácia, que el debe nacer por estes dies. Sin dezier palabra, las streilhas agarrórun ls dous garotos i metírun-los andrento l camboio, que ampeçou a rodar d'arreculas a caras a Dues Eigreijas. Eilhes inda dezírun, Nó, nós nun bamos, que stamos culas bacas, mas las strelhicas nun se amportórun i metírun-los miesmo ne l camboio i alhá furun todos campantes naquel camboio cheno de streilhas. L dito camboio entra nun buraco scuro, assi a modo dun tune, i a cierta altura parou i ls dous garotos yá nun birun mais las streilhas, nin a naide. Solo staba eilhi un tiu yá bielho cuas barbas mui grandes, cua carranca mui feia, que le dixo, Bá la biaige yá acabou, manhana por estas horas eiqui starei outra beç. Nun bos atrásedes para nun me fazer sperar. I l tiu picou la burra, cumo quien diç, l camboio, que ampeçou a rodar al para trás outra beç.
Jantonho i Angrácia eilhi se quedórun, i agora quei fazemos, quei nun fazemos. Lá culpa ye tue, dixo l Jantonho pa l'armana, que you nin querie benir. Bien me parecie a mi que este camboio nun podie ser berdadeiro... I las strelhicas adonde se metírun? Anté la lhinha tenie zaparcido. Eilhi stában eilhes solos ne l meio dun ermo adonde nun se bie bibalma. I agora quei nós fazemos!? Angrácia, cumo era yá mais grandica, dixo, calha-te yá, a ber se me lhembro l que hei de fazer, assi cun esses bózios nun sou capaç de le achar l filo a la miada. Mas l garoto, ó seia Jantonho, nun querie saber de nada i cuntinou culas sues perrices. I las bacas que ye deilhas, inda se eilhas stubissen eiqui talbeç eilhas mos ansinássen l camino para casa. Anté que Angrácia, yá farta de l oubir, dixo, Calha-te un cachico senó bénen ls ciganos i lhieban-mos cun eilhes. Mal apenas falou la palabra ciganos, cumo por ancanto eilhi aparciu ua cambada de tius cuas burras grandes que ls garotos nunca habien bisto cousas assi. Ls ditos burros, al chegar ai pie de Jantonho i de Angrácia, ponírun-se de zinolhos i ls tius abaixórun-se. Un deilhes fui-se para Angrácia, Mira mocica nós somos ls Reis Magos que benimos de l ouriente i bamos a adorar un nino que bai a nacer por estes dies! Bós quereis benir cun nós? Anquanto isso, outro yá le staba a splicar a Jantonho que el era l Gaspar i aquel sou amigo que falaba cun Angrácia era l Baltazar i l outro qu´inda staba a la borda de ls burros era l Belchior. Ls outros éran ls criados para cuidar deilhes i de ls burros. Burros que nun éran burros, quedórun eilhes a saber. Pus lhougo l tal Gaspar le splicou que éran Camelos. Claro que eilhes nun podien saber quei éran, puis nunca habien bisto daqueilha classe de burros. Mas cun todo aquilho ls garotos quedórun mais animados i anté se ajuntórun a la carabana que parou eilhi un die ó dous para çcansar ls tales Camelos i para eilhes queméren qualquier cousa. Assi fui, chamórun a Jantonho i a Angrácia para an pie deilhes i dórun-le de la sue merenda. Ls garotos tamien tenien merenda, mas habien-la deixado ne l cerrado çpindurada dun carbalho i agora nun sabien cumo ir por eilha. Nun tubírun outro remédio que aceitar l quemido que eilhes le dórun, i bien que sabie. Anquanto quemien, ls tales ditos Reis Magos splicórun-le que íban seguindo ua streilha mui guapa i mui brilhante que le ansinarie adonde l tal nino iba a nacer i eilhes íban-le a dar la bienbenida.
Mais uns dies de biaige i chegórun a ua tierra adonde habie muita casa i muita gente. Passado nada, la tal streilha brilhante lhebou-los a ua chorça adonde staba deitado l nino Jasus i nuossa Senhora i San Jesé, ua baca i ua burra al pie del. Ls reis Magos ponírun-se de zinolhos i dórun-le las sues prendas, un lhebou-le miel outro mirra i outro lhebou-le ansénsio. Jantonho cumo nun tenie lhebado nada a nun ser l sou pion, dou-le l pion i Angrácia dou-le las sues necras para que el jogasse quando fusse mais grande. Stában tan felizes, tanto Jantonho cumo Angrácia, an star eilhi metidos naquilho que parcie l presépio! Para sue grande surpresa, stában alhá las strelhicas que ls habien metido ne l camboio. La strelhica berde dou-le ua risica para Jantonho, piçcou-le un uolho i acenhou-le para que se arrimasse a eilha. Anton, la strelhica falou-le mui baixico por mor de nun spertar l nino, Mira Jantonho, nun tengas miedo, stás eiqui por ua buona rezon i you sou la streilha berde, la streilha de la sprança, se tubires fé i sprança nunca te faltará nada.
Íban a preguntar-le algua cousa a la strelhica subre l nino Jasus, quando sue mai l spertou, anda Jantonho que yá son horas d'almorçar para irdes culas bacas. Caramba, esta nuite si drumiste cumo un anjo. Yá cacho que Angrácia se lhebantou i tu nien sequier deste fé. Jantonho fui-le splicando a la mai la biaige de camboio i de ls tales Reis Magos. Mas Tie Ana nun antendiu nada i solo dixo, Cumo quiera que stubiste a sonhar...
José António Esteves