La Lhéngua i la Cultura Mirandesas na Cidade de las Tradiçones

L INATEL ourganizou ne ls dies 19, 20 i 21 de setembre ne l Stádio 1º de maio an Lisboua l segundo ancuontro de la ‘’Cidade de las Tradiçones’’, adonde bárias regiones de Pertual stubíran a apersentar la sue cultura cun spetáclos de ruga i de palco, juogos tradicionales, gastronomie i bárias oufecinas adonde las pessonas podien spurmentar i daprender bárias cousas tales cumo:

- Cante Alentejano i biola campaniça, oularie, biola beiroua, custruçon d’ apitos tradicionales an barro, brinquedos tradicionales, calçada pertuesa, cabaquinho, tapetes d’ Arraiuolos, cuncertina, danças bárias, custruçon de marionetas, custruçon de cabeçudos, modas de saias, froles de papel, pintura de paixaricos d’ auga i custruçon de robertos.

La Lhéngua i la Cultura Mirandesas tamien fúrun cumbidadas a star persentes i alhá stubírun cun dues oufecinas i cun l’ atuaçon de ls Pauliteiros de Miranda de l’ Associaçon Ls Zoelas. Assi, la purmeira oufecina subre la Lhéngua Mirandesa, tubo lhugar ne l final de la manhana de deimingo i fui dinamizada pul porsor Francisco Domingues, Irene Domingues i por quatro garoticos de l quarto anho, de l Externato Príncipe Perfeito, adonde la Lhéngua i Cultura Mirandesas son ansinadas. Nesta oufecina stubírun arrimado a 40 pessonas mais dua hora, adonde tubírun ouportunidade de oubir falar de la lhéngua (L que ye l mirandés, adonde ye falado, la sue ourige, las anfluéncias, l’ amportáncia que tubo cumo lhéngua de la Corte i de ls Mosteiros, la sue menorizaçon, cumo se mantubo anté ls nuossos dies, algues caratelísticas de la lhéngua mirandesa, la sue lhiteratura i l sou ansino). Segui-se la heituras de dues cuontas tradicionales mirandesas i de l lhibrico ‘’L Filico i l Nobielhobo’’ puls alunos Daniela de Jesus, Mariana Francisquinho, João Marcos i Henrique Goldschimdt i ua cançon tradicional ‘’La Burgalesa’’ acumpanhada por biolas i flautas. Apuis desta purmeira parte l porsor Francisco Domingues çtribuiu pulas pessonas persentes testos i bucabulairo an mirandés subre:

- Noçones de l tiempo, dies de la sumana, meses de l anho, relaçones de parentesco, l modo de se cumprimentar (saludar) i bucabulairo relacionado culs testos çtrbuídos. Las pessonas fúrun apuis cumbidadas a dezir l sinificado de muitas palabricas an mirandés, a saludar-se i a fazer la lheitura de l testo ‘’L Nome de ls Burros’’ que yá habie sido feita puls quatro alunos. Muitas fúrun las pessonas que participórun cun grande antusiasmo i chenas de curjidade por daprender la lhéngua mirandesa. Para ancerrar esta oufecina ls alunos de l Príncipe Perfeito cantórun mais ua cantiga an mirandés ‘’Mirai qu’ Alforjas’’ acumpanhada por flauta, guisos, pandeiretas i bombo. Apuis d’ ancerrar l’ oufecina alguas pessonas  dirgírun-se a nós para saber l que fazer para daprender la lhéngua i tamien alguas deilhas qu’ éran porsoras manifestórun antresse para ourganizar nas sues scuolas palestras subre la lhéngua i cultura mirandesas. A todas fui dado l cuntato para apuis puder cumbinar.

Arrimado a las trés i meia de la tarde tubo lhugar l’ oufecina subre ls lhaços, dinamizada pul porsor Orlando Teixeira i ende stubírun cerca de binte pessonas a oubir falar subre la dança de ls pauliteiros i a daprender las coreografies. Apuis d’ algue splicaçon subre l’ ourige de la dança, Orlando çtribuiu dous palos a cada pessona antressada an daprender i ampeçórun a fazer la coreografie de l lhaço ‘’Ls Oufícios’’. Ls ansaios nun corrírun mal i las pessonas ampeçórun a quedar antusiasmadas i chegórun mesmo a fazer la coreografie cumpleta de l lhaço. L tiempo passou lhougo i cumo staba quaije na hora de l’ atuaçon de ls pauliteiros ne l palco principal de l stádio, Orlando tubo que ancerrar l’ oufecina i cumbidou las pessonas a assistir al spetáclo que se irie seguir.

L’ atuaçon de ls pauliteiros fui mui buona i Orlando fui dando pequeinhas splicaçones subre cada lhaço antes de cada atuaçon. Las muitas pessonas persentes quedórun mui antusiasmadas i nun negórun ls aplausos an cada lhaço i ne l final. Cuido que la lhéngua i la cultura mirandesas quedórun hoije un cachico mais ricas por haber chegado a muita giente que nunca habie tenido ouportunidade de oubir falar deilha, de l’ oubir falar, lher, cantar i dançar

Stá de parabienes l INATEL pula ourganizaçon desta segunda eidiçon de ‘’La Cidade de las Tradiçones’’ i por haber ancluído ne l sou porgrama la lhéngua i la cultura mirandesas.

Un bien haia als ouganizadores i a todas las pessonas que stubírun nas oufecinas de la lhéngua i de ls lhaços i, a las muitas pessonas que assistíran al spetáclo de ls pauliteiros.

Francisco Domingues